Ανοικτό αφήνουν πλέον αρμόδιες πηγές του οικονομικού επιτελείου το ενδεχόμενο να τεθούν σε εφαρμογή νέα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών, στην περίπτωση όπου η επιδεινωθεί η κατάσταση στο υγειονομικό μέτωπο και η κυβέρνηση υποχρεωθεί να θέσει σε ισχύ περιοριστικά μέτρα που θα πλήξουν εκ νέου την οικονομική δραστηριότητα.
Προς το παρόν, πάντως, σχετικός σχεδιασμός δεν έχει αρχίσει, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, καθώς η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις για να διαπιστώσει την επίδραση που έχουν τα τοπικά περιοριστικά μέτρα, όπως αυτά που εφαρμόζονται στη Μύκονο με την απαγόρευση νυκτερινής κυκλοφορίας και μουσικής στα κέντρα διασκέδασης.
Σχέδια στήριξης των επιχειρήσεων της Μυκόνου δεν έχουν καταρτισθεί, τονίζουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, αν και ήδη οι πληροφορίες από το νησί αναφέρουν ότι αρκετοί είναι οι τουρίστες που το εγκαταλείπουν, ενώ καταγράφονται ακυρώσεις κρατήσεων στα ξενοδοχεία και μειώνεται το προσωπικό σε επιχειρήσεις εστίασης. Προς το παρόν, το μόνο που υπάρχει στο τραπέζι είναι η επίσπευση των εμβολιασμών, αναφέρουν χαρακτηριστικά, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά για τους επόμενους, κρίσιμους μήνες της τουριστικής σεζόν, η οποία έχει περιέλθει σε ακραία αβεβαιότητα.
Το γεγονός ότι πλέον αφήνεται ανοικτό από στελέχη του οικονομικού επιτελείου το ενδεχόμενο να ληφθούν μέτρα στήριξης της οικονομίας έρχεται σε αντίθεση με όσα δήλωνε μόλις την περασμένη Τετάρτη ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, όταν είχε αφήσει σαφώς να εννοηθεί ότι άλλα μέτρα δεν θα υπάρξουν μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Ερωτηθείς (σε συνέντευξη στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ) τι θα γίνει εάν απαιτηθούν νέα μέτρα στήριξης εξαιτίας μιας επέκτασης της πανδημίας, ο κ. Σταϊκούρας είχε αφήσει να εννοηθεί ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα, αφού, όπως είπε, υπάρχουν ποσά περίπου 4- 4,5 δισ. ευρώ για μέτρα στήριξης, τα οποία δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί. Και έφερε ως παραδείγματα, το πρόγραμμα «Γέφυρα» (περίπου 75.000 πολίτες έχουν έως τώρα απορροφήσει 165 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα), τις δράσεις του υπουργείου Ανάπτυξης για την εστίαση, τον τουρισμό, τους παιδότοπους και τα γυμναστήρια, καθώς και το πρόγραμμα συμψηφισμού πάγιων δαπανών επιχειρήσεων με μελλοντικές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις (εκτίμησε ότι δικαιούχοι θα είναι περίπου 30.000 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 10.000 στην εστίαση, οι 3.000 στον τουρισμό και οι 1.200 στο λιανεμπόριο).
Οι εξελίξεις που μεσολάβησαν μέσα σε λίγα 24ωρα, με την αύξηση των κρουσμάτων, τα μέτρα στη Μύκονο και την επαναφορά της Ελλάδας στις χώρες υψηλού κινδύνου μετάδοσης του κορονοϊού από τη Γερμανία, φαίνεται ότι ανατρέπουν τη βεβαιότητα πως δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα στήριξης, παρά το γεγονός ότι και η Τράπεζα της Ελλάδος, στην τελευταία έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική τόνιζε ότι είναι πολύ μικρά πλέον τα δημοσιονομικά περιθώρια για τέτοιες παρεμβάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το οικονομικό επιτελείο εγκαταλείπει τον στόχο, στον οποίο βασίσθηκε ο σχεδιασμός της οικονομικής πολιτικής για το 2021, για την ανάκτηση του 50% των τουριστικών εσόδων του 2019, ώστε να ενισχυθεί η οικονομία με εισπράξεις της τάξεως των 9 δισ. ευρώ. Σε αυτή την φάση, το ζητούμενο είναι μόνο να αποφευχθεί μια σοβαρή διαταραχή στη συνέχεια της σεζόν από την «επέλαση» της μετάλλαξης Δέλτα, δηλαδή να αποφευχθεί μια επέκταση των περιοριστικών μέτρων που θα «κατέβαζε τα ρολά» στον τουρισμό πρόωρα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα επιτευχθεί ο στόχος για ανάπτυξη με ρυθμό 3,6% φέτος, για τον οποίο ως τώρα ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας δήλωνε πεπεισμένος ότι θα επιτευχθεί, ενώ το ΙΟΒΕ έχει εκτιμήσει ότι σε ένα κακό σενάριο για τον τουρισμό η ανάπτυξη θα μπορούσε να πέσει φέτος ακόμη και στο 2,5%. Εάν επιβεβαιωθεί το κακό σενάριο για τον τουρισμό, θα πρέπει να αναμένονται και σοβαρές δημοσιονομικές συνέπειες, καθώς θα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές έλλειμμα 7,1% του ΑΕΠ.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός κινείται σε απόσταση από τον αρχικό σχεδιασμό για δαπάνες μόλις 7,6 δισ. ευρώ το 2021. Σε περίπτωση απότομης αύξησης αυτού του κόστους από τον Σεπτέμβριο, θα απαιτηθεί νέος δανεισμός από τις αγορές, για να μην πέσουν τα ταμειακά διαθέσιμα κάτω από τα 34 δισ. ευρώ, ενώ η κυβέρνηση αποκλείει ως τώρα τη χρήση των 4 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Πάντως, ο προγραμματισμός, όπως αποτυπώνεται στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, προβλέπει ότι από το 2022 τα μέτρα στήριξης ουσιαστικά αποσύρονται, αφού το κόστος τους υπολογίζεται να πέσει από τα 15,6 στα 2 δισ. ευρώ, ενώ στη θέση των μέτρων στήριξης προγραμματίζονται ελαφρύνσεις.
Ειδικότερα, για το 2022 έχει προβλεφθεί η επέκταση των μέτρων της αναστολής πληρωμής εισφοράς αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό τομέα με κόστος 767 εκ. ευρώ και της διατήρησης της μείωσης των τριών μονάδων ασφαλιστικών εισφορών για τον ιδιωτικό τομέα με κόστος 816 εκατ. ευρώ. Επίσης, έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 276 εκ. ευρώ για το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού και το έκτακτο υγειονομικό προσωπικό.
Από το 2022 και μετά προβλέπεται σε μόνιμη βάση η διατήρηση της μείωσης του ποσοστού της προκαταβολής φόρου που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικών προσώπων στο 55% και των νομικών προσώπων στο 80%. Επίσης, έχει εγγραφεί στον προγραμματισμό η μείωση του ποσοστού φορολογίας νομικών προσώπων από 24% στο 22% με εκτιμώμενο κόστος 183 εκ. ευρώ για το 2022, 112 εκ ευρώ για το 2023, 125 εκ. ευρώ για το 2024 και 136 εκ.. ευρώ για το 2025.