Στην τελική ευθεία εισέρχεται η προετοιμασία του νομοσχεδίου για την τακτοποίηση πάνω από 70.000 καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου με τον υπουργό Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα να παρουσιάζει σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο τη ρύθμιση για την οριστική λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα και μία χαοτική κατάσταση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή θα προβλέπει τη δυνατότητα εξαγοράς και απόκτησης τίτλων ιδιοκτησίας από ιδιώτες με αυστηρά κριτήρια και προϋποθέσεις ανάλογα με το είδος και το χρόνο καταπάτησης της δημόσιας έκτασης, την κατηγορία του ανεγειρόμενου ακινήτου και την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του ιδιώτη.
Το κλειδί θα κρατά ειδική επιτροπή όπου ο κάθε δικαιούχος θα καταθέτει τα απαραίτητα δικαιολογητικά και τυχόν δικαστική προσφυγή για να εξεταστεί η νομιμότητα των ακινήτων και η οποία, αφού εξετάζει διεξοδικά το θέμα, θα λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις με βάση αντικειμενικές και αδιάβλητες διαδικασίες.
Με τη νέα ρύθμιση οι κάτοχοι των δημοσίων εκτάσεων θα έχουν το δικαίωμα να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος το οποίο θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης το οποίο θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της κατοχής και το είδος του ακινήτου.
Για τον προσδιορισμό του ύψους του τιμήματος θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια, δηλαδή θα είναι χαμηλό για τους οικονομικά αδύναμους, τις ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που στο καταπατημένο κτήμα έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Το τίμημα ανάλογα με το ύψος του θα μπορεί να εξοφλείται σε δόσεις.
Πώς θα αποδεικνύεται η ιδιοκτησία
Για να εγείρει κάποιος αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου του δημοσίου θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει στην κατοχή του το δημόσιο ακίνητο πάνω από 50 χρόνια αν ληφθεί υπόψη ως έτος βάσης το 1970, ή πάνω από 40 χρόνια αν η αφετηρία είναι το 1980. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης.
Για όσους έχουν καταπατήσει δημόσια ακίνητα μετά το 1970 ή το 1980 το σχέδιο νόμου δεν θα δίνει τη δυνατότητα εξαγοράς αλλά θα προβλέπει την απομάκρυνσή από τα παρανόμως καταπατημένα ακίνητα ενδεχομένως και με πρόστιμο.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η τακτοποίηση των κατεχόμενων Δημόσιων και Ανταλλάξιμων Κτημάτων στοχεύει στην εξάλειψη κοινωνικών αδικιών ιστορικά τεκμηριωμένων, συγκρούσεων και διεκδικήσεων που εκδηλώνονται κάθε φορά που η πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά με χρονική υστέρηση, την περιουσία της, στην εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό, στην αποτελεσματική προστασία της κοινόχρηστης περιουσίας του Δημοσίου και στην απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Εκτιμάται ότι από το σύνολο της δημόσιας περιουσίας έχει καταπατηθεί σχεδόν το 80% στην Αττική, το 70% στη Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα και το 60% στα νησιά του Αιγαίου. Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες, ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους και οι αυθαίρετοι κάτοχοι εισπράττουν τα ενοίκια.
Επισημαίνεται ότι το φαινόμενο των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου είναι πολύ παλιό, με τους κατόχους να εμφανίζονται στην εφορία και στα δικαστήρια ως νόμιμοι ιδιοκτήτες των ακινήτων με τίτλους ιδιοκτησίας που είτε δημιούργησαν οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή με τίτλους που δημιούργησαν απώτατοι καταπατητές μετά το 1884. Όλες οι κυβερνήσεις από το 1995 και μετά επιχείρησαν να λύσουν το γόρδιο δεσμό αλλά ανεπιτυχώς, καθώς συγκροτήθηκαν επιτροπές και συντάχθηκαν νομοσχέδια που έμειναν στα χαρτιά.