Το πράσινο φως που άναψε προ ημερών το υπουργικό συμβούλιο της Κύπρου στην διακρατική συμφωνία του αγωγού East Med, σε συνέχεια και της ψήφου που της είχε δώσει προ μερικών εβδομάδων η ελληνική Βουλή, ανοίγει το δρόμο για μια ακόμη τριμερή σύνοδο μεταξύ Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, παρουσία και των ΗΠΑ, πιθανότατα μέσα στις πρώτες ημέρες του Ιουνίου.
Τριμερή, που σύμφωνα με πληροφορίες του Business Daily, καταβάλλεται προσπάθεια να συνεδριάσει ακόμη και την επόμενη εβδομάδα, εφόσον καταφέρει να αφιχθεί στην Αθήνα ο υφυπ. Εξωτερικών Φράνσις Φάνον, ο άνθρωπος που από πλευράς Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρακολουθεί το μεγαλεπήβολο έργο.
Επιτάχυνση όμως επιχειρείται και σε τεχνικό-οικονομικό επίπεδο. Στην λογική αυτή, η IGI Poseidon - η εταιρεία που με μετόχους 50%-50% την ΔΕΠΑ και την ιταλική Edison έχει αναλάβει να «τρέξει» το project - συγκαλεί για την επόμενη εβδομάδα γενική συνέλευση, προκειμένου να επικυρώσει τις συμβάσεις που έχουν ήδη υπογραφεί για τρεις από τους πέντε διεθνείς διαγωνισμούς οι οποίοι και αφορούν τις πλέον κρίσιμες μελέτες του έργου.
Τόσο τις μελέτες σκοπιμότητας (FEED) και υποθαλάσσιων τμημάτων του μήκους 2.000 χιλιομέτρων αγωγού, ο οποίος θα διέρχεται από βάθη 3.000 μέτρων, όσο και εκείνη για την λεπτομερή υποθαλάσσια έρευνα και χαρτογράφηση (Detailed Marine Survey). Όλες αυτές έχουν ήδη ανατεθεί, γεγονός που σημαίνει ότι την επόμενη εβδομάδα η γενική συνέλευση της ΔΕΠΑ θα ανάψει το «πράσινο φως», προκειμένου μέσα στο καλοκαίρι να ξεκινήσουν να εκπονούνται.
Το μεγαλεπήβολο έργο προϋπολογισμού 7 δισ ευρώ αποτελείται από τέσσερα υπεράκτια τμήματα, συνολικού μήκους 1.470 χλμ, τα Κύπρος-Κρήτη, Κρήτη-Πελοπόννησος, Νοτιοανατολική Πελοπόννησος-Αχαΐα και Αιτωλοακαρνανία-Θεσπρωτία, καθώς και τους μετρητικούς σταθμούς, όπως και τους συμπιεστές μεταφοράς φυσικού αερίου στον αγωγό.
H στάση της Ιταλίας
Έργο για το οποίο παρ’ ότι αρκετοί αμφιβάλλουν ως προς την εμπορική του βιωσιμότητα, εντούτοις έχει χαρακτηριστεί project κοινού ενδιαφέροντος (PCI) από την Ε.Ε., η οποία και έχει ήδη αποφασίσει να χρηματοδοτήσει την τελική μελέτη σκοπιμότητας με 34,5 εκατ. ευρώ, επί συνολικού κόστους περίπου 70 εκατ ευρώ. Το έργο αποτελεί τη βάση της ενεργειακής –και όχι μόνο– στρατηγικής συμμαχίας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, με την Ιταλία. Όμως ο τέταρτος αυτός κρίκος ήταν και παραμένει ο πλέον αδύναμος του άξονα.
Εδώ και ένα χρόνο, η Ιταλία, όπου και θα καταλήγει ο αγωγός, κρατά διακριτικά και ευγενικά αποστάσεις από το φιλόδοξο, τόσο από πολιτική, όσο και από ενεργειακή σκοπιά, αυτό project. Επιλέγει να στηρίζει τις προσπάθειες των υπολοίπων χωρών με επιστολές και με επίσημες δηλώσεις, ωστόσο αποφεύγει να υπογράψει την σχετική διακρατική συμφωνία.
Στο ερώτημα που οφείλεται η επαμφοτερίζουσα στάση της Ρώμης, αρκετοί την αποδίδουν στις στενές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις που διατηρεί με τον Ερντογάν, για τον οποίο ο East Med ήταν και παραμένει «κόκκινο πανί». Σύμφωνα με την ίδια προσέγγιση, οι Ιταλοί δεν επιθυμούν σε αυτή την φάση να διαταράξουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία, όταν αποτελούν τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο. Σχέσεις που αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία σε μια δύσκολη συγκυρία σαν αυτή, όπου κάθε χώρα ποντάρει πολλά στους προ κρίσης εμπορικούς της δεσμούς, προκειμένου να ανακάμψει το ταχύτερο δυνατό.
Το Ισραήλ
Η στάση των Ιταλών είναι το ένα θέμα. Ένα δεύτερο αφορά το κατά πόσο υπάρχουν εκείνες οι ικανές ποσότητες που θα καταστήσουν βιώσιμο ένα τόσο φιλόδοξο εγχείρημα. Η απόφαση κατασκευής του έργου, που εφόσον γίνει πράξη, προορίζεται να μεταφέρει τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου, μέσω της Κρήτης, στην Ιταλία και από εκεί στην Δυτική Ευρώπη, προϋποθέτει την εύρεση επαρκούς αερίου στην περιοχή προκειμένου να μπορεί να δικαιολογήσει το κόστος του, ύψους 7 δισ. ευρώ, όπως έχει γράψει το Business daily.
Τα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα της Κύπρου δεν επαρκούν για να το γεμίσουν, άρα για την οικονομική του βιωσιμότητα απαιτούνται και τα κοιτάσματα του Ισραήλ. Το τελευταίο ωστόσο ενώ παλαιότερα είχε δεσμευθεί πως θα διαθέσει στον East Med ένα μεγάλο μέρος των ανακαλυφθέντων ποσοτήτων του Λεβιάθαν, εσχάτως φαίνεται να κάνει δεύτερες σκέψεις, πιθανώς λόγω εσωτερικών διαφωνιών ως προς το κατά πόσο κάτι τέτοιο θα ήταν σκόπιμο.
Η τιμή του πετρελαίου
Τρίτος παράγοντας που ενισχύει την εκτίμηση ότι ακόμη και αν ξεπεραστούν τα παραπάνω, το έργο θα αργήσει να πάρει πραγματικά μπροστά αφορά στις τιμές του πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ναι μεν μπορεί οι τιμές του μαύρου χρυσού να έχουν ανακάμψει (στα 35 δολ/ βαρέλι τα χθεσινά συμβόλαια παραδόσεως Ιουλίου), ωστόσο ακόμη και με αυτά τα επίπεδα, γεωτρήσεις σε τόσο μεγάλα βάθη, σαν αυτά της Αν.Μεσογείου, θεωρούνται ασύμφορες.
Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα της Rystad Energy το όριο της τιμής του πετρελαίου κάτω από το οποίο οι γεωτρήσεις παύουν να είναι συμφέρουσες, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τα βάθη του κάθε πεδίου, είναι τα 45 - 50 δολάρια. Με τις παρούσες τιμές, καμία εταιρεία δεν θα ήταν διατεθειμένη να επενδύσει στο project, ακόμη και αν δεν υπήρχαν στην περιοχή οι γνωστοί γεωπολιτικοί κίνδυνοι.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
