Η δύσκολη απόφαση για το μετρό: «Τρέχει» ή ακυρώνεται ο διαγωνισμός;

Στα μέσα του 2014, με μια μεγάλη συνέντευξη τύπου στην οποία συμμετείχαν και δήμαρχοι της Αττικής, ο τότε υπουργός Υποδομών Μιχάλης Χρυσοχοϊδης είχε ανακοινώσει πως ο διαγωνισμός για το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 του μετρό Αθήνας θα προκηρυχθεί «μέχρι το τέλος του έτους». Τελικά ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε με κάποια χρόνια καθυστέρηση και σήμερα, έξι χρόνια μετά από εκείνη τη συνέντευξη, είναι άγνωστο πότε και πως θα ολοκληρωθεί.

Μάλιστα, ενώ όλοι μιλούν για κακοσχεδιασμένο έργο «που υποτίθεται πως θα κοστίσει 1,8 δισ. ευρώ με τον ΦΠΑ, αλλά τελικά μπορεί να κοστίσει και τα τριπλά λεφτά», γίνεται προσπάθεια ώστε να συνεχιστεί η διαδικασία.

Εν τω μεταξύ, συνεχίζεται η δικαστική διαμάχη μεταξύ των δύο υποψηφίων στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), ενώ δεν έχει προχωρήσει ο διαγωνισμός για τις πρόδρομες εργασίες, δηλαδή τη μετατόπιση των δικτύων κοινής ωφέλειας, τις αρχαιολογικές έρευνες, κ.λπ. Δηλαδή, βρισκόμαστε προ του κινδύνου, αν επικρατήσει η άποψη για ολοκλήρωση του σημερινού διαγωνισμού, να έχουμε ανάδοχο για το έργο, ο οποίος δεν θα μπορεί να ξεκινήσει εργασίες και «με το καλημέρα» θα μπορεί να έχει έσοδα από προσφυγές για τις καθυστερήσεις με ευθύνη Δημοσίου.

Το έργο του πρώτου τμήματος (Άλσος Βεΐκου – Γουδή) πάει ήδη για την επόμενη προγραμματική περίοδο, ενώ συμπαρασύρει τους σχεδιασμούς της Αττικό Μετρό για τις επεκτάσεις της γραμμής 4. Όλα αυτά συμβαίνουν, ενώ η δημοτική αρχή της Αθήνας επιχειρεί να βγάλει τα αυτοκίνητα εκτός κέντρου, με τις πρόσφατες ρυθμίσεις για τον «Μεγάλο Περίπατο». Χωρίς τους «Μεγάλους Διαγωνισμούς» ώστε να επεκταθεί το δίκτυο του μετρό, τα σχέδια για «Μεγάλους Περιπάτους» θα πάνε στο βρόντο, λένε οι μηχανικοί.

Μέχρι πρόσφατα, στο υπουργείο Υποδομών τηρούσαν ουδέτερη στάση και υποστήριζαν επισήμως πως «από τις κινήσεις των εργολάβων, δηλαδή από τις προσφυγές, θα κριθεί και η τύχη του διαγωνισμού». Ανεπισήμως, όμως, ήθελαν να προχωρήσει ο διαγωνισμός και να ολοκληρωθεί, έστω και με τα προβλήματα που οι ίδιοι παραδέχονταν, καθώς η κυβέρνηση δεν έχει να δείξει κάποιο μεγάλο έργο, σε μια περίοδο που χρειάζονται πρωτοβουλίες για την τόνωση της οικονομίας.

Η δικαστική διένεξη

Τις τελευταίες ημέρες ακούγεται πως, επειδή οι πιέσεις για να εμφανίσουν κάποιες επιτυχίες αυξάνονται, στο υπουργείο έχουν αυξηθεί και οι υποστηρικτές της άποψης πως «ο διαγωνισμός πρέπει να ολοκληρωθεί πάση θυσία». Μέχρι και το Μέγαρο Μαξίμου είχε μεσολαβήσει πριν από μερικούς μήνες για να υπάρξει λύση. Όμως, οι δύο κοινοπραξίες, με επικεφαλής τις ΑΚΤΩΡ και ΑΒΑΞ, είχαν συνεχίσει τις προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Στην εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων, το Συμβούλιο της Επικρατείας είχε στην πραγματικότητα αμφισβητήσει το σύνολο της τεχνικής αξιολόγησης από τις υπηρεσίες της Αττικό Μετρό. Για να συνεχιστεί ο διαγωνισμός και να προχωρήσουν οι δύο κοινοπραξίες στην κατάθεση οικονομικών προσφορών πρέπει να γίνει από την αρχή η τεχνική αξιολόγηση. Στην πρώτη είχε επικρατήσει η κοινοπραξία υπό την ΑΒΑΞ. Πώς θα αντιδράσει άραγε αν στη νέα αξιολόγηση επικρατήσει η αντίπαλη κοινοπραξία; Μήπως προχωρήσει σε νέα προσφυγή και ο διαγωνισμός εμπλακεί σε νέες πολύμηνες καθυστερήσεις;

Κάποιοι επιδιώκουν, χωρίς φυσικά να το ομολογούν αφού θα οδηγούσε σε μπλεξίματα, μια δέσμευση των δύο κοινοπραξιών πως δεν θα προχωρήσουν σε νέες προσφυγές. Όσοι πιστεύουν πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό ξεχνούν πως στις κοινοπραξίες εμπλέκονται και πανίσχυροι διεθνείς όμιλοι, οι οποίοι θα προμηθεύσουν το τροχαίο υλικό και τον μηχανολογικό εξοπλισμό για τη νέα γραμμή. Και μεταξύ αυτών, δεν χωρούν συμβιβασμοί. Δεν μπορεί η μισή διαδρομή να βασίζεται σε μία τεχνολογία και η άλλη μισή σε μια άλλη.

«Στο υπουργείο Υποδομών επιδιώκουν να τετραγωνίσουν τον κύκλο», λένε στην κατασκευαστική αγορά. Κάποιοι φτάνουν μέχρι του σημείου να υποστηρίξουν πως η ακύρωση και η επαναδημοπράτηση του έργου ενδέχεται να οδηγήσει και σε ταχύτερη ολοκλήρωση της διαδικασίας. Όμως οι πιέσεις ώστε να «δείξει έργο» η ηγεσία του υπουργείου είναι μεγάλες, ειδικά όταν καθυστερούν ή ακυρώνονται πολλοί άλλοι διαγωνισμοί. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα κριθεί και η τύχη του μεγαλύτερου διαγωνισμού των τελευταίων ετών.