Διαγραφή απλήρωτων χρεών στο Δημόσιο με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις

Εξαιρετικά αυστηρές προϋποθέσεις για να μπουν στο «πάγο» οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στο Δημόσιο και στη συνέχεια να διαγραφούν προβλέπει ο νέος Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.

Ειδικότερα, ορίζει ότι για να χαρακτηρισθεί μία οφειλή ως ανεπίδεκτη είσπραξης θα πρέπει να πληρούνται τρεις προϋποθέσεις: να έχει διενεργηθεί έλεγχος, να έχει ασκηθεί ποινική δίωξη και ο οφειλέτης και οι συνυπόχρεοι να μην έχουν στη κατοχή τους κανένα περιουσιακό στοιχείο. Μόνο τότε και αφού παρέλθουν δέκα έτη από την καταχώρηση της οφειλής στα βιβλία της εφορίας ως ανεπίδεκτη είσπραξης η οφειλή διαγράφεται οριστικά.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών από τα 112 δισ. ευρώ που είναι το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών στο Δημόσιο τα 26,2 δισ. ευρώ θεωρούνται «χαμένα» έσοδα, δηλαδή οφειλές ανεπίδεκτες είσπραξης. 

Με το νέο Κώδικα ως ανεπίδεκτη είσπραξης χαρακτηρίζεται μία οφειλή στο Δημόσιο εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

1. Έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες με βάση τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα της ΑΑΔΕ και δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων ή απαιτήσεων αυτών έναντι τρίτων ή διαπιστώθηκε η καθ’ οποιονδήποτε τρόπον εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων που δεν υπόκειται σε ακύρωση ή σε διάρρηξη και ειδικότερα διαπιστώθηκε η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων ή απαιτήσεων του οφειλέτη με επίσπευση του Δημοσίου ή τρίτων ή με διαδικασία εκκαθάρισης και η παύση των εργασιών της πτώχευσης, εφόσον πρόκειται για πτωχό.
2. Έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης ή δεν είναι δυνατή η υποβολή της.
3. Έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος από ειδικά οριζόμενο ελεγκτή της αρμόδιας υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, ο οποίος πιστοποιεί, με βάση ειδικά αιτιολογημένη έκθεση ελέγχου, ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των προηγούμενων περιπτώσεων και ότι είναι αντικειμενικά αδύνατη η είσπραξη των οφειλών από τον οφειλέτη και τα συνυπόχρεα πρόσωπα.

Δέκα χρόνια στην... καραντίνα

Από την ημερομηνία καταχώρησης των οφειλών στα βιβλία ως ανεπίδεκτων είσπραξης και για χρονικό διάστημα 10 ετών μέχρι την διαγραφή τους:

α) αναστέλλεται αυτοδικαίως η παραγραφή τους

β) δεν χορηγείται στον οφειλέτη και στα συνυπόχρεα πρόσωπα αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας για οποιαδήποτε αιτία ούτε άλλο νομίμως προβλεπόμενο πιστοποιητικό για μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων, εκτός εάν πρόκειται για είσπραξη χρημάτων που θα διατεθούν για την ικανοποίηση του Δημοσίου ή για εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, το προϊόν των οποίων θα διατεθεί για τον ίδιο σκοπό,

γ) δεσμεύονται στο σύνολό τους οι τραπεζικοί και επενδυτικοί λογαριασμοί και το περιεχόμενο των θυρίδων σε τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα των παραπάνω προσώπων κατ’ ανάλογη εφαρμογή της διαδικασίας των παρ. 5 και 6 του άρθρου 46 του Κ.Φ.Δ.. Το Δημόσιο διατηρεί ακέραιο το δικαίωμά του για την είσπραξη της οφειλής ή συμψηφισμό και μετά την καταχώρισή της στα ειδικά βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης.

Οφειλή που έχει καταχωρισθεί ως ανεπίδεκτη είσπραξης επαναχαρακτηρίζεται ως εισπράξιμη, εάν πριν από την παραγραφή της, διαπιστωθεί ότι υπάρχει δυνατότητα μερικής ή ολικής ικανοποίησής της είτε από τον οφειλέτη είτε από συνυπόχρεο πρόσωπο.

Πότε γίνεται διαγραφή πριν την παρέλευση δεκαετίας

Ωστόσο ληξιπρόθεσμες οφειλές καθώς και συμβεβαιωμένες οφειλές προς τρίτους που έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτες είσπραξης μπορεί να διαγραφούν και πριν από την παρέλευση της 10ετίας από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο έγινε η καταχώριση εφόσον:

α) έχουν ολοκληρωθεί οι προβλεπόμενες ενέργειες για τον χαρακτηρισμό τους ως ανεπίδεκτων είσπραξης,

β) έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές ενέργειες για την ανταλλαγή των πληροφοριών και των διαδικασιών αναγκαστικής είσπραξης για τα κράτη με τα οποία υφίστανται αντίστοιχες συμφωνίες και σε κάθε περίπτωση τουλάχιστον με τα κράτη μέλη της Ε.Ε.,

γ) έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες στην αλλοδαπή κατόπιν αξιοποίησης πληροφοριών και δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή απαιτήσεων αυτού έναντι τρίτων,

δ) έχει ολοκληρωθεί η ποινική διαδικασία σε βάρος των οφειλετών  εφόσον προβλέπεται, με την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης.

Ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, καθώς και συμβεβαιωμένες οφειλές προς τρίτους που δεν έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης, είναι δυνατό να διαγραφούν, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή των προϋποθέσεων της παρ. 1, εφόσον εμπίπτουν αποκλειστικά και μόνο στις ακόλουθες κατηγορίες οφειλών:

α) οφειλές αποβιωσάντων που δεν καταλείπουν οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και των οποίων οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά,

β) οφειλές ανά φορολογούμενο μικρότερες του ποσού του εκάστοτε ελάχιστου ποσού φόρου από την καταβολή του οποίου απαλλάσσεται ο φορολογούμενος.