Έλεγχοι με απειλή φόρου έως 40% σε γονικές παροχές και δωρεές

Από ελεγκτικό «κόσκινο» θα περάσουν χιλιάδες υποθέσεις γονικών παροχών και δωρεών που πραγματοποιήθηκαν μετά την 1^η Οκτωβρίου του 2021 με βάση το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ, με επίκεντρο πέντε κατηγορίες φορολογούμενων που κινδυνεύουν με αναδρομικό φόρο έως και 40% από το πρώτο ευρώ.

Όπως αποκαλύπτει η σχετική εγκύκλιος της ΑΑΔΕ, στο στόχαστρο της εφορίας θα μπουν οι δωρεές χρημάτων μεταξύ αδερφών με ενδιάμεσο το γονιό, οι χρηματικές γονικές παροχές χωρίς μεταφορά των ποσών μέσω τραπεζών και σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, η πηγή προέλευσης των χρημάτων των δωρητών (πόθεν έσχες) και οι τροποιητικές δηλώσεις για ανάκληση των δωρεών.

Ειδικότερα στην «πρώτη γραμμή» θα βρεθούν οι ακόλουθες υποθέσεις:     

1. Διαδοχικές δωρεές. Έλεγχοι θα διενεργηθούν για υποθέσεις που το παιδί δώρισε χρήματα στον πατέρα ή τη μητέρα του και στη συνέχεια ο γονέας με γονική παροχή μετάφερε τα χρήματα στο άλλο του παιδί, πράγμα που σημαίνει ότι λειτούργησε ως ενδιάμεσος για να περάσουν τα χρήματα από τον έναν αδερφό στον άλλο. Σε αυτή τη περίπτωση δεν καταβλήθηκε φόρος εφόσον η δωρεά χρημάτων από το παιδί στο γονιό και η γονική παροχή που έγινε στη συνέχεια από το γονιό στο παιδί. δεν ξεπερνούσε τις 800.000 ευρώ. Όμως με βάση το νόμο το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ δεν ισχύσει στις δωρεές χρημάτων μεταξύ αδελφών και η δωρεά φορολογείτα8 με συντελεστή 20% από το πρώτο ευρώ.
2.  Χρηματικές γονικές παροχές - δωρεές χωρίς αποδεικτικό από την τράπεζα.  Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν ισχύει η απαλλαγή των 800.000 ευρώ και ο φορολογικός συντελεστής είναι 10% από το πρώτο ευρώ. Σύμφωνα με την εγκύκλιο για αρχικές δηλώσεις φόρου γονικής παροχής/δωρεάς που έχουν υποβληθεί από 1-10-2021 και μετά, για την απόδειξη της μεταφοράς του ποσού της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής/δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων καθώς και το πιστωτικό ίδρυμα και επισυνάπτεται το αποδεικτικό μεταφοράς από το πιστωτικό ίδρυμα. Σε περίπτωση μη επισύναψης του δικαιολογητικού ακόμη και αν αναγράφονται τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών στο σώμα της δήλωσης ο φορολογούμενος καλείται για την υποβολή αυτού εντός 5 εργάσιμων ημερών και μετά την παρέλευση της προθεσμίας αυτής χρεώνεται με φόρο 10% από το πρώτο ευρώ. Εφόσον το δικαιολογητικό για τη μεταφορά του χρηματικού ποσού προσκομισθεί μεταγενέστερα και διαπιστωθεί ότι έχει ημερομηνία προγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης ο φόρος ακυρώνεται καθώς ενεργοποιείται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ. Εφόσον το δικαιολογητικό έχει ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης, θεωρείται νέα γονική παροχή / δωρεά. Για τη γονική παροχή/δωρεά δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η προθεσμία υποβολής της δήλωσης είναι εξάμηνη και αρχίζει από τη σύσταση της γονικής παροχής/δωρεάς (παράδοση των χρημάτων), δηλαδή από τη μεταφορά των χρηματικών ποσών μέσω των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Ως μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λογίζεται και η μεταφορά χρηματικού ποσού από ατομικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή ή κοινό λογαριασμό αυτού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον παρέχοντα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο. Ως μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λογίζεται και η έκδοση τραπεζικής επιταγής από τον γονέα/δωρητή με χρέωση ατομικού τραπεζικού λογαριασμού αυτού ή κοινού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο (και όχι η έκδοση επιταγής με κατάθεση μετρητών) και η κατάθεση της επιταγής αυτής σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο το γονέα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή, για την απόδειξη της μεταφοράς της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό, αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής/δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων, το πιστωτικό ίδρυμα και ο αριθμός της επιταγής. Ως ημερομηνία γονικής παροχής/δωρεάς θεωρείται η ημερομηνία κατάθεσης της επιταγής στον τραπεζικό αυτό λογαριασμό.
3. Μεταφορά χρημάτων σε κοινό λογαριασμό. Εάν αποδειχθεί η «χρήση» του χρηματικού ποσού της γονικής παροχής/δωρεάς από το τέκνο/δωρεοδόχο από το τρίτο πρόσωπο τότε επιβάλλεται φόρος  δωρεάς  20% για δωρεοδόχους της Β΄ κατηγορίας και  40% για τα πρόσωπα της Γ΄ κατηγορίας.
4. «Πόθεν έσχες». Όταν ο γονέας/δωρητής υποβάλει δήλωση για χρηματική παροχή/δωρεά προς το τέκνο/δωρεοδόχο δεν έχει υποχρέωση συνυποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος παρελθόντων ετών κ.λπ.. Ωστόσο η εφορία θα ελέγξει μεταγενέστερα εάν τα χρήματα που δωρίζονται καλύπτονται από τα δηλωθέντα εισοδήματα του δωρητή και αν δεν δικαιολογούνται θα  φορολογηθούν ως «μαύρο χρήμα».
5. Ανάκληση δηλώσεων. Δεν γίνεται αποδεκτή από τις φορολογικές αρχές τροποποιητική δήλωση με την οποία «ανακαλείται» η αρχική δήλωση άτυπης γονικής παροχής/δωρεάς με την επίκληση πλάνης από τους δωρητές, όπως για παράδειγμα ότι η υποβολή της δήλωσης έγινε πριν τη σύσταση της δωρεάς, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε, ή ότι η χρηματική δωρεά έγινε για την αγορά ακινήτου από τον δωρεοδόχο η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε.