Στην επισφαλή υπόθεση για εξάλειψη των παρενεργειών στην οικονομία από την πανδημία και στην εισροή σημαντικών κονδυλίων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα στηρίζεται το δημοσιονομικό οικοδόμημα της κυβέρνησης για το 2021, με το βασικό σενάριο να τοποθετεί τον πήχη της ανάπτυξης στο 7,5% και με βάση αυτό το ρυθμό ανάκαμψης να διορθώνεται ο φετινός εκτροχιασμός και το πρωτογενές αποτέλεσμα να πέφτει στο 1,01% του ΑΕΠ από 6,23% φέτος.
Ωστόσο από την ανάλυση του «σκεπτικού» του οικονομικού επιτελείου για την εξέλιξη των βασικών μεγεθών της οικονομίας και τη στοχοθεσία στα δημοσιονομικά προκύπτει ότι το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού είναι διάσπαρτο από αβεβαιότητες και βρίσκεται στο έλεος της επιδημιολογικής κρίσης.
Οι εστίες κινδύνου που απειλούν με ανατροπές τον προϋπολογισμό εντοπίζονται στα ακόλουθα πεδία:
- Ανάπτυξη. Στο βασικό σενάριο ο ρυθμός ανάκαμψης της οικονομίας προβλέπεται στο 7,5% έναντι ύφεσης 8,2%, υπό την προϋπόθεση ότι θα επανέλθει η κανονικότητα στην οικονομία και θα μηδενιστεί σχεδόν εξ ολοκλήρου η ζημία στον παραγωγικό ιστό και στους βασικούς τροφοδότες του ΑΕΠ από την πανδημία και ότι η χώρα μας θα απορροφήσει 5,5 δις. ευρώ από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και τα προγράμματα χρηματοδότησης δαπανών για την αντιμετώπιση των υγειονομικών επιπτώσεων από τον ιό. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις παραδοχές του υπουργείου Οικονομικών η ανάπτυξη 7,5% θα έχει βασικούς τροφοδότες την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 5,8% μετά από πτώση 6%, την «έκρηξη» των επενδύσεων με ρυθμό 30,4% έναντι πτώσης 10,9% φέτος, την αύξηση των εισαγωγών κατά 18% από -15,1% φέτος και εξαγωγών κατά 22,2% από -24,7%. Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στην εισηγητική έκθεση του προσχεδίου, «στην ανάκτηση της χαμένης δυναμικής αναμένεται να συμβάλουν όλες οι συνιστώσες της εγχώριας ζήτησης πλην της δημόσιας κατανάλωσης, η οποία προβλέπεται ότι θα μειωθεί κατά 1,8% λόγω των υψηλών δαπανών του 2020 για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να στηριχθεί από την εκ νέου θετική προοπτική της αγοράς εργασίας, αυξανόμενη σημαντικά κατά 5,8% έναντι του 2020. Η συνολική και η μισθωτή απασχόληση εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 5,2% και 6,4% αντίστοιχα, εν μέσω αύξησης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού κατά 2,8% σε ετήσια βάση… Το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να ανακτήσει το 2021 το 83,2% των απωλειών του 2020, διαμορφούμενο κάτω από το επίπεδο του 2019 κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες, με ετήσιο ρυθμό αύξησης 7,5%, ενώ χωρίς την ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης η ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2021 θα κυμαινόταν στο 5,5% έναντι του 2020»
Οι υποθέσεις αυτές βασίζονται στο σενάριο ότι αφ' ενός θα έχει βρεθεί η θεραπεία για την πανδημία πράγμα που ουδείς σήμερα μπορεί να διαβεβαιώσει ότι θα συμβεί και αφ' ετέρου ότι οι διαδικασίες για την εκταμίευση και την απορρόφηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα τρέξουν με μεγάλες ταχύτητες, πράγμα αμφίβολο, καθώς με βάση τα μέχρι σήμερα χρονοδιαγράμματα η Ελλάδα θα λάβει προκαταβολή μετά τον Μάιο και η ροή θα ξεκινήσει στο τέλος του επόμενου έτους. Στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται ότι «αθροιστικά οι πόροι που προβλέπονται το 2021 από όλα τα εργαλεία του μηχανισμού του Next Generation EU, περιλαμβανομένων και των δανείων αναμένεται να ξεπεράσουν τα 5,5 δισ. ευρώ με αντίστοιχο ποσοστό απορρόφησης, με την εξαίρεση μόνο κάποιων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν το 2020 και θα πληρωθούν, εφόσον περιληφθούν στα σχετικά εργαλεία, το 2021»
Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται σε «ένα συνεκτικό Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τη βέλτιστη παραγωγική αξιοποίηση και μόχλευση όλων των διαθέσιμων κεφαλαίων από το ‘Next Generation EU’, καθώς και των πόρων από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, βασισμένο στις προτάσεις και στις στρατηγικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Σχέδιο Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας. Η υλοποίηση του σχεδίου, η οποία θα συντελεστεί με συνεργασία όλων των συναρμόδιων Υπουργείων, καθώς και τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, θα συντονίζεται στη διάρκεια της εφαρμογής του από το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα στην επίτευξη των στόχων. Οι προτεραιότητες του υπό διαμόρφωση σχεδίου εστιάζουν: α) στη στήριξη της επιχειρηματικότητας, την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και την προώθηση της καινοτομίας, β) στην ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, γ) στην πράσινη ανάπτυξη, δ) στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την τεχνολογική αναβάθμιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ε) στην αναβάθμιση των υποδομών και τη στήριξη της περιφέρειας, σε συνδυασμό και συμπληρωματικά με τα άλλα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτυπώνονται στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027. Η επιτυχία του εν λόγω σχεδίου αποτελεί κλειδί ώστε να καταστεί πρόσκαιρη η επιδείνωση, λόγω της πανδημίας, των ανισορροπιών της ελληνικής οικονομίας που κληροδότησε η οικονομική κρίση του 2009 στην Ελλάδα (υψηλό δημόσιο χρέος, υψηλό ποσοστό ανεργίας, υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων και μεγάλο επενδυτικό κενό)»
Πάντως τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου ενσωμάτωσαν στον προϋπολογισμό και ένα δυσμενές σενάριο, σύμφωνα με το οποίο «μία παράταση του επιδημιολογικού φαινομένου μέτριας έντασης (όπως παρατηρείται κατά τους τρέχοντες μήνες), κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2021,με δυσμενέστερες επιπτώσεις στο τουρισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, θα οδηγήσει σε μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες (από το 7,5% στο 4,5%) και επιδείνωση του πρωτογενούς αποτελέσματος, λαμβάνοντας υπόψη αντίστοιχες δημοσιονομικές παρεμβάσεις που εφαρμόστηκαν το προηγούμενο διάστημα, κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες από το -1% στο -3%». Ωστόσο σε μια τέτοια περίπτωση θα υπάρξουν αλυσιδωτές αναθεωρήσεις επί τα χείρω των βασικών μεγεθών με αποτέλεσμα το πρωτογενές έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης σε όρους ενισχυμένης εποπτείας να ανέβει στο 3% του ΑΕΠ από 1%, ποσοστό που είναι αβέβαιο αν θα γίνει αποδεκτό από τους θεσμούς ακόμα και εντός του πλαισίου της «ρήτρας διαφυγής».
- Έσοδα. Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 53.705 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.558 εκατ. ευρώ ή 7,1% έναντι των εκτιμήσεων του 2020. Η σημαντική αυτή αύξηση βασίζεται στο σενάριο αναθέρμανσης της οικονομίας και ανάκλησης των ευνοϊκών ρυθμίσεων για την αποπληρωμή των χρεών στο Δημόσιο αλλά εντύπωση προκαλεί η πρόβλεψη για δραστική αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 4,951 δις. ευρώ στα 49,546 δις. ευρώ έναντι 44,594 δις. ευρώ. Σύμφωνα με το προσχέδιο οι μεγαλύτερες πηγές πρόσθετων εσόδων είναι οι φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών που προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 27,473 δις. ευρώ, αυξημένοι κατά 3,537 δις. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020 και ο φόρος εισοδήματος που προβλέπεται να διαμορφωθεί στο ποσό των 15,199 δις ευρώ, αυξημένος κατά 1,256 δις ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020 τη στιγμή που τα φετινά εισοδήματα που θα δηλωθούν το 2021 λόγω της κρίσης θα είναι χαμηλότερα και ταυτόχρονα το δημόσιο θα χάσει 767 εκ. ευρώ από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Επίσης αύξηση κατά 1,280 δις. ευρώ καταγράφεται και στις ασφαλιστικές εισφορές με βάση την αναμενόμενη επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας και την ενίσχυση της απασχόλησης με αποτέλεσμα Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) να εμφανίζουν πλεόνασμα ύψους 1,065 δις ευρώ και να παρουσιάζουν βελτίωση, σε σχέση με φέτος κατά 1,063 δις. ευρώ.
- Δαπάνες. Μεγάλη πτώση κατά 4,645 δις. ευρώ προβλέπεται στις συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού που θα διαμορφωθούν σε 63, 884 δις. ευρώ. Η συρρίκνωση των δαπανών αποδίδεται κυρίως στην απόσυρση των μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων που ελήφθησαν φέτος. Σημειώνεται ότι στο σχετικό πίνακα οι παρεμβάσεις μέσω των δαπανών για τη στήριξη της οικονομίας έχουν περιοριστεί στα 913 εκ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
