Χωρίς σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά φαίνεται πως θα καταλήξουν οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για φορολόγηση 90% στα υπερκέρδη των καθετοποιημένων παικτών της αγοράς για τα οποία διεξάγει έρευνα η ΡΑΕ συγκεντρώνοντας στοιχεία από τον περασμένο Οκτώβριο έως και σήμερα.
Όπως έγραφε το Business Daily, τα υπερκέρδη προκύπτουν συγκυριακά καθώς οι συμμετέχοντες στην αγορά, ανεξάρτητα από το πραγματικό κόστος της παραγωγής τους, πωλούν στην τιμή που καθορίζεται στη χονδρεμπορική που προσδιορίζεται ουσιαστικά από την τιμή του φυσικού αερίου και τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο. Οι παραγωγοί όμως με διαφορετικές τεχνολογίες και καύσιμα, όπως πχ με ΑΠΕ, λιγνίτη ή υδροηλεκτρικά (τα τελευταία δύο αφορούν προφανώς μόνο στη ΔΕΗ) έχουν χαμηλότερο κόστος και ως εκ τούτου προκύπτει διαφορά με βάση τις τρέχουσες, εξαιρετικά υψηλές τιμές του φυσικού αερίου.
Ο έκτακτος φόρος για τα αποκαλούμενα «ουρανοκατέβατα κέρδη» θα αφορά κέρδη που προέρχονται από μονάδες που χρησιμοποιούν ως καύσιμο λιγνίτη και φυσικό αέριο, υδροηλεκτρικές μονάδες και ένα μικρό κομμάτι των ΑΠΕ που δεν έχουν καθορισμένη και σταθερή αποζημίωση από το κράτος.
Πώς θα γίνει ο υπολογισμός των υπερκερδών
Η ΡΑΕ έδωσε στη δημοσιότητα πριν από λίγες ημέρες τον τρόπο με τον οποίο θα υπολογίσει τα κέρδη αυτά. Για τον προσδιορισμό της έκτακτης εισφοράς επί των συγκυριακών “ουρανοκατέβατων” κερδών η ΡΑΕ θα λάβει υπόψη, μεταξύ άλλων, τα παρακάτω:
- Το τελικό ποσό που λαμβάνουν οι μονάδες παραγωγής κατόπιν διευθέτησης των χρεοπιστώσεων, που προκύπτουν στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, την Ενδοημερήσια Αγορά και την Αγορά Εξισορρόπησης.
- Το κόστος λειτουργίας των μονάδων παραγωγής βάσει του απολογιστικού μεταβλητού κόστους όπως προκύπτει κατά το πραγματικό επίπεδο φόρτισης της κάθε μονάδας, από το σύστημα Supervisory Control and Data Acquisition Systems (SCADA) του ΑΔΜΗΕ.
- Τα οικονομικά αποτελέσματα (Profits & Losses – P&L) ανά δραστηριότητα, που αποστέλλουν στην ΡΑΕ οι συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
- Η ανάλυση θα πραγματοποιηθεί ανά περίοδο κατανομής (1 ώρα για την Αγορά Επόμενης Ημέρας και την Ενδοημερήσια Αγορά και 15 λεπτά για την Αγορά Εξισορρόπησης). Τα αποτελέσματα θα αθροιστούν ανά μονάδα παραγωγής και μήνα αναφοράς.
- Παρελθοντικά στοιχεία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
- Η περίοδος εξέτασης για την ύπαρξη συγκυριακών «ουρανοκατέβατων» κερδών άρχεται από τον Οκτώβριο 2021.
Ακριβείς εκτιμήσεις για το μέγεθος της επίπτωσης της έκτακτης αυτής φορολόγησης στις εταιρείες αυτές είναι δύσκολο να γίνουν σε αυτή τη φάση, καθώς μόνο η ΡΑΕ έχει πρόσβαση στο σύνολο των στοιχείων. Παράλληλα και σε ό,τι αφορά τη χρηματιστηριακή πορεία των καθετοποιημένων παικτών της αγοράς αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι με τη συζήτηση για πιθανά υπερκέρδη και μέτρα από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να τρέχει ήδη εδώ και μήνες, έχει ήδη αφομοιωθεί στις τιμές των μετοχών η όποια επίδραση θα είχε.
Σε πιο πρακτικό επίπεδο πάντως, ό,τι αφορά στις ΑΠΕ από το περασμένο φθινόπωρο γίνεται επιστροφή κερδών, καθώς με τροπολογία του ΥΠΕΝ προβλέπεται ότι οι «υπεραμοιβές» των ΑΠΕ λόγω των υψηλών τιμών χονδρικής περνούν στον Ειδικό Λογαριασμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ο οποίος τροφοδοτεί και το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης από το οποίο καλύπτονται και τα κόστη των επιδοτήσεων. Με την αλλαγή αυτή, όταν η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) είναι μεγαλύτερη από τις εγγυημένες τιμές τους τότε θα πρέπει η διαφορά να πηγαίνει άμεσα στον ΕΛΑΠΕ. Οι μονάδες με φυσικό αέριο, παρότι οι τιμές έχουν εκτοξευθεί δεν έχουν περιθώρια κέρδους αυξημένα, αφού επιβαρύνονται και με το αυξημένο κόστος προμήθειας αερίου, ενώ τα σχετικά στοιχεία αγοράς φυσικού αερίου, κόστους παραγωγής και τελικής πώλησης είναι γνωστά σε μηνιαία βάση από τη ΡΑΕ.
Ένα μεγάλο ζήτημα αφορά στα υδροηλεκτρικά που στην ουσία αφορούν μόνο στη ΔΕΗ και έχουν σχεδόν μηδενικό κόστος παραγωγής αλλά πωλούνται, όπως ορίζουν οι κανόνες της αγοράς, στη «φουσκωμένη» οριακή τιμή του συστήματος με τη διαφορά να είναι μεγάλη. Αναλυτές σημειώνουν ότι τα έκτακτα αυτά κέρδη θα μπορούσαν να φθάνουν στα 200 εκατ. ευρώ, αν πάρουμε ως δεδομένο ότι η παραγωγή κινείται στις 4,5 TWh κατά μέσο όρο με επιπλέον κέρδος τα 40 ευρώ/ ΜWh. Ωστόσο, όπως έχουν σημειώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας η ΔΕΗ έχει ήδη συνεισφέρει κατά περίπου 700 - 800 εκατ. τους τελευταίους μήνες που «τρέχουν» τα μέτρα των επιδοτήσεων, κόβοντας στην ουσία από τα κέρδη της και παρέχοντας αυξημένες εκπτώσεις στους καταναλωτές. Μάλιστα, ήδη άλλες πηγές σημειώνουν τα αποτελέσματα της ΔΕΗ που αναμένονται την πρώτη βδομάδα του Απριλίου θα είναι οριακά και με αυτό το δεδομένο δεν προκύπτει κανένα περιθώριο για επιπλέον φορολόγηση.
Ποιες μονάδες θα εξετάσει η ΡΑΕ
Σημείωμα της Pantelakis σε σχέση με τους υπόλοιπους καθετοποιημένους παίκτες ανέφερε ότι η Μytilineos κατέχει πλήρως μονάδα φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου (CCGT) 444 MW και μερίδιο 75% στο εργοστάσιο CCGT 437 MW της Κορίνθου, ενώ θα λειτουργήσει σύντομα μια νέα μονάδα CCGT 826 MW και είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα (μερίδιο αγοράς 7,0%).
Με τη σειρά της, η ΓΕΚ Τέρνα κατέχει εξ ολοκλήρου το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 435 MW με καύσιμο φυσικό αέριο CCGT Heron 2 και 147 MW OCGT Heron 1, καθώς και τον δεύτερο μεγαλύτερο ανεξάρτητο προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα Heron (6,5% μερίδιο αγοράς), ενώ σε συνεργασία με την MOH κατασκευάζει μονάδα με καύσιμο φυσικό αέριο CCGT 877 MW. Η Μotor Oil κατέχει το 35% στο εργοστάσιο της Κορίνθου και διεκδικεί μερίδιο αγοράς 4,5% στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας. Τέλος, τα ΕΛΠΕ κατέχουν το 50% σε δύο μονάδες CCGT με συνδυασμένη εγκατεστημένη ισχύ 810 MW και είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα (με μερίδιο αγοράς 5,9%).
«Καύσιμο» τα υπερκέρδη για επιδοτήσεις
Υπενθυμίζεται ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, έχει αρχίσει να αναλύει τα στοιχεία όλων των εταιρειών ενέργειας από τον περασμένο Οκτώβριο έως σήμερα, όπως έκανε γνωστό ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την περασμένη εβδομάδα. «Είναι μια δύσκολη τεχνικά άσκηση, γιατί η τοπική αγορά συνδέεται με την παγκόσμια, ευρωπαϊκή αγορά μέσα από πολυδαίδαλες διαδρομές. Δεν προσφέρεται συνεπώς για εύκολα συνθήματα και απαιτεί τεκμηριωμένη δουλειά» είχε σημειώσει ο Κ. Μητσοτάκης αρνούμενος να δεχθεί τον υπολογισμό αυτών των κερδών από τον ΣΥΡΙΖΑ στο 1,4 δισ. ευρώ και συμπλήρωσε ότι όπου διαπιστωθούν υπερκέρδη, οι εταιρείες θα κληθούν να συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση των απωλειών που είχαν οι πολίτες». Τόνισε, δε, ότι: «Τα υπερκέρδη, από τη στιγμή που συμφωνήσαμε ότι τα υπερκέρδη ουσιαστικά θα φορολογηθούν εν τω συνόλω, αφού προσδιορίσουμε πόσα είναι».
Όπως έγραφε το BD, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην επιβολή έκτακτης χρηματοδότησης από τα αποκαλούμενα υπερκέρδη των καθετοποιημένων παικτών ηλεκτροπαραγωγής στην ελληνική αγορά, προκειμένου να ενισχύσει το «οπλοστάσιό» της για την καταβολή επιδοτήσεων. Την κατεύθυνση αυτή είχε ήδη δείξει και ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, σε συνέντευξη στο Business Daily, όπου είχε δηλώσει ότι «σε κρίσεις, πρέπει να υπάρχει burden sharing, δηλαδή και από τους παραγωγούς ενέργειας. Δεν είναι το κράτος ο εγγυητής όλων. Στα δύσκολα είμαστε εδώ για το σύνολο, και ειδικά για τους πιο ευάλωτους. Όλοι μαζί, με το μερίδιο που του αναλογεί του καθένα».
Το μέτρο της φορολόγησης των υπερκερδών των ενεργειακών εταιρειών έχει περιληφθεί από την Κομισιόν στην εργαλειοθήκη που παρουσίασε στις αρχές του μήνα επιτρέποντας την έκτακτη φορολόγηση έως το τέλος του Ιουνίου. Πιο αναλυτικά, οι κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν δίνουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης προσωρινών φορολογικών μέτρων για τα υπερκέρδη, που σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας υπολογίζονται σε 200 δισ. ευρώ φέτος, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αντισταθμιστούν εν μέρει οι αυξημένοι λογαριασμοί ενέργειας. Τα μέτρα αυτά δεν θα πρέπει να έχουν αναδρομική ισχύ, αλλά θα πρέπει να είναι τεχνολογικά ουδέτερα και να επιτρέπουν στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας να καλύπτουν το κόστος τους και να διατηρούν μακροπρόθεσμα τα τιμολογιακά μηνύματα από την αγορά και από τις τιμές των ανθρακούχων εκπομπών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
