Ανάσα ανακούφισης για καταναλωτές, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, με ένα διάλειμμα χαμηλών λογαριασμών για το ρεύμα τουλάχιστον τον Οκτώβριο, φέρνει η πτωτική πορεία των τιμών του φυσικού αερίου που αναμένεται να μειωθεί και περαιτέρω λόγω των αυξημένων εισαγωγών LNG στην Ευρώπη, υποχωρώντας ακόμη και στα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Στον «αέρα», όμως, βρίσκεται ακόμη η συζήτηση για την επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο που ζητούν συνολικά 16 κράτη – μέλη της ΕΕ, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.
Η τιμή του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά αναφοράς, το ολλανδικό συμβόλαιο TTF, έκλεισε και χτες πτωτικά –αν και περιόρισε στο κλείσιμο της συνεδρίασης τις απώλειες στα 169,5 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα. Ενδοσυνεδριακά είχε φθάσει έως και στα 158 ευρώ στα επίπεδα, δηλαδή βρισκόταν στα επίπεδα όπου βρισκόταν στα μέσα Ιουλίου πριν την απόφαση της Μόσχας να κλείσει για συντήρηση τον αγωγό Nord Stream που είχε οδηγήσει σε νέα άνοδο τις τιμές.
Σε κάθε περίπτωση οι τιμές έχουν αποκλιμακωθεί σημαντικά από τη μεγάλη κορύφωση στα τέλη του Αυγούστου όταν είχε φθάσει σχεδόν στα 350 ευρώ, ενώ η τάση δείχνει πως θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα. Μάλιστα, η πορεία αυτή έρχεται παρά την επισήμανση της Goldman Sachs ότι οι τιμές θα μπορούσαν να μεταβληθούν και πάλι προς τα πάνω, επηρεασμένες από τη διακοπή των ροών από τη Ρωσία προς την Ιταλία. Ωστόσο, όπως επισήμανε και η αμερικανική τράπεζα, «με τη σταδιακή μείωση των ιταλικών εισαγωγών από τη Ρωσία, που ήδη παρατηρήθηκε καθ' όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου να αντισταθμίζεται από τις αυξημένες εισαγωγές από την Αλγερία, πιστεύουμε ότι το γεγονός αυτό -ακόμη και αν διατηρηθεί- θα έχει μικρή έως μηδενική καθαρή επίπτωση στα ισοζύγια της βορειοδυτικής Ευρώπης και, έτσι, διατηρούμε αμετάβλητες τις προβλέψεις μας για τα ισοζύγια και τις τιμές».
Τα σημεία – κλειδιά στη διατήρηση των τιμών σε μία πτωτική τάση είναι αφενός η μείωσης της κατανάλωσης που προωθεί η ΕΕ, των ποσοστών αποθήκευσης ενόψει του χειμώνα που ήδη έχει πιάσει τους στόχους που είχε θέσει η Ένωση και αφετέρου λόγω των αυξημένων προμηθειών υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Αναφορικά με την μείωση της κατανάλωσης η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας σημειώνει ότι θα οδηγήσει στη μείωση της ζήτησης στην Ευρώπη κατά 10% φέτος και κατά επιπλέον 4% το 2023, δίνοντας τη δυνατότητα στη γηραιά ήπειρο να διατηρήσει επαρκή αποθέματα για τον χειμώνα, συγκρατώντας και ως ένα βαθμό τις τιμές.
Σημαντικότερο ρόλο, ωστόσο, παίζουν οι αυξημένες εισαγωγές LNG της Ευρώπης. Σύμφωνα με τη Refinitiv, οι ροές μπορεί να είναι αυξημένες τον φετινό χειμώνα κατά 53% σε ετήσια βάση με τις ποσότητες στα 52 δισ. κ.μ., συνεκτιμώντας τις ελκυστικές τιμές και τη χαμηλή ζήτηση από την Κίνα. Ενδεικτική για τα παραπάνω είναι η χθεσινή τοποθέτηση του επικεφαλής της Mytilineos, Ευάγγελου Μυτιληναίου στον Κύκλο Ιδεών όπου σημείωσε ότι «το φυσικό αέριο έχει ήδη ξεκινήσει να κινείται πτωτικά και πιστεύω ότι θα συνεχίσει και θα πάμε στα 100 ευρώ/MWh, είμαστε σε μια πτωτική πορεία αυτή τη στιγμή, υπάρχουν 25 πλοία στη Μεσόγειο που περιμένουν να υπάρξει χώρος στους τερματικούς σταθμούς για να ξεφορτώσουν».
Ωστόσο, πέρα από το θέμα των τιμών, ο κ. Μυτιληναίος αναφέρθηκε στο θέμα της επάρκειας των προμηθειών, τονίζοντας ότι από την Ευρώπη αναμένεται να λείψουν από την αγορά από 50 έως 70 δισ. κ.μ. από τα συνολικά 150 δισ. κυβικά μέτρα που εξάγει η Ρωσία. Αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει στην ανάγκη για νέες προμήθειες LNG, αυξάνοντας τις τιμές. Ουσιαστικά, με βάση όσα τόνισε ο κ. Μυτιληναίος, η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου θα είναι πρόσκαιρη, ένα σύντομο διάλειμμα για τους καταναλωτές, ενώ στη συνέχεια, καθώς θα υποχωρούν και οι θερμοκρασίες στην Ευρώπη, η τιμή θα κινηθεί και πάλι ανοδικά τον επόμενο χρόνο, ανεβάζοντας πάλι και τις τιμές του ρεύματος.
Το μεγάλο ζήτημα του πλαφόν
Με το βλέμμα στις επόμενες κινήσεις της ΕΕ και την άτυπη Σύνοδο Κορυφής στην Πράγα αυτή την Παρασκευή, 16 χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, προετοιμάζουν τα επόμενα βήματά τους για την προώθηση της επιβολής πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Η πρόταση αυτή στηρίζεται από τους υπουργούς Ενέργειας του Βελγίου, της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας, της Σλοβενίας και της Ισπανίας.
Η Ελλάδα ήδη ετοιμάζει μία τεχνική πρόταση για να συζητήσει με τα υπόλοιπα κράτη – μέλη που συμμετέχουν στην ομάδα αυτή και να την καταθέσουν στην Κομισιόν. Στόχος της ελληνικής πρότασης είναι ο ορισμός ενός οριζόντιου πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου με τρόπο που θα μειώσει οριζόντια, τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Σύμφωνα με προσχέδιο συμπερασμάτων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες την Παρασκευή θα καλέσουν για άλλη μια φορά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει «εφαρμόσιμες λύσεις για τη μείωση των τιμών», μέσω και του καθορισμού «ανώτατου ορίου των τιμών του φυσικού αερίου».
Στο θέμα αυτό, αναφέρθηκε και ο κ. Μυτιληναίος χτες, χαρακτηρίζοντας «αστεία» την πρόταση για πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο και κάνοντας αναφορά στη δήλωση Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η Μόσχα θα σταματήσει τις εξαγωγές προς την Ευρώπη εάν συμβεί κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, ως θετική χαρακτήρισε την ελληνική πρόταση για πλαφόν στο TTF, αλλά υπογράμμισε ότι ενέχει μία σημαντική δυσκολία στον προσδιορισμό μίας τιμής που θα είναι ανταγωνιστική και θα επιτρέπει την προσέλκυση φορτίων αλλά ταυτόχρονα θα παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα από τα τωρινά. Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε και τις ευθύνες της Γερμανίας για τη σημερινή κατάσταση καθώς προχωράει σε λύσεις που αφορούν αποκλειστικά τη δική της οικονομία δημιουργώντας, εκ νέου, μία ΕΕ δύο ταχυτήτων. Παράλληλα, υπογράμμισε και την ευθύνη της Κομισιόν για την καθυστερημένη αντίδραση στην ενεργειακή κρίση και τα σφάλματα στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση εδώ και ένα και πλέον χρόνο.
Αντίθετες χώρες στην πρόταση αυτή, μεταξύ αυτών η Γερμανία, ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου της Ευρώπης και η Ολλανδία αλλά και η ίδια η Κομισιόν έχουν εκφράσει αμφιβολίες για την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα της επιβολής του πλαφόν. Σύμφωνα με το Euronews, σε έγγραφο που αναλύει διάφορες επιλογές για τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, στέλεχος της ΕΕ σημείωνε πως μία τέτοια κίνηση μπορεί να είναι πολύπλοκη και να δημιουργήσει κίνδυνο στην ενεργειακή ασφάλεια – επιχειρήματα που προβάλλονται επίσης από επιφυλακτικές χώρες όπως η Γερμανία. Σύμφωνα με την ανάλυση αυτή, το πλαφόν στις τιμές της χονδρικής για συναλλαγές – που καλύπτουν τόσο τις προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου όσο και τις προμήθειες αγωγών – θα μπορούσε να διαταράξει τις ροές καυσίμων στην ΕΕ.
Η ΕΕ θα χρειαζόταν επίσης «σημαντικούς οικονομικούς πόρους» για να διασφαλίσει ότι οι χώρες θα εξακολουθούν να προσελκύουν προμήθειες φυσικού αερίου από ανταγωνιστικές παγκόσμιες αγορές, όπου άλλοι αγοραστές μπορεί να είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τιμές πάνω από το ανώτατο όριο της ΕΕ, είπε η Επιτροπή, προσθέτοντας ότι η κίνηση θα μπορούσε να προκαλέσει διακοπή του εφοδιασμού από ξένους προμηθευτές. Πολλοί είναι οι αναλυτές που φοβούνται πως οι προμήθειες LNG, που διακινούνται σε όλο τον κόσμο με εξειδικευμένα πλοία, θα μπορούσαν εύκολα να επαναδρομολογηθούν σε άλλες διεθνείς αγορές όπου δεν υπάρχει ανώτατο όριο τιμών και μπορούν να αποκομιστούν μεγαλύτερα κέρδη.
Οι ασιατικές αγορές, ειδικότερα, μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτικό προορισμό. Ωστόσο, η πτώση της ζήτησης από την Κίνα, της οποίας η οικονομία επιβραδύνθηκε φέτος λόγω των πολιτικών κατά της εξάπλωσης της Covid, καθώς και η ισχυρή διπλωματική προσέγγιση επέτρεψαν στο μπλοκ να προσελκύσει επίπεδα ρεκόρ δεξαμενόπλοιων LNG, κυρίως από τις ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα, το υπάρχον δίκτυο τερματικών σταθμών LNG της ΕΕ λειτουργεί ουσιαστικά με πλήρη δυναμικότητα (περίπου 157 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως). Οι Βρυξέλλες θέλουν να συνεχιστεί απρόσκοπτα η είσοδος του LNG στην Ευρώπη. Όπως είχε πει η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον «αυτό τον χειμώνα, θα χρειαστούμε κάθε μόριο LNG που μπορούμε να εξασφαλίσουμε».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
