Η πανδημία του κορονοϊού έχει διαλύσει τις αγορές εργασίας σε όλο τον κόσμο. Δεκάδες εκατομμύρια εργάτες έχουν χάσει τις δουλειές τους και εκατομμύρια άνθρωποι του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού βρίσκονται μπροστά σε ένα αβέβαιο μέλλον, όπου θα κυριαρχεί η ανασφάλεια.
Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης απειλούν τις εργασίες που απαιτούν την φυσική παρουσία και όσες έχουν την ανάγκη για διάδραση μεταξύ φυσικών προσώπων. Αυτοί που δεν μπορούν να εργαστούν από απόσταση δείχνουν όλο και λιγότερο απαραίτητοι και αντιμετωπίζουν ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους για μειώσεις του χρόνου εργασίας, προσωρινές αναστολές εργασίας ή ακόμα και απολύσεις.
Το βάρος της οικονομικής κρίσης που έχει ξεσπάσει από την πανδημία χτυπάει περισσότερους εκείνους που δεν μπορούν να το αντέξουν στην πραγματικότητα. Στους φτωχούς, τους νέους που βρίσκονται σε χαμηλόμισθες εργασίες και τις γυναίκες.
Σύμφωνα με προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου περίπου 100 εκατ. εργάτες σε 35 προηγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες βρίσκονται μπροστά σε μεγάλο κίνδυνο επειδή δεν μπορούν να δουλέψουν με τηλεργασία. Αυτό ισοδυναμεί με το 15% του εργατικού δυναμικού, όμως υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους εργαζομένους σε όλες τις χώρες.
Η φύση της εργασίας σε κάθε χώρα
Οι περισσότερες έρευνες εξετάζουν την δυνατότητα να εφαρμοστεί η εργασία από το σπίτι με βάση τα δεδομένα που ισχύουν στις ΗΠΑ. Όμως οι ίδιες εργασίες σε άλλες χώρες μπορεί να διαφέρουν στις ανάγκες διάδρασης, την εφαρμογή της τεχνολογίας στην παραγωγική διαδικασία ακόμα και την πρόσβαση στο ψηφιακό οικοσύστημα.
Όπως αναφέρει η έρευνα του ΔΝΤ εντοπίζονται σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών ακόμα και για τις ίδιες εργασίες. Είναι πολύ πιο εύκολο να εργάζεται κάποιος με τηλεργασία στην Νορβηγία και την Σιγκαπούρη παρά στην Τουρκία, την Χιλή, το Μεξικό, τον Ισημερινό και το Περού επειδή περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά στις περισσότερες αναδυόμενες οικονομίες δεν διαθέτουν ούτε υπολογιστή στο σπίτι τους.
Ποιοι είναι οι πιο ευάλωτοι
Συνολικά, οι εργαζόμενοι στην εστίαση και την φιλοξενία, το χονδρεμπόριο και την λιανική έχουν δεχθεί το μεγαλύτερο χτύπημα καθώς έχουν τις λιγότερες εργασίες που μπορούν να λειτουργήσουν με τηλεργασία. Αυτό σημαίνει πως περισσότεροι από 20 εκατ. άνθρωποι που εργάζονται σε αυτούς τους τομείς αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν τις δουλειές τους. Κι όμως υπάρχουν και εκείνοι που είναι πιο ευάλωτοι από άλλους.
Οι πιο επισφαλείς ηλικίες στις κοινωνικές ανισότητες που έρχονται
Οι νέοι εργαζόμενοι χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση επίσης είναι ακόμα λιγότερο πιθανό να εργαστούν από απόσταση. Αυτός ο κίνδυνος γίνεται ακόμα μεγαλύτερος, για τους εργαζόμενους σε αυτούς τους τομείς που δέχθηκαν ισχυρό πλήγμα από το lockdown, και είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία.
Επίσης, οι γυναίκες αναμένεται να δεχθούν ισχυρό πλήγμα απειλώντας να χαθούν πολλά από όσα κέρδισε το γυναικείο κίνημα τα τελευταία χρόνια για την ισότητα των φύλων στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, αυτό αναμένεται να συμβεί εξαιτίας του γεγονότος πως οι γυναίκες εργαζόμενοι βρίσκονται συγκεντρωμένες σε μεγαλύτερη κλίμακα σε τομείς που έχουν δεχθεί ισχυρότερο πλήγμα όπως τις υπηρεσίες τροφίμων και την φιλοξενία. Επιπλέον οι γυναίκες επιβαρύνονται με το μεγαλύτερο μέρος της ανατροφής των παιδιών και τις οικιακές εργασίες, ενώ παράλληλα έχει διαταραχθεί η αγορά σε αυτές τις υπηρεσίες.
Οι μερικής απασχόλησης εργαζόμενοι μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν ίσως ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν την δουλειά τους. Είναι συνήθως οι πρώτοι που απολύονται όταν οι οικονομικές συνθήκες χειροτερεύουν και είναι οι τελευταίοι που προσλαμβάνονται όταν βελτιώνονται οι συνθήκες. Επιπλέον είναι λιγότερο πιθανό να έχουν πρόσβαση στις δομές υγείας και τα επίσημα κανάλια ασφάλισης που θα τους βοηθήσουν να αντέξουν την κρίση. Ειδικότερα, στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση και όσοι εργάζονται ανασφάλιστοι αντιμετωπίζουν σημαντικά ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο να βρεθούν στη φτώχεια.
Ο αντίκτυπος στους εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα ή σε επισφαλείς θέσεις εργασίας αναμένεται να είναι τόσο μεγάλος που θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τα λιγότερα χρήματα είναι λιγότερο πιθανό να μπορέσουν να δουλέψουν με τηλεργασία, με την πανδημία του κορονοϊού να επιδεινώνει τις ανισότητες των εισοδημάτων.
Οι εργαζόμενοι που βρίσκονται στον πάτο του εισοδήματος είναι συγκεντρωμένοι στους τομείς που έχουν δεχθεί το ισχυρότερο πλήγμα από την πανδημία όπως τα τρόφιμα και τις υπηρεσίες φιλοξενίας, που είναι και από τις δουλειές που είναι πιο δύσκολο να υπάρξει τηλεργασία. Οι εργαζόμενοι με χαμηλά εισοδήματα επίσης είναι πολύ πιο δύσκολο να αποταμιεύουν και να έχουν «λίπος» που θα μπορούν να κάψουν σε περίπτωση κρίσης ενώ παραμένουν αποκομμένοι από τις δυνατότητες πίστωσης και ζουν με τον καθημερινό φόβο της επιβίωσης.
Πώς να προστατέψουμε τους πιο αδύναμους
Η πανδημία αναμένεται να αλλάξει τον τρόπο εργασίας σε πολλούς τομείς. Οι καταναλωτές μπορεί να βασίζονται περισσότερο πλέον στο ηλεκτρονικό εμπόριο που μπορεί να πλήξει τις θέσεις εργασίας στο λιανικό εμπόριο, και ακόμα περισσότεροι μπορεί να παίρνουν φαγητό πακέτο, μειώνοντας τους εργαζόμενους στα εστιατόρια και την εστίαση.
Τι μπορούν να κάνουν οι κυβερνήσεις όμως; Μπορούν να επικεντρωθούν στο να βοηθήσουν τους εργαζομένους που πλήττονται καθώς και τις οικογένειες τους διευρύνοντας την κοινωνική ασφάλεια και το δίχτυ προστασίας ώστε να προσπεραστεί η μείωση του εισοδήματος των απωλειών εργασίας. Συμπληρώματα μισθών και δημόσια προγράμματα εργασίας μπορούν να τους βοηθήσουν να ανακτήσουν και πάλι τον τρόπο ζωής τους κατά την διάρκεια της οικονομικής ανάκαμψης.
Για να μειωθεί η ανισότητα και να δοθούν στους ανθρώπους καλύτερες προοπτικές, οι κυβερνήσεις πρέπει να ενδυναμώσουν την παιδεία και την εκπαίδευση, ώστε να προετοιμαστούν καλύτερα οι εργαζόμενοι για τις εργασίες του μέλλοντος. Η δια βίου μάθηση μπορεί να υποστηρίξει νέες μορφές εκπαίδευσης και απόκτησης δεξιοτήτων ώστε να βοηθήσουν τους εργαζομένους που έχουν πληγεί από το οικονομικό σοκ της πανδημίας.
Η κρίση έδειξε ξεκάθαρα πως η δυνατότητα να συνδέεσαι διαδικτυακά είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντας που καταδεικνύει την δυνατότητα των ανθρώπων να συνεχίσουν να εργάζονται. Η επένδυση σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και το κλείσιμο του τεχνολογικού χάσματος θα επιτρέψει στις μη προνομιούχες ομάδες να συμμετέχουν ουσιαστικά στην μελλοντική οικονομία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
