Για το φθινόπωρο και … βλέπουμε η έγκριση από την Κομισιόν για τις κρατικές ενισχύσεις που η ελληνική ενεργειακή αγορά περιμένει διακαώς. Ενδεχομένως και το φθινόπωρο να είναι παρακινδυνευμένο ως χρονικό σημείο έγκρισης, ωστόσο το σίγουρο είναι ότι αποκλείεται σε κάθε περίπτωση η κατάθεση του μηχανισμού προς έγκριση από την ελληνική πλευρά προς την Ε.Ε. τον Ιούνιο, όπως αρχικά σχεδιαζόταν.
Μετά την πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα με την αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργκρέτ Βεστάγκερ τα ελληνικά σχέδια για τις ενεργειακές κρατικές επιδοτήσεις περνάνε τώρα από ολική «ανακαίνιση», ώστε να κατατεθεί ένα σχέδιο που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Επιτροπής μέσα στους επόμενους μήνες.
Όπως έγραφε το Business Daily, στην ατζέντα του υπουργείου σε αυτή τη διαπραγμάτευση βρισκόταν αφενός να υποστηριχθεί η ΔΕΗ, που κλείνει λιγνιτικούς σταθμούς και ορυχεία αλλά θα πρέπει να συνεχίσει να κρατά σε λειτουργία λιγνιτικούς σταθμούς με οικονομικά ασύμφορους όρους και αφετέρου να υποστηριχθούν οι επενδυτές που δημιουργούν νέους σταθμούς παραγωγής φυσικό αέριο, οι οποίοι θα διασφαλίζουν την ενεργειακή σταθερότητα μετά το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων και με δεδομένη τη συνεχή αύξηση της παραγωγής από ΑΠΕ.
Η Μ. Βεστάγκερ έβαλε φρένο σε αυτές τις βλέψεις του ΥΠΕΝ κυρίως λόγω της πρόθεσης της Ελλάδας να δημιουργήσει ένα ξεχωριστό μηχανισμό αποζημίωσης της ΔΕΗ για τις λιγνιτικές μονάδες που παραμένουν σε εφεδρεία. Σύμφωνα με πληροφορίες, τη σχετική πρόταση της ΔΕΗ, που βιάζεται να βάλει στα ταμεία της αποζημιώσεις, είχε υιοθετήσει η κυβέρνηση, παρά τη διαφωνία της ΡΑΕ, η οποία τελικά δικαιώθηκε, όπως φάνηκε από το αποτέλεσμα των μέχρι στιγμής διαπραγματεύσεων.
Στην ενοποιημένη αγορά ενέργειας της Ευρώπης, κρατικές ενισχύσεις εγκρίνονται με πολύ αυστηρούς κανόνες, στο πλαίσιο ειδικών μηχανισμών δυναμικότητας (Capacity Reserve Mechanism - CRM), οι οποίοι δημιουργούνται και παίρνουν «πράσινο φως» από την Κομισιόν μόνο όταν κρίνεται ότι δίνονται όσες ενισχύσεις χρειάζονται για να διασφαλίζεται η ενεργειακή σταθερότητα και χωρίς να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν αναλυτικές μελέτες για την προσφορά και τη ζήτηση ισχύος, που θα λαμβάνουν υπόψη και τις διασυνδέσεις με άλλες χώρες. Για παράδειγμα, η ΔΕΗ δεν επιτρέπεται να αποζημιώνεται για να κρατά σε εφεδρεία μια λιγνιτική μονάδα, εάν μπορούν οι ανάγκες να καλυφθούν από τη διασύνδεση με τη Βουλγαρία.
Με δεδομένα τα παραπάνω η ελληνική πλευρά βρίσκεται και πάλι σε συζητήσεις με την Κομισιόν και το επόμενο δίμηνο κρίνεται κρίσιμο για να προετοιμαστεί κατάλληλα η πρόταση ώστε να κατατεθεί έως τις αρχές του φθινοπώρου. Έτσι μέσα στο επόμενο διάστημα θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ένα σχέδιο βελτίωσης του ανταγωνισμού στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού (Market Reform Plan) και να έχει δημιουργηθεί εκ νέου μία μελέτη επάρκειας του συστήματος (Adequacy Report) ώστε να παρουσιαστούν οι πραγματικές ανάγκες που έχει το ενεργειακό σύστημα.
ΔΕΗ και ιδιωτικές εταιρείες που έχουν κάνει «άνοιγμα» σε επενδύσεις σε φυσικό αέριο περιμένουν με αγωνία τις εξελίξεις αυτές την ίδια στιγμή που παραμένει μετέωρη η πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ να δώσει λύση στο ανοιχτό πόλεμο ΔΕΗ – βιομηχανίας για τα τιμολόγια της τελευταίας. Ούτε σε αυτό το ανοιχτό ζήτημα υπήρξε πρόοδος στη συνάντηση Σκρέκα – Βεστάνγκερ. Το παραπάνω μέτρο θα μπορούσε να προχωρήσει, θεωρητικά τουλάχιστον, με βάση αντίστοιχο μοντέλο που έχει εγκρίνει η Κομισιόν για την Ισπανία. Το μοντέλο αυτό, όμως, δεν προβλέπει επιδότηση της εξισορρόπησης, η οποία «καίει» τη βιομηχανία. Έτσι, εάν εφαρμοζόταν και στην Ελλάδα το καθεστώς που έχει εγκριθεί στην Ισπανία, δεν θα μειωνόταν ουσιωδώς το ενεργειακό κόστος για τη βιομηχανία, η οποία παραμένει σήμερα υπό πίεση, καθώς η ΔΕΗ ζητά πολύ μεγάλες αυξήσεις τιμολογίων και δεν υπάρχουν προς το παρόν συμφωνίες.