Νέες πληγές στην οικονομία και τα δημοσιονομικά ανοίγει η παράταση του lockdown το Δεκέμβριο, καθώς επιτείνει την στενότητα στην αγορά και τα νοικοκυριά και ταυτόχρονα ανεβάζει το λογαριασμό του δημοσίου για τα μέτρα στήριξης.
Αν και το οικονομικό επιτελείο δεν αλλάζει τη πρόβλεψη για ύφεση 10,5% το τρέχον έτος και πρωτογενές έλλειμμα 7,2%, παρά τη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 11,7% σε ετήσια βάση το τρίτο τρίμηνο του 2020 και το απρόβλεπτο νέο κύμα της οικονομικής καραντίνας, ωστόσο οι εξελίξεις στο τελευταίο τρίμηνο του έτους θα είναι καθοριστικές για το αν θα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις ή θα υπάρξουν ανατροπές στους κυβερνητικούς στόχους και σχεδιασμούς. Το βέβαιο είναι ότι θα συνεχιστεί η ύφεση που στο εννεάμηνο κινείται με ετήσιο ρυθμό 8,8%. Σημειώνεται ότι για να μην αναθωρηθεί επί τα χείρω η πρόβλεψη του προϋπολογισμού η πτώση του ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο δεν πρέπει να ξεπεράσει το 5%.
Η συνέχιση του lockdown δεν αποτελούσε βασικό σενάριο για τον προϋπολογισμό του 2021 που κατατέθηκε στις 20 Νοεμβρίου στη Βουλή και ο οποίος στηρίζεται στην υπόθεση για αποκλιμάκωση της επιδημιολογικής κρίσης με απόσυρση των ενισχύσεων για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Με τα νέα δεδομένα, στο μέτωπο της πανδημίας το στοίχημα του οικονομικού επιτελείου για διάσωση ενός σημαντικού μέρους του χριστουγεννιάτικου τζίρου τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ χάνεται, πράγμα που προκαλεί πλήγματα στα κρατικά ταμεία λόγω της απώλειας φορολογικών εσόδων από τη πτώση του τζίρου και την επέκταση των ρυθμίσεων για αναστολές πληρωμών και αποζημιώσεις, αλλά και των πρόσθετών δαπανών για τα ειδικά επιδόματα.
Το αυξημένο κόστος ανεβάζει ψηλότερα τον πήχη και για το φετινό πρωτογενές έλλειμμα, μέγεθος για το οποίο το οικονομικό επιτελείο έχει εκτιμήσει μέσω του νέου προϋπολογισμού ότι σε όρους ενισχυμένης εποπτείας θα διαμορφωθεί φέτος στα 11,760 δισ. ευρώ ή στο 7,22% του ΑΕΠ, για να μειωθεί σχεδόν στο μισό (6,670 δισ. ευρώ ή 3,9% του ΑΕΠ) το επόμενο έτος.
Οι δημοσιονομικές πιέσεις σε συνδυασμό με το ομιχλώδες τοπίο για τη διάρκεια και την ένταση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας υποχρεώνει την κυβέρνηση να κινηθεί σε συντηρητική γραμμή και να μεταθέσει για το νέο έτος πληρωμές τις οποίες επρόκειτο να κάνει μέσα στις γιορτές και οι οποίες θα ενίσχυαν τη ρευστότητα και τα εισοδήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ενεργοποίηση της «Επιστρεπτέας Προκαταβολής 5» και η καταβολή των αναδρομικών σε περίπου 200.000 συνταξιούχους λόγω της αύξησης των ποσοστών αναπλήρωσης μετατίθενται χρονικά.
Σημαντική ανάσα στο προϋπολογισμό θα δώσει η ευρωπαϊκή δόση των 737 εκ. ευρώ από τα ελληνικά ομόλογα, ενώ για την ενίσχυση της χρηματοδοτικής δύναμης του Δημοσίου το οικονομικό επιτελείο εξετάζει το σενάριο μιας νέας εξόδου στις διεθνείς αγορές, ενδεχομένως στις 15 Δεκεμβρίου με 7ετές ομόλογο.
Πάντως, το κλειδί βρίσκεται στο βαθμό «αντίδρασης» της οικονομίας τους επόμενους μήνες, με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ να δείχνουν ασθενική ανάκαμψη 2,3% το τρίτο τρίμηνο του έτους σε σχέση με το προηγούμενο της καθολικής καραντίνας, την ώρα που στην ευρωζών το «ριμπάουντ» κινήθηκε στο 12,6%. Οι εξελίξεις αυτές προοιωνίζονται βραδεία επαναφορά της οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά το 2021 και ακύρωση του σεναρίου για ανάκαμψη τύπου V. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurobank, η ανάκαμψη μετατίθεται το β' εξάμηνο του 2021, όταν θα έχει εμβολιαστεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού.