«Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες» φαίνεται πώς είναι η διαμόρφωση των μέτρων διαχείρισης της εκτόξευσης των τιμών της ενέργειας για την κυβέρνηση που εξετάζει πλέον και άλλες πιθανές πηγές εσόδων για να στηρίξει το πρόγραμμα επιδοτήσεων των καταναλωτών απέναντι στα «φουσκωμένα» τιμολόγια ρεύματος και φυσικού αερίου και στις υψηλές τιμές των καυσίμων κίνησης.
Ειδικότερα, πληροφορίες ήθελαν το πακέτο των μέτρων να κλείνει χθες και σήμερα ή αύριο να γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις που θα αφορούν στις επιδοτήσεις Απριλίου για τα τιμολόγια φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες τελικά θα είναι υψηλότερες από αυτές που έχουν υπολογιστεί έως τώρα. Αρχικά γινόταν λόγος για 53 ευρώ, αλλά πληροφορίες λένε ότι οι ανακοινώσεις θα κινούνται ενδεχομένως και σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό. Παράλληλα, εξετάζονται και παρεμβάσεις για τα καύσιμα κίνησης με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γ. Οικονόμου να κάνει λόγο χθες για διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια για τους ωφελούμενος, χωρίς να διαψεύδει ότι τα όρια αυτά θα είναι της τάξης των 25.000 - 30.000 ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, με δεδομένη την απουσία νέων ευρωπαϊκών πόρων για τη διαχείριση της κρίσης που προκαλεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τη μη αποδοχή των ελληνικών προτάσεων για κοινή διαχείριση της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης τιμών με τη δημιουργία κοινού ταμείου επιδοτήσεων ή για τα μέτρα σχετικά με τις τιμές του φυσικού αερίου και τα «ναι μεν αλλά» στην τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup για το πόσο δημοσιονομικό χώρο κινήσεων έχει η Ελλάδα, που δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια κινήσεων, η κυβέρνηση βρίσκεται ενώπιον μίας δύσκολης εξίσωσης για την εξεύρεση πρόσθετων πόρων για να μην υπάρξει μεγάλη επιβάρυνση στον προϋπολογισμό.
Στο πλαίσιο αυτό, πληροφορίες κάνουν λόγο για καθυστέρηση των ανακοινώσεων που μπορεί να μη γίνουν τελικά και εντός της τρέχουσας εβδομάδας.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, η κυβέρνηση εξετάζει μεταξύ άλλων και την επιβολή έκτακτης χρηματοδότησης από τα υπερκέρδη των καθετοποιημένων παικτών ηλεκτροπαραγωγής στην ελληνική αγορά, για να ενισχύσει το ταμείο κάλυψης των επιδοτήσεων. Πρόκειται για ένα μέτρο που έχει ήδη προτείνει η Κομισιόν και αφορά σε έκτακτη φορολόγηση για περίοδο τριών μηνών, χωρίς αναδρομικό χαρακτήρα, που θα αφορά στην πράξη το διάστημα από τον Μάρτιο και έως το τέλος του Ιουνίου.
Πιο αναλυτικά, οι κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν δίνουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης προσωρινών φορολογικών μέτρων για τα υπερκέρδη που σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας θα μπορούσαν να αποδώσουν έως και 200 δισ. ευρώ φέτος, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αντισταθμιστούν εν μέρει οι αυξημένοι λογαριασμοί ενέργειας.
Τα μέτρα αυτά δεν θα πρέπει να έχουν αναδρομική ισχύ, αλλά θα πρέπει να είναι τεχνολογικά ουδέτερα και να επιτρέπουν στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας να καλύπτουν το κόστος τους και να διατηρούν μακροπρόθεσμα τα τιμολογιακά μηνύματα από την αγορά και από τις τιμές των ανθρακούχων εκπομπών. Παράλληλα τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τα (υψηλότερα από τα αναμενόμενα) έσοδα από τις δικαιώματα εκπομπών ρύπων, που από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως τις 28 Φεβρουαρίου 2022 ανήλθαν, σε επίπεδο ΕΕ, σε 30 δισ. ευρώ.
Τα υπερκέρδη αυτά διαμορφώνονται καθώς οι συμμετέχοντες στην αγορά, ανεξάρτητα από το πραγματικό κόστος της παραγωγής τους, πωλούν στην τιμή που καθορίζεται στη χονδρεμπορική που προκύπτει ουσιαστικά από την τιμή του φυσικού αερίου και τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο. Οι παραγωγοί όμως με διαφορετικές τεχνολογίες και καύσιμα, όπως πχ με ΑΠΕ, λιγνίτη ή υδροηλεκτρικά (τα τελευταία δύο αφορούν προφανώς μόνο στη ΔΕΗ) έχουν χαμηλότερο κόστος και ως εκ τούτου προκύπτει τεράστια διαφορά με βάση τις τρέχουσες, εξαιρετικά υψηλές τιμές του φυσικού αερίου.
Στην περίπτωση αυτών των μέτρων φορολόγησης το κράτος μπορεί να υπολογίσει τα παραπανίσια έσοδα με βάση ιστορικά πόσο θα ήταν τα «κανονικά» έσοδα και τη διαφορά να την παίρνει πίσω για τους μήνες αυτούς που θα τρέξει το συγκεκριμένο μέτρο. Στην ουσία, με την αναφορά της Κομισιόν σε μέτρα φορολόγησης «τεχνολογικά ουδέτερα» ανοίγει ο δρόμος για φορολόγησης τέτοιων εσόδων ακόμα και από την παραγωγή μέσω υδροηλεκτρικών. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθεί ότι η κυβέρνηση έχει αναφέρει πολλές φορές ότι η ΔΕΗ έχει ήδη συνεισφέρει κατά 600 εκατ. τους τελευταίους 7 μήνες που «τρέχουν» τα μέτρα των επιδοτήσεων, κόβοντας στην ουσία από τα κέρδη της και παρέχοντας εκπτώσεις στους καταναλωτές.
Βέβαια, με τροπολογία από το περασμένο φθινόπωρο το ΥΠΕΝ έχει προσπαθήσει να βάλει στοπ στα «υπερκέρδη από τον ουρανό» των προμηθευτών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές προβλέποντας ότι οι «υπεραμοιβές» των ΑΠΕ λόγω των υψηλών τιμών χονδρικής θα περνούν πλέον στον Ειδικό Λογαριασμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ειδικότερα, με την τροπολογία στο νομοσχέδιο για την ενεργειακή απόδοση, το ΥΠΕΝ καθόρισε τον τρόπο με τον οποίο οι ΑΠΕ θα πρέπει πλέον να αποδίδουν στον ΕΛΑΠΕ τα παραπανίσια έσοδα που προκύπτουν από τις υψηλές τιμές της χονδρεμπορικής στην αγορά ενέργειας. Με την αλλαγή αυτή, όταν η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) είναι μεγαλύτερη από τις εγγυημένες τιμές τους τότε θα πρέπει η διαφορά να πηγαίνει άμεσα στον ΕΛΑΠΕ.
Σε μία άλλη προσέγγιση, για μία πιο μόνιμη λύση στο πρόβλημα των υψηλών τιμών ρεύματος, ο καθηγητής του ΕΜΠ Παντελής Κάπρος έχει προτείνει, όπως υπενθυμίζει μιλώντας στο Business Daily, έναν μηχανισμό ώστε οι καταναλωτές να πληρώνουν στην ουσία την πραγματική τιμή της ενέργειας και όχι τη χρηματιστηριακή. Προτείνει, δηλαδή, η εκκαθάριση να μη γίνεται επί της Οριακής Τιμής Συστήματος (εκείνης που προκύπτει, δηλαδή, από την τελευταία τιμή στο σύστημα από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο), αλλά από τον σταθμισμένο μέσο όρο παραγωγής, δίνοντας ένα «τέλος» στα ουρανοκατέβατα κέρδη (windfall profits) που εισπράττουν οι παραγωγοί.
Παράλληλα, όπως έχει επισημάνει και η πλευρά των ενεργοβόρων καταναλωτών, για την πιο μόνιμη αποσυμφόρηση των τιμών της ενέργειας θα πρέπει να μην περνάνε όλες οι συναλλαγές από το χρηματιστήριο της ενέργειας αλλά να αυξηθούν τα σταθερά διμερή συμβόλαια που μπορούν να κρατάνε «κλειδωμένες» τις τιμές χωρίς να επηρεάζονται από τις τιμές της χονδρεμπορικής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
