Θέμα ημερών είναι η αναλυτική παρουσίαση του σχεδίου της Τράπεζας της Ελλάδος για την δημιουργία ενός σχήματος συνολικής διαχείρισης των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού (Asset Management Company - AMC) των ελληνικών τραπεζών, μιας bad bank.
Τις επόμενες ημέρες η ΤτΕ θα καταθέσει στην κυβέρνηση αλλά και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς την αναλυτική πρόταση για την δημιουργία bad bank με την οποία φιλοδοξεί αντιμετωπίσει οριστικά το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά και το δυσεπίλυτο ζήτημα του αναβαλλόμενου φόρου. Τις προηγούμενες εβδομάδες επιτελικά στελέχη της ΤτΕ, με την συνδρομή εξειδικευμένων συμβούλων (Rothschild, Boston Consulting και Deloitte) εξειδίκευσαν την πρόταση και κάλυψαν όλες τις τεχνικές πτυχές.
Σε συνέντευξή του χθες στο Βήμα της Κυριακής, ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, υπογράμμισε ότι οι ελληνικές τράπεζες, παρά την πρόοδο που έχουν σημειώσει, παραμένουν με τα υψηλότερα, και μάλιστα με μεγάλη διαφορά, μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ευρώπη και εμφανίστηκε θετικός στην προοπτική δημιουργίας bad bank.
«Η δημιουργία μιας εθνικής εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων είναι μία δυνατότητα, η Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδας την εισηγείται και δεν μπορεί κανείς να πει ότι η Ευρώπη την απορρίπτει. Θα πρέπει όμως να διαμορφωθεί κατά τρόπο συμβατό με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και ειδικότερα με τους κανόνες που ρυθμίζουν τις κρατικές ενισχύσεις. Σε άλλες χώρες είδαμε ότι αυτό είναι εφικτό. Γνωρίζω ότι η Κεντρική Τράπεζα από κοινού με την κυβέρνηση θα υποβάλουν ένα σχέδιο στις αρχές Ανταγωνισμού της Επιτροπής πολύ σύντομα. Στη συνέχεια θα δούμε αν αυτές θα αξιολογήσουν την πρόταση θετικά ή όχι. Είναι δική τους απόφαση, εγώ δεν έχω λόγο σε αυτό. Πάντως η διαδικασία είναι σε εξέλιξη και θα δούμε. Σε άλλες χώρες πέτυχε, είναι θέμα σχεδιασμού», τόνισε ο επικεφαλής του ESM.
Με κλειστά τα χαρτιά κυβέρνηση – τράπεζες
Ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, μιλώντας την προηγούμενη εβδομάδα σε εκδήλωση, ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα αναμένει την ολοκληρωμένη πρόταση από την Τράπεζα της Ελλάδος, με την οποία επιχειρείται να διευθετηθεί εκτός από το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ο αναβαλλόμενος φόρος των τραπεζών ο οποίος αποτελεί δυσανάλογο μέρος των ιδίων τους κεφαλαίων. Κληθείς να σχολιάσει σημεία του συγκεκριμένου σχεδίου τα οποία είχαν διαρρεύσει στον Τύπο ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο «διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες».
Αρνητικός στην δημιουργία bad bank είναι ο υφυπουργός οικονομικών, Γιώργος Ζαββός, ο οποίος μιλώντας στη Βουλή τον προηγούμενο Ιούλιο είχε πει ότι το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος για την δημιουργία bad bank μπορεί να προκαλέσει «κούρεμα» καταθέσεων. Όπως είχε δηλώσει, ο λόγος που δεν δημιουργήθηκαν άλλες bad banks στην Ευρώπη μετά το 2015 είναι η οδηγία BRRD που «προβλέπει κατ’ αρχήν την υποχρέωση "κουρέματος", σε περίπτωση που υπάρξει κρατική ενίσχυση σε τράπεζα». Η αναφορά του Γ. Ζαββού είχε προκαλέσει την έντονη ενόχληση της ΤτΕ και παραλίγο να πυροδοτήσει ανοιχτή κόντρα κυβέρνησης - ΤτΕ.
Κλειστά κρατούν τα χαρτιά τους οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών, περιμένοντας την κατάθεση της πρότασης προκειμένου να εξετάσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες. Οι τράπεζες ανησυχούν για το κόστος μεταφοράς του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην bad bank το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νέες κεφαλαιακές ανάγκες. Επίσης ανησυχούν για τις επιπτώσεις στις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων, με τις οποίες έχουν συνάψει στρατηγικές συμφωνίες, και τον κίνδυνο περιορισμού του ρόλου τους.
Σταδιακή η αναγνώριση ζημιών
Από την πλευρά της η Τράπεζας της Ελλάδος έχει ξεκαθαρίσει ότι θα αξιοποιηθούν πλήρως οι υποδομές που έχουν δημιουργηθεί και οι servicers, ενώ σημαντικό στοιχείο του σχεδίου της ΤτΕ είναι ότι δίνει τη δυνατότητα σταδιακής αναγνώρισης των ζημιών από τη μεταβίβαση «κόκκινων» δανείων στη bad bank σε βάθος πολλών ετών, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος των αυξήσεων κεφαλαίων.
Όπως σημειώνει η ΤτΕ στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας: «Η αντιμετώπιση του υφιστάμενου μεγάλου αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), το οποίο ανάλογα με την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών θα αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα, αποτελεί άμεση προτεραιότητα. Τα υφιστάμενα διαθέσιμα εργαλεία για τη μείωσή του, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβουλίας του Σχήματος Προστασίας Στοιχείων Ενεργητικού (Hellenic Asset Protection Scheme - HAPS), κινούνται ορθώς στη βελτίωση της ποιότητας των ισολογισμών των τραπεζών. Ωστόσο, με το διαθέσιμο απόθεμα ΜΕΔ να προσδιορίζεται στο 37,3% με στοιχεία του α΄ τριμήνου του 2020, την αβεβαιότητα αναφορικά με την κλιμάκωσή του στο επόμενο διάστημα, την περιορισμένη δυνατότητα, λόγω χαμηλής κερδοφορίας, δημιουργίας κεφαλαίου από τις τράπεζες, την εκτιμώμενη επιδείνωση της σχέσης της αναβαλλόμενης οριστικής και εκκαθαρισμένης φορολογικής απαίτησης (deferred tax credit - DTC) έναντι του Δημοσίου ως ποσοστού των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων, αλλά κυρίως την επιτακτική ανάγκη χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, καθίσταται σαφές ότι απαιτούνται επιπλέον ενέργειες τόσο από τις τράπεζες όσο και από την Πολιτεία.
Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος επεξεργάζεται συγκεκριμένη πρόταση για την υλοποίηση ενός σχήματος συνολικής διαχείρισης των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού (Asset Management Company - AMC) των ελληνικών τραπεζών».