Στο βωμό του μεγάλου συμβιβασμού Βορρά - Νότου για την επόμενη ημέρα της ευρωπαϊκής οικονομίας φαίνεται ότι θυσιάζεται η χρηματοδότηση της απανθρακοποίησης, δηλαδή της ταχείας απεξάρτησης από τον λιγνίτη στην περίπτωση της Ελλάδας.
Στη νέα συμβιβαστική πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, που εστάλη στις κυβερνήσεις ως βάση για την επίτευξη συμφωνίας, προβλέπεται «ψαλίδι» κατά 20 δισ. ευρώ στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Fund). Είναι ένα από τα πολλά υποταμεία του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο, με βάση την αρχική πρόταση της Κομισιόν, δημιουργήθηκε ακριβώς για να βοηθήσει τις πιο εξαρτημένες από τον άνθρακα χώρες-μέλη να επιταχύνουν την μετάβαση τους στην επόμενη ημέρα, χρηματοδοτώντας πράσινες επενδύσεις.
Μέχρι αργά χθες βράδυ οι συζητήσεις συνεχίζονταν, αλλά εφόσον υιοθετηθεί η πρόταση Μισέλ, φαίνεται ότι οι πόροι για το JTF μειώνονται περισσότερο από 50%. Το Ταμείο είχε αρχικά λαμβάνειν 7,5 δισ. ευρώ από τον επταετή προϋπολογισμό της Ε.Ε. και επιπλέον 30 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης θα μείνει με συνολικά 17 δισ ευρώ. Και αυτό καθώς τα 30 δισ ευρώ που θα ελάμβανε από το Ταμείο Ανάκαμψης μειώνονται στα 10 δισ. ευρώ.
Κίνηση που εντάσσεται στο πλαίσιο των περικοπών κονδυλίων από τα επιμέρους υποταμεία, στις οποίες υποχρεώθηκε η ευρωπαϊκή ηγεσία, προκειμένου να αφήσει όσο το δυνατόν ανέπαφο τον κουμπαρά επιχορηγήσεων του βασικού εργαλείου για την στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας, δηλαδή αυτόν του Ταμείου Ανάκαμψης. Ταυτόχρονα και προκειμένου η κίνηση αυτή να μην «μποϊκοτάρει» πλήρως την προσπάθεια απανθρακοποίησης της ΕΕ, η πρόταση Μισέλ προβλέπει ότι παύει να ισχύει ως προϋπόθεση χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης η δέσμευση των χωρών ότι θα πετύχουν κλιματική ουδετερότητα το 2050, όπως ίσχυε με βάση τον αρχικό σχεδιασμό.
Έτσι, ικανοποιείται μια απαίτηση των Τσέχων και των Πολωνών, χωρών που όπως η Ελλάδα εξαρτώνται σημαντικά από τον άνθρακα, καθώς μπροστά στις έκτακτες συνθήκες που βιώνει η ευρωπαϊκή οικονομία χαλαρώνουν οι όροι πρόσβασης στους λιγότερους πλέον πόρους του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Κίνηση που ναι μεν είναι κατανοητή στο πλαίσιο της ανάγκης επίτευξης συμφωνίας μεταξύ των «27», εγείρει ωστόσο ερωτήματα για την προ μηνών δέσμευση της ΕΕ ότι η απανθρακοποίηση και η στροφή στην πράσινη οικονομία αποτελούν από τις βασικές της προτεραιότητες.
Απαντώντας πάντως στις ανησυχίες όσων βλέπουν υπαναχώρηση της ΕΕ από τις «πράσινες» δεσμεύσεις της, η πρόταση Μισέλ δεν κάνει πίσω από τον αρχικό στόχο, δηλαδή το 30% του νέου επταετούς προϋπολογισμού της Ε.Ε. και του Ταμείου Ανάκαμψης να διατεθούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Πλήγμα στο ελληνικό σχέδιο απολιγνιτοποίησης
Τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, όπου η απολιγνιτοποίηση αποτελεί βασική πτυχή της κυβερνητικής στρατηγικής και η οποία φιλοδοξούσε να εισπράξει μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης γι' αυτό τον σκοπό, τουλάχιστον 2 δισ ευρώ. Ένα «ψαλίδι» της τάξεως του 50% στα αναμενόμενα κονδύλια θα μπορούσε να επηρεάσει όλο τον σχεδιασμό για την επόμενη ημέρα της Δ. Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, την ώρα μάλιστα που τα πρώτα έργα της νέας αυτής εποχής αρχίζουν ήδη να παίρνουν σάρκα και οστά.
Περιλαμβάνουν ένα μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο από την ΔΕΗ, το μεγαλύτερο της χώρας, ισχύος 230 μεγαβάτ, αντίστοιχες mega πρωτοβουλίες από κοινού με την γερμανική RWE, μαζί με αιτήματα από άλλες ιδιωτικές εταιρείες συνθέτουν τα πρώτα projects της μετα-λιγνιτικής εποχής. Στις αχανείς γκρίζες εκτάσεις των 200.000 λιγνιτικών στρεμμάτων της Δυτικής Μακεδονίας, τα πρώτα έργα- τοπόσημα της νέας αυτής εποχής που έρχεται θα είναι τα mega- φωτοβολταικά πάρκα. Στα σεληνιακά τοπία της Κοζάνης, της Πτολεμαίδας, του Αμυνταίου και της Φλώρινας, τα γιγάντια φωτοβολταικά πάρκα που σχεδιάζει η ΔΕΗ, της οποίας το παράδειγμα θα ακολουθήσουν κι άλλοι, θα είναι τα πρώτα “έργα-γέφυρα” τα οποία καλούνται να πείσουν ότι η περιοχή έχει αύριο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
