Μόνο βελτιώσεις στο τεκμαρτό σύστημα φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών βρίσκονται στο τραπέζι του υπουργείου Οικονομικών, καθώς «τεχνοκρατικά» αποκλείεται άμεσα η πλήρης κατάργησή του, ακόμη και με την πλήρη εφαρμογή των myDATA και το κλείδωμα του εντύπου Ε3.
Ο βασικός λόγος είναι, πως δεν υπάρχει μέθοδος να υποχρεωθούν άπαντες να διαβιβάζουν στο myDATA τα σύνολο των συναλλαγών τους και να φορολογούνται με βάση αυτές.
Ωστόσο, λόγω των έντονων αντιδράσεων που προκαλούνται στις τάξεις των ελευθέρων επαγγελματιών και του πολιτικού κόστους που συνεπάγεται για την κυβέρνηση, σχεδιάζονται παρεμβάσεις στο σύστημα φορολόγησης των επαγγελματιών, με στόχο να μειωθεί η επιβάρυνσή τους. Από την άλλη πλευρά, η κατάργησή τους, θα έστελνε αρνητικό μήνυμα, περί οπισθοχώρησης στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής.
Επιβαρύνσεις λόγω κατώτατου
Σημειώνεται πως για το φορολογικό έτος 2025 (που θα φορολογηθεί το 2026), θα υπάρξει και νέα αύξηση των ελάχιστων ορίων εισοδήματος για τα οποία θα φορολογηθούν οι αυτοαπασχολούμενοι, λόγω της αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού.
Ο αυξημένος κατώτατος μισθός από τα 830 στα 880 ευρώ που ισχύει από την 1η Απριλίου του 2025 και αποτελεί τη βάση υπολογισμού των ελαχίστων τεκμαρτών ποσών φορολογητέου εισοδήματος, θα αυξήσει τους φόρους των επαγγελματιών που υπάγονται σε το σύστημα των αντικειμενικών κριτηρίων φορολόγησης έως και πάνω από 30%. Συγκεκριμένα:
- Με το ισχύον σύστημα το ύψος του ελαχίστου τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος για κάθε αυτοαπασχολούμενο που έχει συμπληρώσει 6 έτη άσκησης του επαγγέλματός του και δεν έχει υπάλληλο εργαζόμενο είναι ίσο με τον εκάστοτε ισχύοντα ετήσιο μικτό κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα. Αυτό σημαίνει πως για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2025, το ύψος του ελαχίστου τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος θα αυξηθεί από 11.620 ευρώ που ήταν το 2024, σε 12.320 ευρώ (880 ευρώ Χ 14 μήνες) το 2025.
- Για όσους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα λιγότερα από 4 έτη, δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα φορολόγησης και φορολογούνται με βάση τα καθαρά κέρδη που δηλώνουν.
- Για τους επαγγελματίες που βρίσκονται στο 4ο έτος άσκησης δραστηριότητας, ισχύει ελάχιστο όριο φορολογητέου εισοδήματος μειωμένο κατά 67%, σε σύγκριση με το βασικό ποσό. Το τεκμαρτό εισόδημα για τους εν λόγω επαγγελματίες θα αυξηθεί το 2025 σε 4.107 ευρώ 11.620 (12.320 - 67%) έναντι 3.873 ευρώ (11.620-67%).
- Για τους επαγγελματίες που βρίσκονται στο 5ο έτος άσκησης δραστηριότητας, το βασικό ελάχιστο εισόδημα μειώνεται κατά 33% και διαμορφώνεται σε 8.213 ευρώ για το 2025 από 7.747 το 2024.
- Για τους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα για 7 έως 9 έτη ισχύει προσαύξηση του βασικού τεκμαρτού ποσού κατά 10%, οπότε το ποσό αυτό διαμορφώνεται σε 13.552 ευρώ για το φορολογικό έτος 2025, από 12.782 ευρώ που ήταν το φορολογικό έτος 2024.
- Για τους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα για 10 έως 12 έτη, το βασικό τεκμαρτό ποσό αυξάνεται κατά 20% και διαμορφώνεται σε 14.907 ευρώ για το φορολογικό έτος 2025, από 14.060 ευρώ το φορολογικό έτος 2024.
- Για τους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα για περισσότερα από 12 έτη, η προσαύξηση ανέρχεται στο 30%, και το τεκμαρτό ποσό αυξάνεται στα 15.106 ευρώ για το φορολογικό έτος 2025, από 14.196 ευρώ για το φορολογικό έτος 2024.
Με προσωπικό
Εάν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει και υπαλλήλους, το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημά του, όπως προκύπτει από την ανωτέρω διαδικασία, προσαυξάνεται:
- Κατά το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού, με ανώτατο όριο προσαύξησης τις 15.000 ευρώ.
- Κατά το 5% της τυχόν επιπλέον διαφοράς του ετήσιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης από τον μέσο όρο ετήσιου κύκλου εργασιών όλων των επιχειρήσεων που ασκούν την ίδια δραστηριότητα βάσει Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας. Η προσαύξηση της περίπτωσης αυτής δεν υπολογίζεται όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τους 30.
Το ποσό που προσδιορίζεται με βάση τα παραπάνω συγκρίνεται με τον μέγιστο καταβαλλόμενο ετήσιο μισθό σε εργαζόμενο της επιχείρησης και το μεγαλύτερο μεταξύ των δύο ποσών λαμβάνεται υπόψη ως το τελικό ποσό του ελαχίστου ετησίου τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος της επιχείρησης.
Άμβλυνση των επιπτώσεων
Δεδομένου ότι η ίδια η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει ένα κλίμα παροχών που θα εξαγγελθούν από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ και θα αφορούν στην άμεση φορολογία, καλλιεργούνται προσδοκίες και για παρεμβάσεις που θα αφορούν στους επαγγελματίες.
Καθώς μάλιστα το φθινόπωρο του 2025 (οι εξαγγελίες) και πολύ περισσότερο το 2026 (έτος εφαρμογής των αλλαγών) είναι εγγύτερα στο εκλογικό έτος 2027, βουλευτές της ΝΔ, καθώς και κυβερνητικά στελέχη πιέζουν το οικονομικό επιτελείο «να γίνει κάτι και για τους επαγγελματίες».
Στο πλαίσιο αυτό, οι παρεμβάσεις που εξετάζονται είναι η μείωση ή και κατάργηση των προσαυξήσεων των τεκμαρτών εισοδημάτων λόγω των υπαλλήλων, όπως και η προσαύξηση λόγω των ετών άσκησης δραστηριότητας.
Τα myDATA δεν φτάνουν
Σύμφωνα με στέλεχος της ΑΑΔΕ με εμπειρία στους φορολογικούς ελέγχους, για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά τα myDATA στην πάταξη της φοροδιαφυγής απαραίτητη προϋπόθεση είναι όλες οι συναλλαγές των επιτηδευματιών, να διαβιβάζονται στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ.
Δηλαδή, ο υδραυλικός να δέχεται πληρωμές μέσω τραπεζικού συστήματος οι οποίες στο σύνολό τους θα διαβιβάζονται στο myDATA και συγχρόνως, όλα τα προϊόντα που προμηθεύεται και χρησιμοποιηθεί στην εργασία του, να αγοράζονται με τιμολόγιο και να διαβιβάζονται επίσης στην πλατφόρμα.
Αν δεν κοπεί απόδειξη ή τιμολόγιο για μια συναλλαγή, δεν διαβιβάζεται στο myDATA, οπότε περνά «κάτω από το τραπέζι». Αν ο πελάτης του επαγγελματία πληρώσει με μετρητά (για να εξασφαλίσει και έκπτωση) και δεν εκδοθεί απόδειξη, στο myDATA δεν διαβιβάζεται τίποτα.
Η ίδια αναγκαία συνθήκη ισχύει για όλες τις κατηγορίες των αυτοαπασχολούμενων. Η φορολόγηση με βάση τα myDATA, θα ήταν αποτελεσματική εάν υπήρχε τρόπος να υποχρεωθούν άπαντες να διαβιβάζουν στην ΑΑΔΕ το σύνολό των συναλλαγών τους.
Ωστόσο, σημειώνει, πως αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί, καθώς, όσο υπάρχουν ακόμα οι συναλλαγές με μετρητά, τα δηλωθέντα έσοδα από τον αυτοαπασχολούμενο θα είναι ελεγχόμενα και έχει τη δυνατότητα να εμφανίζει ένα μέρος αυτών και όχι το σύνολό τους.