Σε αγώνα δρόμου ταχύτητας καλούνται να αποδυθούν κυβέρνηση και τράπεζες, ώστε να καταλήξουν σε μια συμφωνία για το νέο πτωχευτικό πλαίσιο, που θα πάρει την έγκριση των ευρωπαϊκών θεσμών και θα τεθεί σε ισχύ από τον Αύγουστο, καθώς το Eurogroup κατέστησε σαφές χθες ότι δεν θα υπάρξει παράταση του ισχύοντος νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας πέραν του Ιουλίου.
Το Eurogroup επισήμανε στο χθεσινοβραδινό ανακοινωθέν του την καθυστέρηση αυτής της σημαντικής μεταρρύθμισης, η οποία συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και με τις τιτλοποιήσεις που προωθούνται από τις τράπεζες. Ανέφερε, όμως, ότι η καθυστέρηση είναι δικαιολογημένη από τις έκτακτες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία, τονίζοντας, πάντως, ότι δεν θα υπάρξει άλλη παράταση στον ισχύοντα νόμο για την πρώτη κατοικία πέραν του Ιουλίου και ότι οι ελληνικές αρχές οφείλουν να διαμορφώσουν μια νέα πτωχευτική νομοθεσία, που θα διευκολύνει τη ρευστοποίηση εξασφαλίσεων.
Σε αυτό το γενικό πλαίσιο, η κυβέρνηση επιδιώκει να καταλήξει σε μια πρόταση που θα γίνει αποδεκτή από τις τράπεζες και, ακολούθως, θα εγκριθεί από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, με βασικό στοιχείο την παροχή μιας περιορισμένης προστασίας της πρώτης κατοικίας για όσους πραγματικά αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, με κλείσιμο των «παραθύρων» στους στρατηγικούς κακοπληρωτές και σαφείς ορισμούς και διαδικασίες, που δεν θα επιτρέψουν να δημιουργηθεί ένα νέο «βουνό» υποθέσεων στα δικαστήρια, όπως συνέβη κατά την εφαρμογή των διαφόρων εκδοχών του νόμου Κατσέλη.
Η διαδικασία κατάρτισης του νέου πλαισίου, σε διαβούλευση και με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, κρατάει ήδη αρκετούς μήνες και έχει ήδη αναθεωρηθεί πολλές φορές (για οκτώ αναθεωρήσεις κάνουν λόγο πηγές του Business Daily). Στις αρχές της εβδομάδας, σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανέθεσε στον ειδικό γραμματέα Ιδιωτικού Χρέους, Φώτη Κουρμούση, την αποστολή να έλθει σε διαβούλευση με τις τράπεζες, ώστε να καλυφθούν οι ενστάσεις τους, που έχουν πολλά κοινά σημεία αναφοράς με τις ενστάσεις και των ευρωπαϊκών θεσμών, και να διαμορφωθεί το τελικό πτωχευτικό πλαίσιο, που θα ενεργοποιηθεί από τον Αύγουστο. Οι τράπεζες έχουν αρκετές ενστάσεις κυρίως στο σκέλος της πτώχευσης ιδιωτών ενώ διαφωνίες υπάρχουν και σε ορισμένα θέματα που αφορούν τις επιχειρήσεις.
Οι ενστάσεις για το σχέδιο
Σύμφωνα με πληροφορίες, για το προηγούμενο σχέδιο ενός ενιαίου πτωχευτικού πλαισίου για επιχειρήσεις και ιδιώτες, οι τράπεζες είχαν ενστάσεις σχετικά με ρυθμίσεις που αφορούν τις επιχειρήσεις, αλλά περισσότερο για θέματα που άπτονται της πτώχευσης ιδιωτών και του μηχανισμού προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Το σχέδιο της κυβέρνησης, όπως έχει διαμορφωθεί ως τώρα και θα συζητηθεί με τις τράπεζες, έχει ως γενική αρχή ότι τα φυσικά πρόσωπα θα μπορούν να πτωχεύουν και να ρευστοποιείται όλη η περιουσία τους, ώστε να απαλλάσσονται οριστικά από τα βάρη των χρεών τους.
Ειδικά για την κύρια κατοικία και τους ευάλωτους οφειλέτες προβλέπεται η δυνατότητα να περνούν τα σπίτια τους στην κυριότητα ενός δημόσιου φορέα, στον οποίο θα πληρώνουν ενοίκιο και θα έχουν, υπό προϋποθέσεις, τη δυνατότητα να ανακτήσουν την ιδιοκτησία της κατοικίας στο μέλλον. Όσοι βρίσκονται στα όρια φτώχειας, θα έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν στεγαστικό επίδομα από το κράτος, το οποίο θα αφαιρείται από το ενοίκιο που θα πληρώνουν στο δημόσιο φορέα.
Οι τράπεζες δεν διαφωνούν με τις γενικές αρχές αυτού του σχεδίου, δίνουν όμως έμφαση, σύμφωνα με πληροφορίες, σε δύο βασικά ζητήματα: αφενός, να μη διευρυνθεί υπερβολικά ο ορισμός του «ευάλωτου οφειλέτη», με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια που θα τεθούν, αφετέρου να διασφαλισθεί ότι οι διαδικασίες θα είναι πραγματικά απλές και αυτόματες, χωρίς να αφήνονται περιθώρια αργόσυρτων διαδικασιών στα δικαστήρια, που έχει αποδειχθεί ότι αξιοποιούνται καταχρηστικά από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Το να διαμορφωθούν «καθαρές» και γρήγορες διαδικασίες έχει ιδιαίτερη σημασία, όπως τονίζεται από την πλευρά των τραπεζών, ενόψει και της τιτλοποίησης προβληματικών δανείων μέσω του σχεδίου «Ηρακλής», καθώς το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει τα θλιβερά πρωτεία στην Ευρώπη στις καθυστερήσεις των δικαστικών διαδικασιών αποτελεί ένα παράγοντα υποβάθμισης της αξίας των δανείων και αποθάρρυνσης των ενδιαφερόμενων επενδυτών.
Η περίμετρος της προστασίας
Το σχέδιο της κυβέρνησης, όπως είχε διαμορφωθεί ως τώρα, άνοιγε αρκετά την περίμετρο των δανειοληπτών που θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως «ευάλωτοι» και να τύχουν προστασίας της πρώτης κατοικίας με αγορά της από το κράτος. Για παράδειγμα, ως «ευάλωτη» χαρακτηριζόταν μια τετραμελής οικογένεια με εισόδημα έως 2.290 ευρώ. Στις συζητήσεις που θα γίνουν είναι πιθανό να διαφοροποιηθούν τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να «κλείσει η περίμετρος» και να περιορισθεί ο αριθμός των δικαιούχων προστασίας.
Άλλωστε, σε αυτό το σημείο εντοπίζεται και μια βασική αντίρρηση των ευρωπαϊκών θεσμών, οι οποίοι υπογραμμίζουν τους κινδύνους για το Δημόσιο από το σχήμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας: εάν η περίμετρος ανοίξει υπερβολικά, το κράτος κινδυνεύει να βρεθεί με πολύ μεγάλο αριθμό κατοικιών που θα έχει «αγοράσει» από τους δανειολήπτες, με κίνδυνο να υποστεί σοβαρή οικονομική ζημιά.
Πάντως, πληροφορίες αναφέρουν ότι και οι δύο πλευρές, κυβέρνηση και τράπεζες, μπαίνουν σε αυτές τις συζητήσεις με συγκρατημένη αισιοδοξία για τη διαμόρφωση ενός ισορροπημένου πλαισίου, δεδομένου ότι επί των βασικών αρχών υπάρχει συναίνεση και μένει να διευθετηθούν οι κρίσιμες λεπτομέρειες, ώστε το νέο πτωχευτικό πλαίσιο να είναι λειτουργικό και να εξυπηρετεί το διπλό στόχο της εξυγίανσης των τραπεζικών χαρτοφυλακίων, με ταυτόχρονη παροχή προστασίας σε όσους την έχουν πραγματικά ανάγκη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
