Λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση των μεγάλων αυξήσεων στις αντικειμενικές των ακινήτων, το υπουργείο Οικονομικών βάζει στο μικροσκόπιο τις παρενέργειες που προκαλούνται σε πλήθος φόρων και άλλων επιβαρύνσεων, που συνδέονται με τις τιμές της εφορίας, αφήνοντας ανοικτό «παράθυρο» για αλλαγές. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται από το υπ. Οικονομικών, «θα διατυπωθούν προτάσεις, όπου κριθεί αναγκαίο, για την προσαρμογή στα νέα δεδομένα»
Προς το παρόν, το υπουργείο έχει γνωστοποιήσει, χωρίς να έχει παρουσιάσει περισσότερα στοιχεία για το σχέδιό του, ότι θα προχωρήσει σε μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8% σε όλη τη χώρα, ώστε να εξουδετερωθούν οι αυξήσεις του φόρου που θα προκύψουν από τις νέες αντικειμενικές αξίες. Παρότι υπήρχαν σχετικά σενάρια, δεν έχει ανακοινωθεί μείωση ή κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου, που με τις νέες αντικειμενικές αξίες θα επιβαρύνει περισσότερους ιδιοκτήτες και σε μεγαλύτερο βαθμό. Το πρόβλημα με τον ΕΝΦΙΑ είναι πολύ έντονο ιδιαίτερα για ξενοδοχεία στα νησιά, όπου έγιναν εντάξεις στο αντικειμενικό σύστημα, και σε άλλες περιοχές, όπως το κέντρο της Αθήνας, όπου έγιναν σημαντικές αυξήσεις τιμών.
Πέραν του ΕΝΦΙΑ, όμως, η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών θα προκαλέσει σοβαρές επιβαρύνσεις μέσου πλήθους φόρων που συνδέονται με τις αντικειμενικές τιμές, όπως ο φόρος μεταβίβασης ή το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας. Το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται ότι αρχίζει να αντιλαμβάνεται τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν, γι' αυτό και ανακοίνωσε χθες ότι:
- Το υπουργείο Οικονομικών, σε συνέχεια της επικαιροποίησης και αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών στην επικράτεια και της χωρικής επέκτασης του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων στο πλαίσιο της ευρύτερης σχετικής μεταρρύθμισης, προώθησε τη συγκρότηση Ομάδας Εργασίας, αφενός, για την αξιολόγηση του αποτελέσματος της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών σε λοιπούς – πλέον του ΕΝΦΙΑ – φόρους, σε τέλη, σε κοινωνικά επιδόματα και σε λοιπές προϋποθέσεις, και, αφετέρου, για τη διατύπωση προτάσεων, όπου απαιτηθεί και κριθεί αναγκαίο, για την προσαρμογή στα νέα δεδομένα.
- Στην εν λόγω Ομάδα Εργασίας συμμετέχουν, μαζί με το υπουργείο Οικονομικών, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το υπουργείο Εσωτερικών, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και άλλοι εμπλεκόμενοι, όπως το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων.
- Το έργο της εν λόγω Ομάδας Εργασίας προχωρά παράλληλα, με την εξειδικευμένη Ομάδα Εργασίας της φορολογικής πολιτικής για διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ την επόμενη περίοδο.
Οι αυξήσεις στις αντικειμενικές τιμές φέρνουν ντόμινο φορολογικών επιβαρύνσεων στα ακίνητα σε 7.634 ζώνες όλης της χώρας φέρνουν οι αυξήσεις στις αντικειμενικές τιμές που φθάνουν έως το 250% και οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ από την 1-1-2022. Τα μεγαλύτερα βάρη «φορτώνονται» περιοχές στο κέντρο της Αθήνας, στην παραλιακή ζώνη της Αττικής, στα νότια και βόρεια προάστια καθώς και στις τουριστικές και παραθαλάσσιες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας και τα νησιά.
Το βέβαιο είναι ότι στις παραπάνω περιοχές «παίρνουν φωτιά» από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους οι φόροι μεταβίβασης (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές κ.α.) καθώς και δεκάδες άλλοι φόροι και τέλη, όπως ο ΤΑΠ, τα δημοτικά τέλη, τα πρόσθετα τέλη μεταγραφής συμβολαίων, εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο, τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων κτισμάτων, οι αμοιβές των συμβολαιογράφων κ.α
Παράλληλα θα υπάρξουν αυξήσεις και στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ για το 2022 χωρίς όμως ακόμα να μπορούν να προσδιοριστούν ποιοι και πόσο θα επιβαρυνθούν, καθώς το υπουργείο Οικονομικών υπόσχεται παρεμβάσεις στα κλιμάκια και τους συντελεστές του φόρου με στόχο να μην προκύψουν αυξήσεις στη φορολογία «για τη μεσαία τάξη και για τη μεγάλη πλειοψηφία των ιδιοκτητών ακινήτων»
Κλειδί για το χρόνο και το εύρος των παρεμβάσεων αποτελεί το ύψος των πρόσθετων εσόδων που θα προκύψουν κυρίως από την ένταξη 3.478 περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού, που σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς θα κυμαίνονται στα 400 εκ. ευρώ. Ωστόσο το ακριβές όφελος για τα κρατικά ταμεία θα προσδιορισθεί από την άσκηση που θα τρέξει η ΑΑΔΕ για την φορολογητέα ύλη των ακινήτων με βάση τις νέες τιμές και η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τον προσεχή Νοέμβριο.
Πέραν των αλλαγών στον κύριο φόρο στο τραπέζι του υπουργείου Οικονομικών βρίσκονται και παρεμβάσεις για τη μείωση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και τη σταδιακή κατάργηση του, σε συνάρτηση πάντα με τα δημοσιονομικά περιθώρια
Σημειώνεται ότι ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται σε ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ και με κλιμακωτούς συντελεστές οι οποίοι ξεκινούν από 0,15% για ακίνητα μέχρι 300.000 ευρώ, φθάνουν το 1,10% για όσους έχουν ακίνητη περιουσία από 1 έως 2 εκατομμύρια ευρώ και αυξάνονται σε 1,15% για το υπερβάλλον ποσό.
Η άνοδος των αντικειμενικών τιμών από την 1-1-2022 αναμένεται να οδηγήσει σε έκρηξη των μεταβιβάσεων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές) το επόμενο διάστημα καθώς εκτιμάται ότι χιλιάδες θα είναι οι φορολογούμενοι που θα σπεύσουν να προλάβουν την άνοδο στις τιμές ζώνης.
Πώς διαμορφώνεται ο χάρτης της κτηματαγοράς
Ο χάρτης της κτηματαγοράς με βάση την νέα ευθυγράμμιση των αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές διαμορφώνεται ως εξής:
- Για 7.634 περιοχές που αποτελούν το 55% του συνόλου προκύπτουν αυξήσεις που κατά μέσο όρο διαμορφώνονται στο 19,5%. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στην περιοχή της Ιθάκης που φθάνει το 250% με 2.100 ευρώ/ τ.μ. και ακολουθούν η Μύκονος με 225% και τιμή ζώνης 3.900 ευρώ, η Ρόδος με 200% και τιμή ζώνης 2.100 ευρώ/ τ.μ., η Κως από 650 σε 1.350 ευρώ (αύξηση 108%), η Κασσάνδρα Χαλκιδικής, από 800 σε 1.550 ευρώ (αύξηση 94%), η Κεφαλονιά, από 700 σε 1.250 ευρώ (αύξηση 79%), η Χερσόνησος Ηρακλείου, από 600 σε 1.050 ευρώ (αύξηση 75%), η Ανάβυσσος, από 1.050 σε 1.700 (αύξηση 62%), η Σκαφιδιά Ηλείας, από 650 σε 950 ευρώ (αύξηση 46%) και η Πάτμος, από 650 σε 900 ευρώ (αύξηση 38%).
- Όσον αφορά τις υφιστάμενες 10.165 ζώνες του αντικειμενικού συστήματος, οι 6.105 ζώνες σημειώνουν αύξηση κατά μέσο όρο 18%. Αυξήσεις, εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών όπως η Σαντορίνη, από 1.100 σε 2.250 ευρώ (αύξηση 105%), το κέντρο Αθήνας, από 1.850 σε 3.600 ευρώ (αύξηση 95%), το Ναύπλιο, από 1.300 σε 2.200 ευρώ (αύξηση 69%), το Παλαιό Φάληρο, από 1.650 σε 2.750 ευρώ (αύξηση 67%), η Βουλιαγμένη, από 2.400 σε 3.850 ευρώ (αύξηση 60%), η Γλυφάδα, από 1.650 σε 2.550 ευρώ (αύξηση 55%) και το Ελληνικό, από 1.700 σε 2.200 ευρώ (αύξηση 29%).
- Για 2.860 περιοχές ή το 21% του συνόλου επέρχονται μειώσεις κατά 14,7% σε μέσα επίπεδα. Η μεγαλύτερη μείωση εντοπίζεται στα Φάρσαλα με 250 ευρώ ανά τ.μ. τιμή ζώνης και ακολουθεί η Νάξος με 37,5% και 500 ευρώ ανά τ.μ. τιμή ζώνης. Είναι αξιοσημείωτο ότι μειώσεις τιμών έως 35% καταγράφονται σε Κηφισιά, Φιλοθέη, Εκάλη, Άνοιξη Βούλα, Νέο Ψυχικό και Πεντέλη
- Σε 3.314 περιοχές ή το 24% του συνόλου οι αξίες παρέμειναν αμετάβλητες.