Σημαντικές ανακατατάξεις αναμένονται στην αγορά των εμπορικών καταστημάτων, με αφορμή την διαδικασία μετασχηματισμού του δικτύου των τραπεζών. Κατά την διάρκεια των προηγούμενων ετών και κυρίως το διάστημα 1995-2008, οι τράπεζες διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στον τομέα των εμπορικών ακινήτων, καθώς αναπτύχθηκαν πολύ μεγάλα δίκτυα και από πληθώρα τραπεζών, στην προσπάθεια του κάθε ιδρύματος να κερδίσει μερίδιο αγοράς. Είναι χαρακτηριστικό ότι τράπεζες και εταιρείες κινητής τηλεφωνίας αποτέλεσαν βασικό «αιμοδότη» του κλάδου, συντηρώντας την ζήτηση σε υψηλό επίπεδο και απορροφώντας ένα μεγάλο απόθεμα ακινήτων, σε κάθε γειτονιά.
Κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, αυτό άλλαξε. Οι μικρότερες τράπεζες είτε πωλήθηκαν στις μεγαλύτερες, είτε διέκοψαν πλήρως την λειτουργία τους, αφήνοντας κενά εκατοντάδες καταστήματα. Αντίστοιχα, οι μεγαλύτερες τράπεζες, προχώρησαν σε σημαντικές περικοπές των λειτουργικών τους εξόδων και εκ των πραγμάτων περιόρισαν κάποια από τα σημεία του δικτύου τους. Η τάση αυτή όχι απλώς θα διατηρηθεί, αλλά θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο κατά την διάρκεια των επόμενων ετών, καθώς οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής επεκτείνονται σε όλο και περισσότερους πελάτες, διαφοροποιώντας εν τέλει και τις ανάγκες που θα πρέπει να καλύπτει ένα τραπεζικό κατάστημα.
Στο παρελθόν, όταν η στεγαστική πίστη κυριαρχούσε και έφερνε τον κόσμο στο κατάστημα, η ανάγκη καταστημάτων στα εμπορικότερα σημεία της κάθε γειτονιάς και συνοικίας ήταν επιβεβλημένη για τις τράπεζες. Σήμερα, η ανάγκη αυτή έχει εκ των πραγμάτων περιοριστεί. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς ακινήτων, αλλά και των ίδιων των τραπεζών, το κατάστημα του μέλλοντος θα έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την αγορά ακινήτων. Ειδικότερα, οι τράπεζες δρομολογούν πλέον καταστήματα, που θα έχουν τον χαρακτήρα «κόμβων». Αυτά θα είναι ακίνητα επιφάνειας από 250 έως 450 τ.μ., όπου θα προσφέρεται το πλήρες «μπουκέτο» των υπηρεσιών μιας τράπεζας, με έμφαση στην παροχή οικονομικών συμβουλών, εις βάρος της λιανικής τραπεζικής, η οποία θα έχει όλο και λιγότερη σημασία.
Παράλληλα, όμως με αυτά τα μεγάλα καταστήματα - «βάσεις», η κάθε τράπεζα θα αναπτύσσει και μικρότερα καταστήματα-«δορυφόρους», σε κάθε περιοχή. Αυτά θα είναι ακίνητα μικρότερης επιφάνειας, αφιερωμένα κυρίως στην προώθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών της κάθε τράπεζας. Επομένως, θα διαφοροποιούνται και τα λειτουργικά κόστη στέγασης των καταστημάτων. Ως εκ τούτου, παράγοντες της αγοράς ακινήτων, αναμένουν διαφοροποίηση του «μίγματος» των χρηστών των εμπορικών καταστημάτων τα επόμενα χρόνια, με τις τράπεζες να έχουν δευτερεύοντα ρόλο, συγκριτικά με εκείνον που είχαν κατά τα χρόνια που προηγήθηκαν της οικονομικής κρίσης.
Οι τράπεζες - «μπουτίκ»
Από την άλλη πλευρά βέβαια, παράλληλα με τον περιορισμό της φυσικής παρουσίας των τραπεζών από την αγορά των εμπορικών καταστημάτων, ένα μέρος του κενού αυτού, θα απορροφηθεί από άλλες, μικρότερες τράπεζες, που θα έχουν τον χαρακτήρα «μπουτίκ». Μια τέτοια είναι για παράδειγμα, η Optima Bank (πρώην Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδας, IBG), που εντάσσεται πλέον στον Όμιλο της Motor Oil. Η τράπεζα δρομολογεί μια επιθετική στρατηγική, που προβλέπει την λειτουργία τουλάχιστον 10 νέων καταστημάτων μέχρι τις αρχές του 2020, εστιάζοντας σε δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την διάθεση καρτών και την άντληση καταθέσεων. Ήδη, πριν από λίγες ημέρες, λειτούργησε το πρώτο κατάστημα στο Ψυχικό, στην συμβολή των οδών Βενιζέλου και Ολυμπιονικών 330.
Το νέο κατάστημα της Optima Bank καταργεί πλήρως τα ταμεία, αφού ακόμα και οι εγχρήματες συναλλαγές θα πραγματοποιούνται σε γραφεία συνεργασίας και όχι σε γκισέ. Αντίστοιχα, οι συναντήσεις των πελατών με τους συμβούλους των καταστημάτων, θα λαμβάνουν χώρα σε ειδικούς χώρους, που θα εξασφαλίζουν τόσο την ιδιωτικότητα των πελατών, όσο και την άνεσή τους.