Αν υπήρχε η έννοια του «κεραυνοβόλου πολέμου» στο χώρο της Δικαιοσύνης, σίγουρα θα μπορούσε να περιγράψει τη διαδικασία που καθιερώνει η κυβέρνηση για να συζητηθούν σε χρόνο ρεκόρ δεκάδες χιλιάδες εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη.Οι δίκες ουσιαστικά αρχίζουν από το μηδέν για να ολοκληρωθούν με συνοπτικές διαδικασίες, ενώ καθιερώνονται εξαιρετικά αυστηρά φίλτρα, για να διασφαλισθεί ότι θα αποκλεισθούν από ευνοϊκή ρύθμιση οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για την ολοκλήρωση της όγδοης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, η κυβέρνηση έσπευσε χθες να καταθέσει την καθυστερούμενη εδώ και μήνες νομοθετική ρύθμιση για την εκκαθάριση των χιλιάδων εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη.
Εντελώς ασαφής παραμένει ο πραγματικός αριθμός αυτών των υποθέσεων που «βαραίνουν» τη λειτουργία της Δικαιοσύνης και το τραπεζικό σύστημα. Η τελευταία κοινοποίηση που έγινε στους θεσμούς και αφορούσε στοιχεία Δεκεμβρίου 2019 ανέφερε ότι ήταν τότε σε εκκρεμότητα 86.000 υποθέσεις, χωρίς να είναι σαφές πόσες εξ αυτών ήταν προγραμματισμένες να συζητηθούν μέσα στο 2020 και πιθανόν να αναβλήθηκαν, λόγω των δυσλειτουργιών που προκάλεσαν στα δικαστήρια τα μέτρα για τον κορονοϊό. Πρόσφατες ανακοινώσεις της κυβέρνησης έκαναν λόγο για 40.000 υποθέσεις, που εκκρεμούν προς συζήτηση μετά τις 15 Ιουνίου 2021. Πιο καθαρή εικόνα αναμένεται να σχηματισθεί με τη δημοσίευση της έκθεσης για την όγδοη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, το αμέσως επόμενο διάστημα.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι μεγάλος αριθμός αιτήσεων βάσει του ν. Κατσέλη έχουν κατατεθεί προσχηματικά, για να κερδίσει ο δανειολήπτης χρόνο, ακόμη και αν γνωρίζει ότι δεν δικαιούται ρύθμιση. Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, «από την επισκόπηση των διαθέσιμων στατιστικών στοιχείων διαπιστώνεται ότι ένα σημαντικό μέρος των υποθέσεων του ν. 3869/2010, που εισάγονται στο ακροατήριο και ανέρχεται σε ποσοστό 25% περίπου, δεν συζητείται είτε λόγω ματαίωσης είτε λόγω παραίτησης από το δικόγραφο».
Η προτεινόμενη ρύθμιση του υπουργείου Δικαιοσύνης, ουσιαστικά επαναφέρει στο σημείο εκκίνησης όλες τις υποθέσεις που έχουν προσδιορισθεί να συζητηθούν σε δικασίμους μετά τις 15 Ιουνίου 2021. Οι δανειολήπτες είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρα αιτήσεις για επαναπροσδιορισμό της δίκης τους και μόνο όσοι το κάνουν θα έχουν δικαίωμα να φθάσουν ως τη συζήτηση της υπόθεσής τους στο Ειρηνοδικείο.
Η ρύθμιση προβλέπει ότι όλες οι αιτήσεις, για τις οποίες έχει ορισθεί δικάσιμος μετά τις 15 Ιουνίου 2021 «λογίζονται αυτοδικαίως αποσυρθείσες», εκτός εάν ο δανειολήπτης υποβάλει την αίτηση επαναπροσδιορισμού. Επίσης, «πέφτουν» (καταργούνται αυτοδικαίως) και οι προσωρινές διαταγές που έχουν εκδοθεί, αν ο δανειολήπτης δεν υποβάλει έγκαιρα την αίτηση επαναπροσδιορισμού της δικασίμου.
Εξαντλητικοί έλεγχοι εισοδήματος και περιουσίας
Από την υποβολή της αίτησης, αρχίζει να «τρέχει» μια πολύ γρήγορη διαδικασία, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας είναι το αυστηρό φιλτράρισμα των δανειοληπτών, με στόχο να «κοπούν» οι στρατηγικοί κακοπληρωτές:
- Ο δανειολήπτης είναι υποχρεωμένος να δηλώσει -αν δεν το κάνει χάνει το δικαίωμα ρύθμισης- ότι συναινεί στην άρση του απορρήτου των τραπεζικών και φορολογικών του πληροφοριών, ώστε οι πιστωτές να μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ηλεκτρονική πλατφόρμα για να προχωρήσουν σε «ακτινογραφία» της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη, χωρίς να απαιτείται συνδρομή της εισαγγελικής αρχής.
- Από την υποβολή της αίτησης επαναπροσδιορισμού αίρεται το φορολογικό απόρρητο έναντι των πιστωτών, ως προς τους οποίους ζητείται η ρύθμιση, σχετικά με τις οφειλές προς το Δημόσιο, για τις οποίες ζητείται η ρύθμιση, καθώς επίσης και ως προς τα στοιχεία του αιτούντος, του/της συζύγου και των ανήλικων τέκνων από το φορολογικό μητρώο.
- Σε πολύ σύντομο χρόνο, δηλαδή μέσα σε 60 ημέρες από την κατάθεση της αίτησης επαναπροσδιορισμού, οι διάδικοι καταθέτουν τις προτάσεις τους, ώστε να αρχίσει η διαδικασία της «δίκης - εξπρές», που θα γίνεται με βάση τις σχετικές διατάξεις του 2015 (δίκη μόνο με βάση έγγραφα, χωρίς μάρτυρες εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων). Με την κατάθεση των προτάσεων αρχίζει ένας ακόμη γύρος ελέγχου των οικονομικών δεδομένων του δανειολήπτη, καθώς θα είναι υποχρεωτικό, μαζί με τις προτάσεις, να προσκομίζει: α) Αντίγραφα εκκαθαριστικών σημειωμάτων ή πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, που καλύπτουν διάστημα τριών ετών πριν από τη λήψη του πρώτου χρονικά δανείου, του οποίου ζητείται η ρύθμιση, καθώς και ολόκληρο το διάστημα μέχρι την κατάθεση των προτάσεων (για παράδειγμα, αν το δάνειο είχε ληφθεί το 2009, θα πρέπει να προσκομισθούν εκκαθαριστικά για την περίοδο 2006 - 2020!). β) Την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. Σημειώνεται ότι όλα αυτά τα έγγραφα προσκομίζονται και για τον/την σύζυγο του αιτούντα, ή το πρόσωπο με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, καθώς επίσης και για τα ανήλικα τέκνα του που διαθέτουν περιουσία.
- Οι τράπεζες θα μπορούν, έχοντας πρόσβαση σε ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών για την περιουσιακή και εισοδηματική κατάσταση του δανειολήπτη, να αντικρούουν τα αιτήματα που διατυπώνει στις προτάσεις του για ρύθμιση χρέους, ώστε όσοι αποδειχθεί ότι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τις οφειλές τους να μην φθάνουν σε μια ευνοϊκή ρύθμιση με βάση το νόμο Κατσέλη.
Ακολουθούν πολύ σύντομες, τουλάχιστον όπως τις οραματίζεται ο νομοθέτης, διαδικασίες για την έκδοση της απόφασης. Μέσα σε 15 ημέρες από το κλείσιμο του φακέλου της δικογραφίας ορίζεται ειρηνοδίκης για την εκδίκαση της υπόθεσης, και μέσα σε 30 ημέρες ορίζεται η συζήτηση στο ακροατήριο, όπου, όπως προαναφέρθηκε, ο ειρηνοδίκης θα δικάζει με την πολύ σύντομη γραπτή διαδικασία, χωρίς να εξετάζονται μάρτυρες.
Θεωρητικά, η νέα, πρωτόγνωρη τουλάχιστον για την Ελλάδα, διαδικασία ταχύρρυθμης εκκαθάρισης εκκρεμών υποθέσεων θα πρέπει να οδηγήσει στην ολοκλήρωση δεκάδων χιλιάδων δικών στα τέλη του επόμενου χρόνου. Στους δικαστικούς κύκλους, όμως, επικρατεί έντονη ανησυχία ότι η νέα νομοθετική ρύθμιση θα δημιουργήσει τεράστια φόρτο στα Ειρηνοδικεία και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αποφευχθούν νέες εμπλοκές. Οι μόνοι που είναι σίγουρα κερδισμένοι από τη νέα ρύθμιση είναι οι δικηγόροι, καθώς θα προστεθεί μεγάλος όγκος νέων εργασιών.
Πότε πρέπει να υποβληθούν οι αιτήσεις: Τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα
Για να μη χάσουν οριστικά τη δυνατότητα ρύθμισης με βάση το νόμο Κατσέλη, όσοι έχουν εκκρεμείς υποθέσεις θα πρέπει, αυστηρά εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, να υποβάλουν αιτήσεις επαναπροσδιορισμού.
Όπως αναφέρεται στην προτεινόμενη ρύθμιση, «επί ποινή απαραδέκτου, η αίτηση επαναπροσδιορισμού υποβάλλεται για αίτηση ρύθμισης οφειλής που κατατέθηκε:
α) μέχρι και την 31η.12.2014, από την 1η.12.2020 ως και τις 15.1.2021.
β) από την 1η.1.2015 ως και τις 30η.6.2015, από την 1η.12.2020 ως και τις 31.1.2021.
γ) από την 1η.7.2015 ως και την 31η.12.2015, από την 1η.12.2020 ως και τις 15.2.2021.
δ) από την 1η.1.2016 ως και τις 30.6.2016, από την 1η.12.2020 ως και τις 28.2.2021.
ε) από την 1η.7.2016 ως και την 31η.12.2016, από την 1η.12.2020 ως και τις 15.3.2021.
στ) από την 1η.1.2017 ως και τις 30.6.2017, από την 1η.12.2020 ως και τις 31.3.2021.
ζ) από την 1η.7.2017 ως και την 31η.12.2017, από την 1η.12.2020 ως και τις 15.4.2021.
η) από την 1η.1.2018 ως και τις 30.6.2018, από την 1η.12.2020 ως και τις 30.4.2021.
θ) από την 1η.7.2018 ως και την 31η.12.2018, από την 1η.12.2020 ως και τις 15.5.2021.
ι) από την 1η.1.2019 και μετά, από την 1η.12.2020 ως και τις 31.5.2021.
Για υποθέσεις, οι οποίες, ανεξαρτήτως του χρόνου κατάθεσης του εισαγωγικού δικογράφου, αναβάλλονται, μετά από την έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου, σε δικάσιμο μετά από τις 15.6.2021, η αίτηση επαναπροσδιορισμού κατατίθεται από την 1η.12.2020 ως και την 30η.6.2021. Μέσα στην προθεσμία της παρούσας κατατίθεται η αίτηση επαναπροσδιορισμού και για τις υποθέσεις, που ματαιώνονται μετά από την έναρξη ισχύος του παρόντος και επαναφέρονται με κλήση, η οποία προσδιορίζεται σε δικάσιμο μετά από τις 15.6.2021.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
