«Υψηλού κινδύνου» προϋπολογισμό για το 2021 καταθέτει τη Δευτέρα στη Βουλή η κυβέρνηση καθώς οι προβλέψεις για τα βασικά μεγέθη της οικονομίας και κυρίως για το ρυθμό ανάπτυξης που αποτελεί το δημοσιονομικό πυλώνα στηρίζονται στη θετική εκδοχή της εξόδου από τον κύκλο της πανδημίας.
Με την υπόθεση ότι σταδιακά εντός του επόμενου έτους θα «σβήσουν» οι παρενέργειες από την κρίση της πανδημίας, το οικονομικό επιτελείο ποντάρει στην πλήρη αντιστροφή της ύφεσης και τοποθετεί τον πήχη της ανάπτυξης στη περιοχή του 5,5%- 6% πράγμα που επηρεάζει θετικά όλη την δημοσιονομική αλυσίδα.
Η πρόβλεψη για το ρυθμό ανάκαμψης βασίζεται στο σενάριο ότι στο δεύτερο τρίμηνο του έτους υπήρξε κορύφωση της ύφεσης με το 15,2% και ότι στα επόμενα τρίμηνα θα περιορίζεται συνεχώς με ποσοστά που θα κινούνται στο 10% στο τρίτο τρίμηνο και στο 5% στο τελευταίο τρίμηνο και έτσι το 2020 θα κλείσει με ύφεση που, στη χειρότερη περίπτωση, να αγγίζει το 9%
Όμως, η αντιστροφή της ύφεσης και η αναπτυξιακή ώθηση προϋποθέτουν την παροχή ρευστότητας στην αγορά, την ενεργοποίηση επενδύσεων με ισχυρό αποτύπωμα στην οικονομία και την άρση του φορολογικού βάρους. Ωστόσο τα μέτρα αυτά έχουν κόστος υψηλό δημοσιονομικό κόστος και επηρεάζουν αρνητικά το ισοζύγιο, υπονομεύοντας την εξυγίανση.
Στο μέτωπο του δημοσιονομικού αποτελέσματος, η εκτίμηση είναι ότι θα υπάρξει αυτόματη διόρθωση των μεγάλων αποκλίσεων στις δαπάνες και τα έσοδα του φετινού προϋπολογισμού λόγω αναθέρμανσης της οικονομίας και απόσυρσης των μέτρων στήριξης με αποτέλεσμα το πρωτογενές έλλειμμα από το 6,6% του ΑΕΠ που αναμένεται να διαμορφωθεί φέτος να κατέβει στο επίπεδο του 0,5% η ακόμα και να μηδενιστεί. Σε απόλυτα ποσά, η προσαρμογή που θα απαιτηθεί το 2021 για την επίτευξη του στόχου για οριακό πρωτογενές πλεόνασμα αγγίζει τα 11 δισ. ευρώ.
Αν και τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών χαρακτηρίζουν το εγχείρημα δύσκολο επισημαίνουν ότι στη διόρθωση θα συμβάλλουν καθοριστικά τα κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία, που αφ' ενός θα τονώσουν τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και αφ' ετέρου θα ενισχύσουν τη ρευστότητα στην αγορά και θα κινητοποιήσουν επενδύσεις με θετικό αντίκτυπο και στις φορολογικές εισπράξεις του δημοσίου.
«Άγνωστος Χ» παραμένει η έκταση του δημοσιονομικού χώρου με βάση τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας που θα ισχύσουν για το 2021 και η οποία θα κρίνει τη χρηματοδοτική δύναμη πυρός για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων με μειώσεις φόρων και εισφορών, χωρίς να παραβιάζονται οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις και χωρίς η χώρα να στιγματισθεί στις διεθνείς αγορές ότι επιστρέφει στην εποχή των ανεξέλεγκτων ελλειμμάτων και της υπερχρέωσης.
Στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν βέβαιο ότι δεν θα ακυρωθεί η λεγόμενη «ρήτρα διαφυγής» από τους αυστηρούς περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και έτσι η χώρα θα έχει τις ανάσες που χρειάζεται για την εξουδετέρωση της ζημιάς από την πανδημία και την ανασυγκρότηση της οικονομίας σε υγιείς και βιώσιμες βάσεις. Ωστόσο η Κομισιόν δεν θα επιτρέψει σοβαρές αποκλίσεις στο κυκλικά προσαρμοσμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα, για τη μέτρηση του οποίου λαμβάνεται υπόψη η ύφεση και έκτακτες αρνητικές συνθήκες στην οικονομία, αλλά και υπερβάσεις που θα εκτροχιάζουν επικίνδυνα τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.
Στα 2 δισ. ευρώ το κόστος των προσωρινών ελαφρύνσεων
Επισημαίνεται ότι ο νέος προϋπολογισμός θα επιβαρυνθεί με κόστος τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ από τα «προσωρινά» μέτρα που προβλέπουν:
- κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα για τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν από την 1η Ιανουαρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Στο μέτρο εντάσσονται οι εργαζόμενοι σε ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ και οι ιδιοκτήτες ακινήτων ενώ εξαιρούνται δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι. Η επιβάρυνση για τον προϋπολογισμό φθάνει τα 770 εκατ. ευρώ, αφού το χαράτσι σήμερα επιβάλλεται σε εισοδήματα πάνω από τα 12.000 ευρώ οπότε οι άμεσα ευνοημένοι είναι οι υψηλόμισθοι και φυσικά οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
- μείωση κατά 3% των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους και εργοδότες
- κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στα 28 μικρότερα νησιά της χώρας (Φούρνοι, Αη Στράτης, Οινούσσες, Ψαρά, Αγαθονήσι, Λειψοί, Κάσος, Καστελόριζο, Τήλος, Χάλκη, Νίσυρος, Γαύδος, Ερεικούσα, Οθωνοί κ.α.) με το κόστος να ανέρχεται σε 1,5 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
- εξάμηνη παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, έως τον Απρίλιο του 2021, στις μεταφορές, στον καφέ, στους κινηματογράφους και στις τουριστικές υπηρεσίες, με κόστος 150 εκατ. ευρώ.
- εφαρμογή μέτρου για υπεραποσβέσεις (200%) για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις, παγίου κεφαλαίου. Το μέτρο θα ισχύσει για 3 έτη από το 2021 έως το 2023. Θα υπάρξει μικρή απώλεια εσόδων, η οποία εξαρτάται από το ύψος των επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν.
- εξάμηνη αναστολή (μέχρι και τις 30 Απριλίου 2021) είσπραξης των φορολογικών υποχρεώσεων.
Είναι εμφανές ότι η αβεβαιότητα για την πορεία της επιδημίας και την τελική ζημιά που θα προκαλέσει στο ΑΕΠ και στα κρατικά ταμεία καθιστά εξαιρετικά επισφαλή το σχεδιασμό και τη στοχοθεσία για τη δημοσιονομική πολιτική του επόμενου έτους, δημιουργώντας πολλές εστίες κινδύνου.
Αν δεν κοπάσει η πανδημία και συνεχίσει με την ίδια ή και ισχυρότερη δυναμική, όπως φαίνεται το τελευταίο διάστημα, θα επιφέρει νέα πλήγματα στον παραγωγικό ιστό, εγκλωβίζοντας την οικονομία σε υφεσιακό σπιράλ ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, σε τροχιά αναιμικής ανάπτυξης. Κάτι τέτοιο αυτόματα θα οδηγήσει σε αναθεώρηση επί τα χείρω του δημοσιονομικού στόχου και στην ανάγκη πρόσθετων παρεμβάσεων για τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών που θα προκαλέσουν κλυδωνισμούς στον προϋπολογισμό, ανατρέποντας τις κυβερνητικές προβλέψεις για τις δαπάνες και τα έσοδα του Δημοσίου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
