Μια μεγάλη ευκαιρία για να καλύψουν οι ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις τη μεγάλη απόσταση που τις χωρίζει από τις ευρωπαϊκές στην ενσωμάτωση των νέων δίνουν τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης για την ψηφιακή μετάβαση, παρά το γεγονός ότι τη μερίδα του λέοντος των κονδυλίων θα απορροφήσει το Δημόσιο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του. Στις επιχειρήσεις θα φτάσουν συνολικά κονδύλια 455 εκατ. ευρώ για τον τεχνολογικό τους εκσυγχρονισμό, ενώ έμμεσα θα ωφεληθούν από το μεγάλο πρόγραμμα των 680 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων εκατοντάδων χιλιάδων εργαζόμενων.
Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, συνολικού ύψους 30,5 δισ. ευρώ, προβλέπει ότι το 23,3% των κονδυλίων του θα κατευθυνθούν στην ψηφιακή μετάβαση, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που έχουν δοθεί από την Κομισιόν. Σχετικά μικρό είναι το ποσό που έχει προβλεφθεί για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ο αριθμός των οποίων είναι πολύ μεγάλος, λόγω των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής οικονομίας. «Στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλές μικρές επιχειρήσεις. Με τα κριτήρια που κατατάσσονται οι μεσαίες επιχειρήσεις στην Ευρώπη, είναι σχετικά μεγάλες για τη χώρα μας. Κυρίως έχουμε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις», σημειώνει στο Business Daily, o διευθύνων σύμβουλος της Κοινωνίας της Πληροφορίας, Σταύρος Ασθενίδης.
Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης φαίνεται ότι κυρίως θα κατευθυνθούν στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν εταιρική υπόσταση και απασχολούν προσωπικό και λιγότερο στις ατομικές επιχειρήσεις. Έτσι, αναμένεται ότι θα ενισχυθούν περίπου 150.000 επιχειρήσεις, ποσοστό περίπου 20% του συνόλου των συνολικά 780.000 ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Η ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις δεν αποτελούν πλέον προαιρετική δράση για τις επιχειρήσεις αλλά βασικό παράγοντα επιβίωσης, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που είναι αναγκαίο να καλύψουν το τεχνολογικό χάσμα για να βελτιωθεί η ψηφιακή ανταγωνιστικότητα του ελληνικού επιχειρηματικού τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Κέντρου Ανταγωνιστικότητας (Institute for Management Development - IMD), που δημοσιεύονται στην έκθεση του 2020, η Ελλάδα κέρδισε μεν επτά θέσεις σε σχέση με το 2019, αλλά κατατάσσεται πολύ χαμηλά, στην 46η θέση, με βάση την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα της, μεταξύ 63 χωρών.
Τα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού για τις ΜμΕ
Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που θα χρηματοδοτηθούν στοχεύουν στην αντιμετώπιση των βασικών προκλήσεων της ψηφιακής ένταξης, της επανεκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού στο πλαίσιο ενός ψηφιακού περιβάλλοντος, της ενίσχυσης ψηφιακών δεξιοτήτων και της ψηφιακής επιχειρηματικότητας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
«Αν δεν κάνουμε τώρα το άλμα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, δεν θα το κάνουμε ποτέ», τονίζει ο κ. Ασθενίδης και υπογραμμίζει πως είναι η «τελευταία ευκαιρία» για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αλλάξουν επίπεδο. «Όποιος το αντιληφθεί θα είναι έτοιμος να περάσει και στο επόμενο επίπεδο», τονίζει χαρακτηριστικά. Αναφέρει πως «θα δοθούν περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, ενώ θα δοθούν και επιπλέον 80 εκατ. για τις ταμειακές διασυνδέσεις σε ξεχωριστή δράση».
«Ναυαρχίδα» αποτελεί το πρόγραμμα ύψους 375 εκατ. ευρώ που θα ενισχύσει με επιδοτήσεις τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ώστε να βελτιώσουν τη λειτουργία τους και την ανταγωνιστικότητά τους, ενσωματώνοντας νέες τεχνολογίες ηλεκτρονικών πληρωμών, εργασίας από απόσταση, ψηφιακού γραφείου (διαχείριση εγγράφων, έργων κ.λπ.), digital marketplace, κυβερνοασφάλειας κ.λπ. με κριτήρια διασποράς της ενίσχυσης και έμφαση στην κάλυψη και των μικρότερων επιχειρήσεων.
Η επιδότηση θα χορηγηθεί μέσω συστήματος κουπονιών, ώστε 100.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις να προχωρήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, ενώ θα υπάρξει και στήριξη 1.000 βιομηχανικών μικρομεσαίων με στόχο να μεταβούν σε τεχνολογία cloud. Παράλληλα θα δοθούν επιπλέον 80 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση ή αντικατάσταση 500.000 ταμειακών μηχανών αλλά και για την αντικατάσταση 100.000 παλαιών μηχανημάτων POS. Έτσι, συνολικά θα δοθούν 455 εκατ. ευρώ, τα 375 εκατ. για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό και 80 εκατ. ευρώ για τα συστήματα πληρωμών.
Ένα σημαντικό έργο που περιλαμβάνεται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και εμμέσως θα βοηθήσει και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζόμενων που απασχολούνται σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας αλλά και σε όλες τις ΜμΕ με σύγχρονα εκπαιδευτικά μέσα και ασύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία. Με κονδύλια ύψους 680 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, στόχος αυτού του έργου είναι να βελτιωθούν οι ψηφιακές δεξιότητες 355.000 ατόμων.
Σημειώνεται ότι ανάμεσα στα έργα που περιλαμβάνονται στη «Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού» δεσπόζει ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα, που θα απορροφήσει κονδύλια 1,3 δισ. ευρώ. Μεταξύ των έργων περιλαμβάνονται:
- Ψηφιοποίηση του συνόλου των δημοσίων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις
- Ενίσχυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας μέσω του προγράμματος KEΠ - Plus
- Ανάπτυξη συστήματος αποτίμησης της ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων και τεκμηρίωσης του σχεδιασμού των κρατικών ενισχύσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων (Digitometer)
- Προηγμένα και ολοκληρωμένα συστήματα παραγωγής, αυτοματισμού και ρομποτικής
- Ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών/ συστημάτων για την υποστήριξη των νεοφυών (start- up) ή εδραιωμένων επιχειρήσεων (scale-up)
- Βάση δεδομένων καταγραφής και ψηφιακό αποθετήριο ερευνητικών έργων - Αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων μέσω της ελεύθερης πρόσβασης στο πληροφοριακό σύστημα (Π.Σ) της ΓΓΕΤ - Ανοιχτή πλατφόρμα διασύνδεσης ζήτησης και προσφοράς υπηρεσιών ΕΤΑΚ
Η τεχνολογική καθυστέρηση των ελληνικών ΜμΕ
Οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να συμμετέχουν ενεργά στην μελλοντική πορεία ανάκαμψης. Σήμερα έχουν σημαντικό τεχνολογικό έλλειμμα και υστερούν σε καινοτομία και στη χρήση ψηφιακών εργαλείων.
Σύμφωνα με την «Έρευνα Συγκυρίας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» της Εθνικής Τράπεζας, παρά το γεγονός ότι το 60% των μικρών επιχειρήσεων αναγνωρίζει την τεχνολογία ως πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, μόλις το 24% των μικρών επιχειρήσεων σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν επενδύσεις στη τεχνολογία. «Δεν είναι σίγουροι οι επιχειρηματίες πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα τους οδηγήσει σε κάτι καλύτερο και υπάρχει ένα θέμα κόστους προς απόδοση. Όταν καλείται μια εταιρεία να έχει ένα εφάπαξ κόστος, είναι λογικό να δημιουργεί προβληματισμό στους επιχειρηματίες», σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Σ. Ασθενίδης.
Οι μικρές εταιρείες υστερούν επίσης και στη χρήση πολύτιμων ψηφιακών εργαλείων, αν και στα τυπικά ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας με πελάτες βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με τις μεγάλες. Η απόκλιση μεταξύ μικρών και μεγάλων αυξάνεται όσον αφορά τη χρήση εσωτερικών ψηφιακών συστημάτων που θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγικότητά τους (23% των μικρών χρησιμοποιεί ERP ή CRM, έναντι 66% των μεγάλων) ενώ ακόμα χαμηλότερα είναι τα ποσοστά σε χρήση data analytics (8% έναντι 44% αντίστοιχα).
Υστέρηση των μικρότερων επιχειρήσεων εντοπίζεται και σε όρους καινοτομίας, με σχεδόν 50% των μικρών επιχειρήσεων να προχωρούν σε σχετικές επενδύσεις (έναντι 88% των μεγάλων), ενώ 31% αναπτύσσει νέα ή σημαντικά βελτιωμένα προϊόντα (έναντι 50% των μεγάλων) και μόλις 6% προχωρά σε κατοχύρωση πατέντας (έναντι 23% των μεγάλων).
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα κανάλια στα οποία καταφεύγουν οι ΜμΕ προκειμένου να καινοτομήσουν. Ειδικότερα, κυρίαρχη είναι η εισαγωγή τεχνολογίας από το εξωτερικό που προτιμάται από το 25% των ΜμΕ (ποσοστό αντίστοιχο με τις μεγάλες), ενώ το 20% διατηρεί ειδικό τμήμα (ή προσωπικό) για έρευνα και ανάπτυξη εντός της επιχείρησης (έναντι 43% των μεγάλων, οι οποίες αντέχουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις αντίστοιχες δαπάνες).
Ωστόσο, σημαντική απόκλιση εντοπίζεται στις συνεργασίες με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, οι οποίες θα μπορούσαν να ξεκλειδώσουν δυνατότητες καινοτομίας στις μικρότερες επιχειρήσεις που αδυνατούν να αντέξουν το κόστος εσωτερικής ανάπτυξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βελτίωση υποδομών ερευνητικών κέντρων και η καλύτερη διασύνδεση με αυτά αναγνωρίζεται από τις ΜμΕ ως βασικός παράγοντας ενίσχυσης της καινοτομίας, μετά από την διαθεσιμότητα χρηματοδότησης και στοχευμένων προγραμμάτων, η οποία είναι βασικό ζητούμενο σε όλα τα μεγέθη.
Έρευνα του ELTRUN για την Cosmote κατέγραψε απογοητευτικά στοιχεία για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Λιγότερες από δύο στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με προσωπικό μέχρι 50 εργαζόμενους, διαθέτουν ηλεκτρονικό κατάστημα. Τρεις στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν διαθέτουν καν ιστοσελίδα. Επιπλέον, μία στις τρεις από αυτές που διαθέτουν την έχουν στήσει ερασιτεχνικά, πιθανώς για να καλύπτουν τις ανάγκες της νομοθεσίας π.χ. για προβολή των ισολογισμών τους.
Το ELTRUN κατέταξε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε πέντε κατηγορίες, με βάση την ψηφιακή τους ωριμότητα, ανάλογα με το αν χρησιμοποιούν δέκα συγκεκριμένες τεχνολογίες. Το ποσοστό των ΜΜΕ που βρίσκονται στην ανώτερη, ιδεατή, κατηγορία είναι μηδέν, ενώ μόνο μία στις δέκα βρίσκεται στην αμέσως χαμηλότερη κατηγορία, το προχωρημένο στάδιο εφαρμογής ψηφιακών τεχνολογιών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
