Ο κ. Ολιβερ Μπέτε, διευθύνων σύμβουλος της Allianz -του μεγαλύτερου ασφαλιστικού ομίλου στην παγκόσμια αγορά που εξαγόρασε στην Ελλάδα την Eυρωπαϊκή Πίστη- στην πρόσφατη παρουσία του στην Αθήνα μίλησε με την κυβέρνηση για το θέμα της ασφαλιστικής κάλυψης των φυσικών καταστροφών. Όπως δήλωσε ο ίδιος, «η Ελλάδα δεν έχει το καλύτερο πλαίσιο ασφάλισης από τους κινδύνους των πυρκαγιών και των πλημμυρών».
Ο κ. Μπέτε έθεσε προφανώς στα κυβερνητικά στελέχη αυτό που κατά καιρούς θέτει σύσσωμος ο ασφαλιστικός κλάδος στη χώρα μας: Είτε να γίνει υποχρεωτική η ασφαλιστική κάλυψη για φυσικές καταστροφές, όπως είναι η ασφάλιση αυτοκινήτου, είτε να δοθούν φοροαπαλλαγές ως κίνητρο για τους ασφαλισμένους ώστε να συνάψουν ένα τέτοιο συμβόλαιο.
Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, το δημοσιονομικό κόστος από τις φυσικές καταστροφές που έπληξαν τη χώρα το 2020 και το 2021 (χιονιάς, πυρκαγιές, πλημμύρες κ.α.) ξεπέρασε το 1,5 δισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα που το κράτος βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να βοηθήσει τους πολίτες να ξαναφτιάξουν τις ζωές τους, οι ασφαλιστικές εταιρείες καταβάλλουν ελάχιστες αποζημιώσεις, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των κατοικιών που καταστράφηκαν είτε από πυρκαγιές είτε από πλημμύρες είναι ανασφάλιστες. Και όσες είναι, οι περισσότερες είναι ασφαλισμένες υποχρεωτικά από τις τράπεζες λόγω λήψης στεγαστικού δανείου. Περίπου το 15% των κατοικιών στην Ελλάδα εκτιμάται ότι είναι ασφαλισμένο από φυσικές καταστροφές.
Η απόφαση για υποχρεωτική ασφάλιση για φυσικές καταστροφές από μια κυβέρνηση είναι μια πολύ δύσκολη απόφαση, ιδίως τώρα που ο μέσος Έλληνας βλέπει το εισόδημά του να «ροκανίζεται» από παντού (ρεύμα, σουπερμάρκετ, βενζίνη κ.α.).
Μπορεί όμως να δώσει φορολογικά κίνητρα ώστε να ωθήσει τους πολίτες προς αυτή την κατεύθυνση. Ενδεχομένως το Δημόσιο να χάσει κάποια έσοδα από τις φοροαπαλλαγές αλλά αν υπάρξει μια «στροφή» προς τα ιδιωτικά ασφαλιστήρια συμβόλαια σε βάθος χρόνου θα μετακυλίσει το κόστος των αποζημιώσεων από τον κρατικό κορβανά στους ιδιώτες.
Το κόστος για την ασφάλιση μιας κατοικίας
Πόσο όμως είναι το κόστος για να ασφαλιστεί μια κατοικία από φυσικές καταστροφές, τόσο για το κτίριο όσο και για το περιεχόμενο (έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές κ.ά.);
Για μια κατοικία – μόνιμη και όχι εξοχικό – 100 τ.μ. με αξία περιεχομένου 30.000 ευρώ, το ετήσιο κόστος ασφάλισης ανέρχεται σε περίπου 156 ευρώ ή 13 ευρώ τον μήνα. Οι ασφαλιστικές υπολογίζουν την αποζημίωση για το κτίριο με 1.000 ευρώ το τετραγωνικό, που είναι και το μέσο κόστος κατασκευής ανεξάρτητα σε ποια περιοχή βρίσκεται η κατοικία. Αν δηλαδή η παραπάνω κατοικία καταστραφεί από σεισμό, πλημμύρα ή πυρκαγιά ο ασφαλισμένος θα λάβει 130.000 ευρώ αποζημίωση.
Όπως επισημαίνουν από την ασφαλιστική αγορά, «οι φυσικές καταστροφές θα συνεχίσουν να πλήττουν όλες τις χώρες ιδίως τώρα με την κλιματική αλλαγή και η Ελλάδα με 340 δισ. ευρώ χρέος είναι αμφίβολο αν θα μπορεί εσαεί να αποζημιώνει τους πολίτες, ιδίως αν πρόκειται για μια μεγάλη καταστροφή, όπως για παράδειγμα ένας ισχυρός σεισμός», και προσθέτουν: «η αποζημίωση από το κράτος ποτέ δεν ξεπερνά το 40% της πραγματικής ζημιάς και αυτό μετά από χρονοβόρες διαδικασίες. Το θέμα είναι να αποκτήσουν οι Ελληνες ασφαλιστική συνείδηση. Ετσι, δεν θα καλούνται να πληρώνουν τις ζημίες εκ των υστέρων από την τσέπη τους, ενώ μπορεί να δρουν προληπτικά με μια ελάχιστη δαπάνη».
Η υποχρεωτική ασφάλιση κατοικιών για φυσικές καταστροφές είναι διαδεδομένη με διάφορες μορφές στην Ευρώπη, ενώ και στη γείτονα Τουρκία μετά τους καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν τη χώρα ψηφίστηκε σχετικός νόμος. Στην Ιταλία, ισχύουν οι μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές για τέτοιου είδους συμβόλαια.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάιο το ΥΠΕΝ απέσυρε το άρθρο 23 του Κλιματικού Νόμου που έκανε λόγο για υποχρεωτική ασφάλιση νεόδμητων κατοικιών σε περιοχές με υψηλή τρωτότητα από το 2025. Η πολιτεία παρείχε φοροαπαλλαγές παλαιότερα στα ασφαλιστήρια ζωής αλλά λόγω της οικονομικής κρίσης καταργήθηκαν.