Σχέδιο «Β» για φοροελαφρύνσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης

Να βγάλει από τον... πάγο τα σχέδιά της για ελαφρύνσεις φόρων και εισφορών θα επιχειρήσει το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση, καταρτίζοντας ένα αναπτυξιακό σχέδιο για την αξιοποίηση των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο θα συνδυάζει τις μεγάλες επενδύσεις που θα χρηματοδοτηθούν από τις Βρυξέλλες με σημαντικές ελαφρύνσεις φορολογικών βαρών, κυρίως για τις επιχειρήσεις.

Με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός φέτος θα κλείσει με μεγάλο έλλειμμα, ενώ και το 2021 δεν θα είναι μια εύκολη χρονιά για τα δημοσιονομικά, ακόμη και αν παραταθεί άλλο ένα χρόνο η ισχύς της ρήτρας διαφυγής από τους δημοσιονομικούς κανόνες, το οικονομικό επιτελείο επιχειρεί να βρει... παρακαμπτήρια οδό για να εφαρμόσει υπεσχημένες ελαφρύνσεις που έχουν «παγώσει», όπως η μείωση του φορολογικού συντελεστή των επιχειρήσεων και της εισφοράς αλληλεγγύης, η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η μείωση του ΕΝΦΙΑ και η ελάφρυνση των ασφαλιστικών εισφορών.

Σε αυτό το πλαίσιο, εντοπίζεται ένα παράδοξο: η κυβέρνηση θα έχει πρόσβαση σε τεράστια κονδύλια, ύψους 32 δισ. ευρώ, από το νέο Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία όμως δεν θα επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν, τουλάχιστον ευθέως, για τη χρηματοδότηση ελαφρύνσεων φόρων και εισφορών, αλλά θα πρέπει να κατευθύνονται στη χρηματοδότηση επενδυτικών πρωτοβουλιών που θα έχει εγκρίνει η Κομισιόν. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση κινδυνεύει να έχει μεν διαθέσιμα τεράστια κεφάλαια από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, κατά το μεγαλύτερο μέρος με τη μορφή των επιχορηγήσεων (24 από τα 32 δισ. του «μεριδίου» από το Ταμείο Ανάκαμψης), χωρίς όμως να έχει μεγάλα περιθώρια χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής για την ελάφρυνση των φορολογικών βαρών.

Για να ξεπερασθεί αυτό το πρόβλημα, ο μόνος τρόπος είναι να υπάρξει μια νέα συμφωνία με την Κομισιόν το φθινόπωρο, στο πλαίσιο της αξιολόγησης του ελληνικού σχεδίου για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, η οποία θα συνδυάζει ένα «πλούσιο» πρόγραμμα νέων επενδύσεων με ελαφρύνσεις φόρων και εισφορών, που θα αποσκοπούν επίσης στην επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης. Έτσι, κατά μία έννοια, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν έμμεσα τις φοροελαφρύνσεις. Για να γίνει δεκτό ένα τέτοιο σχέδιο, θα πρέπει η Κομισιόν και με τα δύο «καπέλα» της, δηλαδή του κριτή των επενδύσεων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και του «επιτηρητή» στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, να αποδεχθεί ότι το νέο μείγμα πολιτικής που θα προταθεί δεν θα αποκλίνει από τους στόχους για τα πλεονάσματα και τη βιωσιμότητα του χρέους.

Ήδη, πάντως, στην προετοιμασία των σχετικών προτάσεων, που εκτός απροόπτου θα υποβληθούν στις Βρυξέλλες το φθινόπωρο, έχει γίνει σημαντική πρόοδος, αφού έχει ολοκληρωθεί το σχέδιο προτάσεων της Επιτροπής Πισσαρίδη, η οποία θα αποτελέσει την «ομπρέλα» του νέου αναπτυξιακού - μεταρρυθμιστικού σχεδίου της κυβέρνησης. Όπως έχει αποκαλύψει το Business Daily, το σχέδιο Πισσαρίδη, που υποβλήθηκε στον πρωθυπουργό, περιλαμβάνει πολλές προτάσεις για την ελάφρυνση των φορολογικών επιβαρύνσεων των επιχειρήσεων και της εργασίας (μη μισθολογικό κόστος) και δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να εντάξει αυτές τις παρεμβάσεις σε ένα συνολικότερο αναπτυξιακό σχεδιασμό, ώστε να διευκολυνθεί η αποδοχή τους από τις Βρυξέλλες, χωρίς να ζητηθούν επώδυνα «αντίμετρα».

Το σχέδιο αυτών των μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να «κουμπώσουν» με το σχέδιο αξιοποίησης των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα αρχίσει να καταρτίζεται μετά τις εργασίες της συνόδου κορυφής αυτή την Παρασκευή και το Σάββατο, ώστε να είναι έτοιμα το φθινόπωρο.

Η διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς

Στη χθεσινή συζήτηση με τους επικεφαλής των Θεσμών για τα δημοσιονομικά, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την έβδομη μεταμνημονιακή αξιολόγηση, ο υπουργός Οικονομικών «έκανε λογαριασμό» της ζημιάς που υφίσταται η οικονομία από την πανδημία, παρουσιάζοντας και τις νέες προβλέψεις για το φετινό δημοσιονομικό αποτέλεσμα, σύμφωνα με τις οποίες ο προϋπολογισμός οδεύει σε πρωτογενές έλλειμμα (χωρίς υπολογισμό των δαπανών για τόκους) άνω του 3% του ΑΕΠ, κάτι που σημαίνει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι πολύ μεγαλύτερο.

Η 7η αξιολόγηση ολοκληρώνεται σήμερα και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν οι συζητήσεις για το νέο πτωχευτικό πλαίσιο και για το πρόγραμμα - «γέφυρα» για την επιδότηση δανείων με ενέχυρο κύριας κατοικίας σε όσους έχουν πληγεί από την πανδημία. Η χθεσινή τηλεδιάσκεψη για αυτό το θέμα δεν κατέληξε σε συμφωνία, καθώς οι Θεσμοί αντιδρούν στην πρόταση για ένταξη του συνόλου των δανείων όσων πλήττονται από την πανδημία στο πρόγραμμα της κρατικής επιδότησης, ζητώντας την υιοθέτηση αυστηρών εισοδηματικών κριτηρίων και ορίων αξίας της πρώτης κατοικίας, τα οποίο, όμως, εάν εφαρμοσθούν, θα μειώσουν δραστικά τον αριθμό των δικαιούχων.