Θέμα λίγου χρόνου είναι πλέον η εκκίνηση της δεύτερης φάσης του σχεδίου «Ηρακλής» για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, μετά την κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών, δια του οποίου επιχειρείται να κλείσουν και οι «πληγές» που άφησε στις τραπεζικές τιτλοποιήσεις η πανδημία. Στο ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται πλήθος διορθώσεων στον πτωχευτικό νόμο που μόλις τέθηκε σε ισχύ, η έκταση των οποίων ξεπερνά τις 7.700 λέξεις (!).
Ο «Ηρακλής ΙΙ» έχει πάρει την έγκριση της Κομισιόν από τον Απρίλιο και προορίζεται να αποτελέσει το βασικό εργαλείο για την εξυγίανση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων, μέσα από τιτλοποιήσεις, όπου το Δημόσιο θα παρέχει, έναντι προμήθειας, την εγγύησή του για τις ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας που θα εκδίδονται. Στην πρώτη φάση του σχεδίου, τιτλοποιήθηκαν δάνεια αξίας 32 δισ. ευρώ με κρατικές εγγυήσεις 12 δισ. ευρώ, ενώ και στη δεύτερη φάση οι εγγυήσεις υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν στα 12 δισ. ευρώ.
Στο διάστημα που μεσολάβησε από τον Απρίλιο, κυβέρνηση, τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης δανείων και Κομισιόν βρίσκονταν σε διαβούλευση για να καταλήξουν στον τρόπο αντιμετώπισης ενός σοβαρού προβλήματος που δημιούργησε η πανδημία στην εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής»: η επιβράδυνση ή και πλήρης αναστολή των πλειστηριασμών και των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης «βραχυκύκλωσαν» την ανάκτηση των τιτλοποιημένων δανείων από τις εταιρείες διαχείρισης. Αυτές έχουν, σύμφωνα με τη νομοθεσία, προκαθορισμένα χρονοδιαγράμματα και στόχους για τις ανακτήσεις δανείων και, αν δεν είναι συνεπείς απειλούνται με παρακράτηση μέρους των αμοιβών τους ή ακόμη και με αποβολή από τις τιτλοποιήσεις.
Η συμβιβαστική λύση που βρέθηκε για να ξεπερασθεί αυτό το πρόβλημα αποτυπώνεται στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε αργά χθες το βράδυ στη Βουλή. Η αρχική περίοδος εντός της οποίας οι διαχειριστές των δανείων ελέγχονται για τα αποτελέσματα που έφεραν ώστε να λάβουν την πρώτη δόση της αμοιβής τους δίνεται πλέον η δυνατότητα να παραταθεί για έξι μήνες, πέραν των 24 μηνών από τον χρόνο έναρξης ισχύος της εγγύησης του Δημοσίου.
Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο,
- «Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, κατόπιν κοινού αιτήματος του αποκτώντος και του διαχειριστή απαιτήσεων και εισήγησης της Επιτροπής Παρακολούθησης Εγγυήσεων, δύναται να παρατείνεται το ανωτέρω διάστημα μέχρι έξι (6) μήνες, σε περίπτωση που έκτακτες καταστάσεις ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικούς κλυδωνισμούς στην εθνική οικονομία ή στις αγορές, θέτοντας σε κίνδυνο το αποτέλεσμα της τιτλοποίησης και τη διατήρηση της ροής των πληρωμών και εφόσον από την παράταση αυτή δεν επέρχεται υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας. Για τον σκοπό αυτόν απαιτείται σχετική βεβαίωση του ΕΟΠΑ (σ.σ.: του οίκου αξιολόγησης που έχει βαθμολογήσει την τιτλοποίηση)».
Το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να μειώσει και τον κίνδυνο να αποβληθεί ένας διαχειριστής δανείων από τιτλοποίηση, όταν παρουσιάζει χαμηλές ανακτήσεις λόγω έκτακτων συνθηκών, όπως αυτές που δημιούργησε η πανδημία. Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο,
- «Ο διαχειριστής μπορεί να αντικαθίσταται σε περίπτωση κατάπτωσης της εγγύησης του ελληνικού Δημοσίου, υπό την προϋπόθεση ότι για δύο διαδοχικές περιόδους εκτοκισμού οι συνολικές πραγματοποιηθείσες καθαρές εισπράξεις από την ημερομηνία έναρξης υπολογισμού αυτών, όπως ορίζεται στο επιχειρηματικό σχέδιο το οποίο ελήφθη υπόψη από τον ΕΟΠΑ για την πιστοληπτική αξιολόγηση των ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας, υπολείπονται, κατά ποσοστό τουλάχιστον τριάντα τοις εκατό (30%), του συνολικού προϋπολογισθέντος ποσού καθαρών εισπράξεων των αντίστοιχων περιόδων, με βάση το προαναφερόμενο επιχειρηματικό σχέδιο. Ο διαχειριστής μπορεί να αντικαθίσταται κατά τους όρους του προηγούμενου εδαφίου, εφόσον η κατάπτωση της εγγύησης ή η υστέρηση των καθαρών εισπράξεων οφείλεται σε δικό του πταίσμα».
Θα τιτλοποιούνται και απαιτήσεις από leasing
Μία ακόμη σημαντική αλλαγή που φέρνει το νέο νομοσχέδιο για τον «Ηρακλή» είναι ότι πλέον θα μπορούν να τιτλοποιηθούν, εκτός από δάνεια, και συμβάσεις leasing (χρηματοδοτική μίσθωση). Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, «ως “τιτλοποίηση απαιτήσεων” νοείται η μεταβίβαση απαιτήσεων, συμπεριλαμβανομένων απαιτήσεων σε προσωρινή ή οριστική καθυστέρηση ή ρύθμιση, από δάνεια ή πιστώσεις ή από συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) που έχουν χορηγηθεί από πιστωτικά ιδρύματα εξαιρουμένων των “εγγυημένων απαιτήσεων”, σε συνδυασμό με την έκδοση και διάθεση ομολογιών».
Σημειώνεται ότι η δεύτερη φάση του σχεδίου «Ηρακλής» θα «τρέξει» για 18 μήνες και, όπως αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών, ήδη έχουν κατατεθεί αιτήσεις από τράπεζες για ένταξη νέων τιτλοποιήσεων στο σχέδιο. Αυτές αναμένεται να εγκριθούν αμέσως μόλις ψηφισθεί από τη Βουλή η νέα νομοθετική ρύθμιση.
Τι αλλάζει στον πτωχευτικό νόμο
Αρκετές είναι αλλαγές και διορθώσεις στον πτωχευτικό νόμο που περιλαμβάνονται στο νέο νομοσχέδιο, παρότι τέθηκε μόλις την 1η Ιουνίου σε μερική εφαρμογή (εκκρεμεί ακόμη η σύσταση του φορέα που θα αποκτά από πλειστηριασμούς τα ακίνητα των ευάλωτων οφειλετών για να αποφεύγουν την έξωση).
Μεταξύ πολλών άλλων, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις:
- Παρέχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζονται με τον εξωδικαστικό μηχανισμό οφειλές δάνεια που έχουν λάβει νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις με την εγγύηση του Δημοσίου.
- Επιτρέπουν σε ελεγκτικές – συμβουλευτικές εταιρείες να συμμετέχουν σε εξυγίανση μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, εφόσον απασχολούν τουλάχιστον ένα πιστοποιημένο εμπειρογνώμονα.
- Αποσαφηνίζουν ρητά ότι είναι μαχητό το τεκμήριο της παύσης πληρωμών ενός οφειλέτη, με βάση το οποίο οι τράπεζες μπορούν να τον οδηγήσουν σε πτώχευση χωρίς τη δική του συναίνεση. Η σχετική διάταξη είχε δημιουργήσει σύγχυση, καθώς επέτρεπε στις τράπεζες να οδηγήσουν σε πτώχευση έναν οφειλέτη εάν δεν εξυπηρετούσε τουλάχιστον ένα μέρος των υποχρεώσεών του, χωρίς να είναι σαφές αν ο οφειλέτης είχε τη δυνατότητα να αμφισβητήσει αυτόν τον ισχυρισμό.
- Ορίζουν ότι με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα «στηθεί» το Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας και θα διασυνδεθεί με το πληροφοριακό σύστημα του υπουργείου Δικαιοσύνης. Στο νέο μητρώο θα καταγράφονται στοιχεία για τη συμπεριφορά όλων των οφειλετών.
- Ανοίγουν τον δρόμο για να στηθεί μία ακόμη ψηφιακή πλατφόρμα, μέσω της οποίας θα συγκεντρώνονται οικονομικές και άλλες πληροφορίες των δανειοληπτών και θα τους προτείνονται κατάλληλες λύσεις ρύθμισης, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος. Σε αυτό το πλαίσιο προβλέπεται και άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων, όπως και του φορολογικού απορρήτου για όσους ζητούν ρύθμιση δανείων.
- Ξεκαθαρίζουν ότι σε περίπτωση ρύθμισης χρεών με τον εξωδικαστικό μηχανισμό, μπορούν να διαγραφούν οφειλές στο Δημόσιο και τα ταμεία έως και κατά 75%. Σε αυτή την περίπτωση, οι υπάλληλοι που θα εγκρίνουν το «κούρεμα» δεν έχουν αστική, ποινική, ή πειθαρχική ευθύνη.
- Τερματίζουν και τυπικά την εφαρμογή του νόμου Κατσέλη. Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, «παύει η δυνατότητα υποβολής νέων αιτήσεων σύμφωνα με τον ν. 3869/2010. Οι εκκρεμείς κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος διαδικασίες εξελίσσονται σύμφωνα με αυτόν».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
