Έρευνα ΕΚΤ: Διπλασιάζει τον πληθωρισμό ο πόλεμος στην Ουκρανία

Ανατροπή του οικονομικού σκηνικού στην ευρωζώνη, με μεγάλη έξαρση πληθωρισμού και κάμψη της ανάπτυξης, φέρνει ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπως εκτιμούν και οι ειδικοί του τραπεζικού τομέα που απαντούν σε τριμηνιαία έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Survey of Professional Forecasters – SPF). Είναι χαρακτηριστικό ότι, κατά μέσο όρο, διπλασιάζουν την πρόβλεψή τους για τον μέσο πληθωρισμό της ευρωζώνης το 2022, από το 3% στο 6%, ενώ «κόβουν» κατά 1,3% την πρόβλεψή τους για τον ρυθμό ανάπτυξης.

Όπως σημειώνει η ΕΚΤ, οι ειδικοί αναφέρουν τον πόλεμο στην Ουκρανία ως κύριο παράγοντα πίσω από τις αναθεωρήσεις   των μακροοικονομικών προβλέψεων. Ειδικότερα, στην έρευνα SPF δεύτερου τριμήνου 2022, οι ερωτηθέντες αναθεώρησαν τις προσδοκίες τους για τον πληθωρισμό για το 2022 και το 2023 προς τα πάνω, σε 6,0% και 2,4% αντίστοιχα. Οι προσδοκίες για το 2024 διατηρήθηκαν στο 1,9%.

Όσον αφορά τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές, οι ερωτηθέντες θεώρησαν ότι ο υψηλός πληθωρισμός καθορίζεται κυρίως από παράγοντες αύξησης του κόστους και όχι από παράγοντες ενίσχυσης της ζήτησης. Θεωρούν ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει αναζωπυρώσει και ενισχύσει τις πιέσεις στις τιμές που είχαν αρχίσει να δείχνουν σημάδια κορύφωσης. Οι πιο μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό για το 2026 ανήλθαν σε 2,1%, αναθεωρημένες από 2,0% στην προηγούμενη έρευνα.

Όσον αφορά την αύξηση του ΑΕΠ, οι προσδοκίες αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω για το 2022 και το 2023 και ελαφρώς ανοδικά για το 2024, αλλά παρέμειναν για όλα τα έτη πάνω από τις προσδοκίες για τον μακροχρόνιο ρυθμό ανάπτυξης, οι οποίες μειώθηκαν οριακά στο 1,4%. Σημαντική είναι η αναθεώρηση πρόβλεψης για τη μεταβολή του ΑΕΠ το β' τρίμηνο, από 1,0% σε 0,5%. Πάντως, όπως σημειώνει η ΕΚΤ, ενώ το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων προέβλεψαν ότι θα υπάρξει ένα τρίμηνο συρρίκνωσης του ΑΕΠ της ευρωζώνης, μόνο 4% των ερωτηθέντων προέβλεψαν ύφεση, δηλαδή δύο διαδοχικά τρίμηνα μείωσης του ΑΕΠ.

Παρά την αναθεώρηση προς τα κάτω της αναμενόμενης αύξησης του ΑΕΠ, οι προσδοκίες για το ποσοστό ανεργίας αναθεωρήθηκαν περαιτέρω προς τα κάτω, μεταξύ 0,1 και 0,3 ποσοστιαίων μονάδων για όλους τους ορίζοντες. Οι ερωτηθέντες αναμένουν ότι το ποσοστό ανεργίας θα μειωθεί από 6,9% το 2022 σε 6,6% έως το 2026. Οι μακροπρόθεσμες προσδοκίες ανεργίας βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδό τους εδώ και 15 χρόνια.

Πληθωρισμός: Άλμα στο 6%

Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω για το 2022 και το 2023. Οι ερωτηθέντες προβλέπουν ότι φέτος ο πληθωρισμός θα ανέλθει στο 6,0% και το 2023 θα υποχωρήσει στο 2,4%, αναθεωρώντας τις προβλέψεις τους κατά 3% και 0,6%, αντίστοιχα. Οι προσδοκίες για το 2024 δεν τηρήθηκαν στο 1,9%. Η ΕΚΤ αναφέρει ότι αυτές οι προβλέψεις είναι υψηλότερες από αυτές των δικών της εμπειρογνωμόνων κατά 0,9% για το 2022 και κατά 0,3% για το 2023, ενώ είναι ίδιες για το 2024.

ΑΕΠ: Πλήγμα 1,3%

Οι προσδοκίες για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω, στο 2,9% για το 2022, στο 2,3% για το 2023 και στο 1,8% για το 2024. Αυτό σημαίνει ότι είναι χαμηλότερες κατά 1,3% για το 2022 και 0,4% για το 2023, ενώ υπάρχει μια μικρή αναθεώρηση προς τα πάνω, κατά 0,1%, για το 2024. Σχεδόν όλοι οι ερωτηθέντες απέδωσαν τις αναθεωρήσεις προς τα κάτω στις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Εκτός από τις υψηλότερες τιμές ενέργειας και βασικών τροφίμων, τις διαταραχές σε ορισμένους τομείς και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν, σημείωσαν ότι η κατάσταση είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών και την απώλεια αγοραστικής δύναμης για τα νοικοκυριά. Τα νέα περιοριστικά μέτρα στην Κίνα (για την αντιμετώπιση των κρουσμάτων κορονοϊού) αναφέρθηκαν επίσης ως παράγοντας που συμβάλλει σε παρατεταμένες διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Οι ερωτηθέντες επεσήμαναν εμφατικά τους καθοδικούς κινδύνους για την ανάπτυξη από οικονομικούς τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από τις αυξημένες τιμές της ενέργειας, όπως η μεταποίηση, όπου οι επιπτώσεις του πολέμου θα μπορούσαν να είναι μακροχρόνιες. Στο μέλλον, οι κίνδυνοι είναι καθοδικοί, ιδίως εάν η διάρκεια του πολέμου είναι μεγαλύτερη από την αναμενόμενη, ή αν υπάρξουν δυσμενείς εξελίξεις στις τιμές της ενέργειας και στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι καλύτερη από τις προβλέψεις, εάν υπάρξει ταχεία λήξη του πολέμου και αν μετριαστούν οι επιπτώσεις των υψηλών τιμών ενέργειας με δημοσιονομικές παρεμβάσεις. Οι πιο μακροπρόθεσμες προσδοκίες ανάπτυξης (που αναφέρονται στο 2026) ήταν οριακά (κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες) χαμηλότερες, στο 1,4%.

Ισχυρή η αγορά εργασίας

Πάντως, η αγορά εργασίας της ευρωζώνης εκτιμάται θα εξακολουθήσει να είναι ισχυρή, με χαμηλά ποσοστά ανεργίας. Οι προσδοκίες για το ποσοστό ανεργίας αναθεωρήθηκαν και πάλι προς τα κάτω σε όλους τους ορίζοντες. Οι μέσες προβλέψεις για το ποσοστό ανεργίας ήταν 6,9%, 6,8% και 6,7% για το 2022, το 2023 και το 2024, αντίστοιχα. Η προσδοκία για το 2026 ήταν 6,6%, το χαμηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί για τις μακροπρόθεσμες προσδοκίες ανεργίας από το τέταρτο τρίμηνο του 2007. Παρά τις αναθεωρήσεις προς τα κάτω των προβλέψεων για την αύξηση του ΑΕΠ, οι ερωτηθέντες αναθεώρησαν προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για το ποσοστό ανεργίας κατά 0,1 - 0,3 ποσοστιαίες μονάδες ανάλογα με τον ορίζοντα. Οι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω για το 2022 οφείλονται στα στοιχεία που δείχνουν καλύτερη από την αναμενόμενη ισχύ της αγοράς εργασίας.