Σε τροχιά ολοκλήρωσης το «στοιχειωμένο» υδροηλεκτρικό στη Μεσοχώρα

Ανοίγει ο δρόμος για την ολοκλήρωση του πολύπαθου υδροηλεκτρικού έργου της Μεσοχώρας Τρικάλων που προβλέπει την εκτροπή του Αχελώου και μετράει ήδη πάνω από τρεις δεκαετίες ανολοκλήρωτων διαδικασιών. Το έργο αυτό της ΔΕΗ θα έχει συνολική ισχύ 161 MW, θα παράγει πράσινη ηλεκτρική ενέργεια έως 360 GWh και θα συμβάλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 300.000 τόνους κάθε χρόνο ενισχύοντας την επάρκεια ισχύος του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας.

Σήμερα την πρόοδο των εργασιών του έργου επιθεωρεί ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας επιβλέποντας την πρόοδο των εργασιών έως σήμερα.

Υπενθυμίζεται πως από τον περασμένο Δεκέμβριο έχει υπάρξει η απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του υδροηλεκτρικού έργου (ΥΗΕ). Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η ολοκλήρωση του έργου αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση, όπως άλλωστε είχε δεσμευθεί ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην επίσκεψη που πραγματοποίησε στην περιοχή τον  Ιανουάριο του 2021, συνοδευόμενος από τον κ. Σκρέκα.

Το ιστορικό ενός έργου δεκαετιών

Μπορεί η ιστορία του φράγματος της Μεσοχώρας να ξεκινάει στη δεκαετία του ’80 ωστόσο το συνολικό πλάνο της εκτροπής του Αχελώου είχε τεθεί ήδη ως ιδέα στη δημόσια σφαίρα από τη δεκαετία του 1920. Στόχος ήταν να μεταφερθεί νερό από τον ποταμό στη λεκάνη του Πηνειού για να καλύψει τις αρδευτικές ανάγκες της Θεσσαλίας.

Το έργο, για το οποίο η ΔΕΗ έχει δαπανήσει 280 εκατομμύρια ευρώ από το 1986 έως το 2011, είναι ήδη κατασκευασμένο στο μεγαλύτερο μέρος του (φράγμα, αγωγός προσαγωγής, σταθμός παραγωγής και συνοδά έργα) και υπολείπονται ορισμένες συμπληρωματικές εργασίες για το κλείσιμο του φράγματος.

Από την αρχή του έργου έως και σήμερα το φράγμα έχει «σκοντάψει» στις ενστάσεις πολιτών και περιβαλλοντικών οργανώσεων που είναι αντίθετες με την εκτροπή του Αχελώου. Το ΣτΕ έχει συνολικά εκδώσει 7 αρνητικές αποφάσεις με τις οποίες ακυρώθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι που είχαν εγκριθεί με το νόμο 3481/2006.

Έτσι, η ΔΕΗ υπέβαλε νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τον Νοέμβριο του 2014 και τρία χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2017 εγκρίθηκαν οι νέοι περιβαλλοντικοί όροι για το ΥΗΕ Μεσοχώρας ως αμιγώς ενεργειακό έργο. Ωστόσο, η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ακυρώθηκε από το ΣτΕ με την απόφαση 2230/2020 (Τμήμα Έ) η οποία δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2020.

Η απόφαση σημειώνει ότι η ΑΕΠΟ απώλεσε το νόμιμο έρεισμά της διότι δεν συμβάδιζε με τις αναθεωρήσεις των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας, καθώς και με τις προβλέψεις του Αναθεωρημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Μεγάλη η «τρύπα» για τη ΔΕΗ

Για κάθε χρόνο που το έργο της Μεσοχώρας δεν λειτουργεί η ΔΕΗ στερείται έσοδα 25 εκατ. ευρώ από την πώληση της παραγόμενης ενέργειας ενώ έχει ήδη δαπανήσει 280 εκατ. για την κατασκευή της υδροηλεκτρική μονάδα Μεσοχώρας που ολοκληρώθηκε το 2001 αλλά ποτέ δεν λειτούργησε.

Επίσης, εφόσον προχωρήσουν τα επόμενα βήματα του έργου θα χρειαστεί να δαπανηθεί και ένα μεγάλο ποσό σε αποζημιώσεις ιδιοκτητών της περιοχής για της απαλλοτριώσεις για τις περιουσίες που θα χαθούν από την εκτροπή του ποταμού.

Η εταιρεία έχει ήδη εκκινήσει τις διαδικασίες για την υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), για την έκδοση νέας ΑΕΠΟ μέσα στους επόμενους 6 με 8 μήνες. Η νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση θα ανοίξει το δρόμο για τη δημοπράτηση των υπολειπομένων εργασιών που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της μονάδας, καθώς και των εργασιών που για τη σταθεροποίηση του εδάφους σε τμήμα του οικισμού.

Στόχος είναι η ΜΠΕ να αναδεικνύει τη συμφωνία της μονάδας με το αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών που αποτελεί σημαντικό «αγκάθι» για την ολοκλήρωση του έργου.