Γιατί δυσκολεύεται ο ΕΦΚΑ να κάνει κατασχέσεις ακινήτων για χρέη

Μετ’ εμποδίων προχωρεί το ΚΕΑΟ σε κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών του ΕΦΚΑ, και ο λόγος είναι πως δύσκολα μπορεί να τα εντοπίσει.

Όπως αποκαλύπτεται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο για το 2025 του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, ο εισπρακτικός βραχίονας του ΕΦΚΑ, 12 χρόνια μετά τη σύστασή του, το έτος 2013, εξακολουθεί να μην έχει απευθείας πρόσβαση τόσο στα αρχεία της ΑΑΔΕ όσο και σε άλλους δημόσιους φορείς.

Αποτέλεσμα είναι να μην μπορεί να διασταυρώσει στοιχεία εισοδημάτων, περιουσιών και γενικά να μην μπορεί να σχηματίσει μια σαφή εικόνα για το φορολογικό προφίλ του οφειλέτη και να μην έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει αποτελεσματικά εισπρακτικά μέτρα και οι οφειλές να διογκώνονται.

Επίσης, στην έκθεση αναγράφεται πως ο εξωδικαστικός μηχανισμός, είναι μια δύσκολη διαδικασία η οποία επιβαρύνει σημαντικά τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ και του ΚΕΑΟ.

Στο τέλος του 2024, τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ που διεκδικεί να εισπράξει το ΚΕΑΟ ανήλθαν σε 49,3 δισ. ευρώ, με τις δυσκολίες στην είσπραξή τους να είναι οι ακόλουθες:

1.     Σε ρυθμίσεις είναι χρέη μόλις 4,62 δισ. ευρώ.

2.     Τα τελευταία χρόνια έχει χαθεί το 53% των ρυθμίσεων που αφορούσαν σε χρέη ύψους  20,2 δισ. ευρώ.

3.     Το ΚΕΑΟ παραδέχεται ότι οφειλές ύψους 9,8 δισ. ευρώ είναι μη εισπράξιμα, για διαφόρους λόγους.

4.     Χρέη ύψους 19,95 δισ. ευρώ αφορούν σε έτη από το 2009 και πίσω, δηλαδή είναι άνω των 16 ετών.

5.     Το 65% των χρεών (32 δισ. ευρώ) προέρχεται από οφειλέτες (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) που η οφειλή τους ξεκινάει το 2009 και παλαιότερα και όσο παλαιότερο είναι ένα χρέος, τόσο δυσκολότερη είναι η αποπληρωμή του.

6.     Οι μεγάλοι οφειλέτες με χρέος άνω του 1 εκατ. ευρώ, έκαστος, χρωστάνε 12 δισ. ευρώ ή το 24% του συνόλου.

Δύσκολες οι κατασχέσεις

Εκτός από τις ανωτέρω έξι δυσκολίες στη διαδικασία είσπραξης των χρεών προς τον ΕΦΚΑ, που πηγάζουν από τη φύση των χρεών, το ΚΕΑΟ αντιμετωπίζει και πρόσθετα προβλήματα που αφορούν σε διαχειριστικά και διαλειτουργικά ζητήματα.

Όπως καταγράφει το Επιχειρησιακό Σχέδιο του 2025, το βασικό πρόβλημα είναι η δυσκολία ανεύρεσης των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών του ΕΦΚΑ, οι οποίοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και αγνοούν τις ειδοποιήσεις του ΚΕΑΟ για την τακτοποίησή τους.

Όπως επισημαίνει το ΚΕΑΟ, υπάρχει «απουσία απευθείας διασύνδεσης με την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, για την άντληση πληροφοριών για τα περιουσιακά στοιχείων των οφειλετών».

Για να βρει το ΚΕΑΟ στοιχεία των οφειλετών θα πρέπει να τα ζητήσει μέσω «γραφειοκρατικών» διαδικασιών και όχι απευθείας και άμεσα, γεγονός που καθυστερεί τη διαδικασία άσκησης πιέσεων στους οφειλέτες, μέσω της απειλής των κατασχέσεων περιουσιακών τους στοιχείων.

Παράλληλα δυσκολίες αντιμετωπίζει το ΚΕΑΟ και στην επικοινωνία με άλλους δημόσιες φορείς, για τη διενέργεια διασταυρώσεων στοιχείων των οφειλετών.

Αναλυτικότερα τα αδύναμα σημεία του ΚΕΑΟ, όπως καταγράφονται στην έκθεση του Επιχειρησιακού Σχεδίου είναι:

1.     Απουσία απευθείας διασύνδεσης με την ΓΓΠΣΨΔ για την άντληση πληροφοριών για τα περιουσιακά στοιχείων των οφειλετών.

2.     Απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία διασταύρωσης στοιχείων μητρώου με τρίτους Φορείς.

3.     Ύπαρξη μεγάλου όγκου οφειλών με πολύ χαμηλή εισπραξιμότητα.

4.     Μεγάλη επιβάρυνση των υπηρεσιών του Κ.Ε.Α.Ο. με τη διαχείριση του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού του Ν.4738/2020.

5.     Υποστελέχωση Υπηρεσιών – ελλιπής κάλυψη των προβλεπόμενων θέσεων εργασίας.

Ακόμη το ΚΕΑΟ διαβλέπει και άλλες απειλές, που θα δυνητικά μπορούν να εμποδίσουν την εισπρακτική του αποτελεσματικότητα όπως είναι:

·        Η μείωση της ικανότητας αποπληρωμής των οφειλετών.

·        Οι ελλιπείς μηχανισμοί ελέγχου στους τέως φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που διαχρονικά επέτρεψαν την ανάπτυξη στρατηγικών εισφοροδιαφυγής.

·        Η ενδεχόμενη αναστολή υποχρεώσεων πληγέντων (από φυσικές καταστροφές).

Διασταυρώσεις

Παρά τα ανωτέρω εμπόδια και με τις υπαρκτές δυσκολίες, το ΚΕΑΟ αναφέρει πως το 2025 θα συνεχίσει να διενεργεί ενδελεχείς ελέγχους για την επικαιροποίηση των στοιχείων μητρώου, προχωρώντας μεταξύ άλλων και σε διασταυρώσεις με στοιχεία που τηρούνται σε άλλες υπηρεσίες (Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ., Γ.Ε.ΜΗ., ΕΛ.ΑΣ., Η.ΔΙ.Κ.Α., κλπ.).