Στα ύψη τα κονδύλια για «Εξοικονομώ κατ' οίκον» και ηλεκτροκίνηση

Σε τέσσερις τομείς θα διοχετευθούν, σύμφωνα με τους πρώτους σχεδιασμούς του υπουργείου Ενέργειας, τα κονδύλια που αναλογούν στο ενεργειακό σκέλος του ευρωπαϊκού πακέτου στήριξης: εξοικονόμηση ενέργειας που αφορά ανακαινίσεις και βελτιώσεις κατοικιών και κτιρίων, ηλεκτροκίνηση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και επενδύσεις σε υδρογόνο και φυσικά στην απολιγνιτοποίηση.

Σωρευτικά τα κονδύλια που θα διοχετευθούν σε ενεργειακές επενδύσεις, μαζί και με τη μόχλευση εκτιμάται ότι μπορεί και να ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ, ποσό δηλαδή ίσο με σχεδόν το 30% της συνολικής πρότασης των 32 δισ. ευρώ για την Ελλάδα.

Το σχέδιο «ενέργεια» πρόκειται να αρχίσει να σχηματοποιείται μέσα στις επόμενες εβδομάδες και εμπλέκει εκ των πραγμάτων τις αποκρατικοποιήσεις, αλλά και το συνολικό μετασχηματισμό του χώρου μέσα από την στροφή στην πράσινη οικονομία.

Σύμφωνα με αυτό τον πρώτο σχεδιασμό, οι τέσσερις ενεργειακοί άξονες θα είναι οι ακόλουθοι:

• Απολιγνιτοποίηση. Εδώ τα χρήματα που αναλογούν τελικά στην Ελλάδα από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα είναι πολύ περισσότερα από τα 1,7 δισ. ευρώ τα οποία ανακοινώθηκαν προ ημερών. Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας εκτιμούν ότι μπορεί μαζί με την μόχλευση να αγγίξουν και τα 7 δισ. ευρώ, όταν προ μερικών μηνών το αντίστοιχο ποσό δεν ξεπερνούσε τα 3,5 -3,7 δισ.
• Προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας. Προ ημερών ο Κ.Χατζηδάκης είχε ανακοινώσει ότι έρχεται από το φθινόπωρο το νέο "Εξοικονομώ" το οποίο θα προβλέπει κονδύλια ύψους 350 εκατ ευρώ. Τελικά τα ποσά που θα διατεθούν για δράσεις εξοικονόμησης σε κατοικίες και κτίρια θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον αριθμό των ωφελούμενων νοικοκυριών και επιχειρήσεων τα επόμενα χρόνια.
• Ηλεκτροκίνηση. Αντίστοιχα αρκετά θα είναι και τα χρήματα που θα διατεθούν για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα. Εδώ και καιρό το μεγαλόπνοο εγχείρημα δυσκολευόταν να βρει τους κατάλληλους πόρους είτε από το ΕΣΠΑ, είτε από άλλα κοινοτικά εργαλεία. Σαν αποτέλεσμα η κυκλοφορία στους ελληνικούς δρόμους 350.000 ηλεκτροκίνητων οχημάτων έως το 2030 έμοιαζε στόχος ανέφικτος. Εκτιμάται ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια για την επίτευξη όλων των παραπάνω έχουν βρεθεί, αφού οι πληροφορίες μιλούν για ποσά της τάξης των αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων τα οποία θα μπορούσαν και να αγγίξουν το 1 δισ. ευρώ.
• Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας - Υδρογόνο. Είναι ο τέταρτος τομέας όπου θα δοθεί έμφαση μέσω επενδύσεων σε δίκτυα, απαραίτητα για να στηρίξουν την διείσδυση των ΑΠΕ αλλά και μέσω προώθησης καινοτόμων τεχνολογιών, όπως το υδρογόνο, το οποίο «κουμπώνει» με τα μεγάλα φωτοβολταϊκά projects. Και εδώ τα κονδύλια που θα διατεθούν θα είναι αντίστοιχα με εκείνα στους προηγούμενους άξονες. Ούτως ή άλλως, καιρό τώρα η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην παραγωγή υδρογόνου μέσω των mega - φωτοβολταϊκών που προτίθεται να αναπτύξει στα λιγνιτικά πεδία της Πτολεμαΐδας η ΔΕΗ. Σε αυτό το σχέδιο «δουλεύει» το υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, με στόχο η πρώτη τέτοια μονάδα να κάνει πρεμιέρα στη Δ. Μακεδονία, χωρίς ωστόσο ακόμη να έχουν ληφθεί αποφάσεις, αφού η συζήτηση βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο.

Έχει πάντως αξία να επισημανθεί, όπως σημειώνουν άνθρωποι με γνώση των διεργασιών, ότι τα χρήματα του ευρωπαϊκού πακέτου στήριξης, όπως σε κάθε άλλο άξονα, έτσι και για το σκέλος της ενέργειας, θα εκταμιεύονται σε δόσεις και μόνο ανάλογα με την πρόοδο που θα έχει πετύχει η χώρα σε σχέση με τους στόχους που η ίδια θα έχει θέσει.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν αυστηρά κριτήρια για την πορεία απορρόφησης των πόρων, καθώς τα αρμόδια θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα θα ασκούν έλεγχο στην αξιοποίηση των πόρων από κάθε χώρα με βάση το πρόγραμμα που αυτή θα έχει καταθέσει, γεγονός που στην περίπτωση της ενέργειας σημαίνει ότι ενεργό εμπλοκή θα έχει η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας (DG Energy), πιθανώς και η αντίστοιχη στον Ανταγωνισμό (DG Comp).