Στους νέους «κανόνες παιχνιδιού» στη χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, στην περίοδο της απορρόφησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και της αναμενόμενης επιτάχυνσης της ανάπτυξης και της πιστωτικής επέκτασης, αναφέρθηκαν οι επικεφαλής της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης και της Eurobank, Φωκίων Καραβίας μιλώντας στην εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών. Τα δύο κορυφαία τραπεζικά στελέχη ξεκαθάρισαν ότι η περίμετρος των επιχειρήσεων που θα λάβουν χρηματοδοτήσεις θα αυξηθεί, διευκρινίζοντας, ταυτόχρονα, με ποιους όρους και προϋποθέσεις θα χορηγηθούν τα δάνεια, ώστε να καταλήξουν σε βιώσιμες επιχειρήσεις.
Τη γενική κατεύθυνση του τραπεζικού συστήματος σε αυτή τη νέα φάση οριοθέτησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στην ίδια εκδήλωση. Όπως τόνισε, οι τράπεζες βρίσκονται σε συζητήσεις με το υπουργείο Οικονομικών για τη χρηματοδότηση βιώσιμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και προσανατολίζονται στην αύξηση της χρηματοδότησης με διάχυσή της σε μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων μέσα από νέα προγράμματα, καθώς δεν αρκεί, για να υπάρχει ανάπτυξη, η εστίαση σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ελλάδος επιδοτούν τη χορήγηση νέων δανείων μέσω των αρνητικών επιτοκίων χορήγησης ρευστότητας και οι τράπεζες θα πρέπει να δανείσουν τις βιώσιμες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως υπογράμμισε ο διοικητής της ΤτΕ.
Στο μεγάλο θέμα συζήτησης αυτών των ημερών στους επιχειρηματικούς κύκλους, σχετικά με τα κριτήρια που εφαρμόζουν οι τράπεζες για να χορηγούν ή να απορρίπτουν αιτήματα για δάνεια από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης απάντησε, τονίζοντας ότι η τράπεζα στηρίζει την επιχειρηματικότητα και τις ΜμΕ, εμπλουτίζοντας τα κριτήρια για τις «επιλέξιμες» επιχειρήσεις, ώστε να εξετάζονται και οι ικανότητες του επιχειρηματία και της ομάδας του και όχι μόνο τα στοιχεία και η προηγούμενη συμπεριφορά.
Ο κ. Ψάλτης, όμως, αναφέρθηκε και στα πέντε βασικά κριτήρια που μπορεί να οδηγήσουν στην απόρριψη ενός αιτήματος για δανειοδότηση. Αυτά είναι:
- Η ύπαρξη μη εξυπηρετούμενων δανείων,
- Τα αρνητικά ή ανεπαρκή ίδια κεφάλαια της επιχείρησης,
- Η υπερβολική δανειακή επιβάρυνση (leverage),
- Η ύπαρξη αρρύθμιστων υποχρεώσεων για φόρους ή ασφαλιστικές εισφορές,
- Η υπέρβαση των ορίων στην παροχή κρατικών εγγυήσεων.
Αναφερόμενος στις αιτιάσεις περί αδιαφάνειας στα κριτήρια των τραπεζών για δανειοδότηση, ο κ. Ψάλτης τόνισε ότι πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι σε κάποιες βασικές αρχές και, αν λάβει κανείς υπόψη τα πέντε βασικά κριτήρια, θα αντιληφθεί πώς αξιολογούν οι τράπεζες τις αιτήσεις δανειοδότησης και καταλήγουν να χορηγούν δάνεια. Σε κάθε περίπτωση, σημείωσε, δεν αποφασίζουν οι τράπεζες μόνες, υπάρχει πανευρωπαϊκό πλαίσιο.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank ξεκαθάρισε ότι εκτός από τις μεγάλες επιχειρήσεις, που έχουν επιβιώσει στην κρίση και έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν, η μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα είναι ραχοκοκαλιά της οικονομίας και θα πρέπει να στηριχθεί με δάνεια για επενδύσεις και όχι μόνο για κεφάλαιο κίνησης. Πρόθεση της Alpha Bank, όπως είπε, είναι να λειτουργήσει και ως σύμβουλος των επιχειρήσεων, να εξετάζει τη βιωσιμότητα κάθε επενδυτικού σχεδίου και να δείχνει στους επιχειρηματίες ποια θα ήταν η αντοχή του σχεδίου σε συνθήκες αγοράς. «Οι τράπεζες πρέπει να έλθουν πιο κοντά, να βοηθήσουν τους επιχειρηματίες, να δώσουν ιδέες, να εκπαιδεύσουν περισσότερους στο νέο επιχειρείν», υπογράμμισε ο κ. Ψάλτης.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας προέβλεψε ότι τα επόμενα χρόνια θα επιταχυνθούν σημαντικά οι ρυθμοί της πιστωτικής επέκτασης, με τις τράπεζες να χορηγούν νέα δάνεια της τάξεως των 8 - 10 δισ. ευρώ ετησίως. Τόνισε ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, όσον αφορά και το σκέλος των φθηνών δανείων που θα βρεθούν υπό τη διαχείριση του τραπεζικού συστήματος, έχουν στόχευση και προδιαγραφές, που απηχούν τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την πράσινη μετάβαση, την εξωστρέφεια, την καινοτομία, την έρευνα και ανάπτυξη, την κατάρτιση και επανακατάρτιση, τις συγχωνεύσεις, συνεργασίες και εξαγορές.
Αναφερόμενος στις αιτιάσεις περί απροθυμίας των τραπεζών να χορηγήσουν νέα δάνεια, ιδιαίτερα σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ο κ. Καραβίας τόνισε ότι πρόκειται για μύθο. «Ο μύθος ότι οι τράπεζες δεν δίνουν δάνεια είναι ακριβώς αυτό: μύθος», είπε χαρακτηριστικά. «Η δουλειά μας είναι να δανείζουμε και ζούμε από τα δάνεια που δίνουμε. Είναι όμως αλήθεια ότι πολλές μικρές επιχειρήσεις δεν πληρούν τα στοιχειώδη τραπεζικά κριτήρια, που είναι αδύνατον βάσει εποπτικών κανόνων να παρακάμψουμε», πρόσθεσε.
Ο κ. Καραβίας προχώρησε, όμως, και σε μια σημαντική διάκριση ανάμεσα στις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις. Όπως είπε, οι μικρές επιχειρήσεις έχουν δυσμενέστερο προφίλ κινδύνου και χαμηλότερα ποσοστά επιβίωσης και, ως εκ τούτου, μεγαλύτερη πιθανότητα αθέτησης υποχρεώσεων. Αναφερόμενος στους λόγους απόρριψης αιτημάτων για δάνεια από τις τράπεζες, ο κ. Καραβίας ανέφερε ότι:
- Ένα ποσοστό αφορά δυσμενή διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας (ληξιπροθεσμίες στην αποπληρωμή φορολογικών, ασφαλιστικών και τραπεζικών υποχρεώσεων, ύπαρξη οφειλών κτλ),
- Σε κάποιες περιπτώσεις ο πελάτης παρουσιάζει συνεχόμενες ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις ή είναι υπερδανεισμένος ή ο κύκλος εργασιών του είναι απαγορευτικός για χρηματοδότηση.
«Μόνο ένα μικρό ποσοστό των αιτήσεων απορρίπτεται επειδή η προτεινόμενη επένδυση δεν κρίνεται σκόπιμη ή βιώσιμη», τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, σημειώνοντας πάντως ότι οι βιώσιμες ΜμΕ, ακόμα κι αυτές που αντιμετωπίζουν προσωρινές δυσκολίες, έχουν πρόσβαση στα προγράμματα των ευρωπαϊκών οργανισμών.