Στο εντυπωσιακό ποσό των 82,58 δισ. ευρώ ανέρχονται τα «κόκκινα» χρέη προς την εφορία, τα οποία έχουν μηδαμινές πιθανότητες είσπραξης είτε μέσω ρυθμίσεων είτε μέσω κατασχέσεων.
Αυτό προκύπτει από την ανάλυση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τη Φορολογική Διοίκηση, η οποία αναδεικνύει πως το συγκεκριμένο ποσό οφείλεται από φορολογούμενος, φυσικά πρόσωπα ή επιχειρήσεις, που χρωστούν έκαστος, ποσό πάνω από 1.000.000 ευρώ.
Στην επόμενη «κόκκινη» ζώνη, βρίσκονται οφειλές ύψους 12,1 δισ. ευρώ, οι οποίες προέρχονται από ΑΦΜ, καθένα εκ των οποίων χρωστάει ποσό άνω των 100.000 ευρώ και έχουν επίσης, ελάχιστες πιθανότητες είσπραξης.
Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων της ΑΑΔΕ για τα ληξιπρόθεσμα χρέη, με βάση το ύψος τους κατά την 1η Αυγούστου 2024, το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων χρεών ανέρχεται σε 107,27 δισ. ευρώ και ο αριθμός των οφειλετών ανέρχεται σε 3.829.531 ΑΦΜ.
Όμως, από το ποσό αυτό, τα 82,58 δισ. ευρώ, ή ποσοστό 77%, οφείλονται από έναν μικρό αριθμό φορολογουμένων (φυσικά και νομικά πρόσωπα) ήτοι 9.487 ΑΦΜ, οι οποίοι οφείλουν έκαστος ποσό ύψους άνω του 1 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, η μέση οφειλή για τους 9.487 μεγαλοοφειλέτες ανέρχεται στο ποσό των 8.704.859 ευρώ.
Καθίσταται σαφές ότι λόγω του μεγέθους τους, είναι αδύνατο να εισπραχθούν ποτέ αυτά τα χρέη, αφού οι δόσεις αποπληρωμής είναι τεράστιες, αλλά και επειδή οι εν λόγω οφειλέτες, εάν είναι υπαρκτά πρόσωπα, έχουν οχυρωθεί έναντι των αναγκαστικών μέτρων του δημοσίου. Όλοι οι υπόλοιποι οφειλέτες, 3.820.044 ΑΦΜ, χρωστούν συνολικά το ποσό των 24,69 δισ. ευρώ, το οποίο κατά την ΑΑΔΕ έχει μεγαλύτερες πιθανότητες είσπραξης.
Όμως, στην αμέσως επόμενη «κόκκινη» ζώνη, βρίσκονται οφειλές ύψους 12,1 δισ. ευρώ, οι οποίες προέρχονται από 44.796 φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθένα εκ των οποίων χρωστάει ποσό άνω των 100.000 ευρώ και έχουν επίσης, ελάχιστες πιθανότητες είσπραξης, λόγω του μεγέθους της οφειλής η οποία φτάνει έως και 999.000 ευρώ. Άλλωστε, η μέση οφειλή για τους εν λόγω οφειλέτες ανέρχεται στο ποσό των 269.868 ευρώ.
Θεωρητικά, τα συγκεκριμένα χρέη θα μπορούσαν να εισπραχθούν με ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής, αλλά στην πράξη δεν ισχύει. Σήμερα, η μοναδική διευκόλυνση που παρέχεται για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο είναι η πάγια ρύθμιση των 24 ή 48 δόσεων, η οποία δεν διευκολύνει μικρότερες οφειλές, πόσο μάλλον τις υψηλές.
Εξάλλου, από τα 107,27 δισ. ευρώ, των ληξιπρόθεσμων χρεών μόλις 4,7 δισ. ευρώ, είναι ενταγμένα σε κάποια από τις ρυθμίσεις (στην πάγια ή σε παλαιότερες των 36,72, 100 και 120 δόσεων) και μέσα σε αυτές δεν είναι κανείς οφειλέτης με οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ.
Γιατί δεν πρόκειται να εισπραχθούν
Για μια σειρά από λόγους οι εισπρακτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ δυσκολεύονται να εισπράξουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη των δεκάδων δισ. ευρώ. Οι κυριότεροι είναι οι ακόλουθοι:
- Μεγάλο μέρος των οφειλών είναι αρκετών δεκαετιών και έχουν καταστεί ανεπίδεκτα είσπραξης.
- Μεγάλα χρέη που δημιουργήθηκαν από εταιρείες που ανήκαν σε πρόσωπα τα οποία έχουν αποβιώσει και οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την κληρονομιά.
- Σε άλλες περιπτώσεις, οι οφειλέτες είναι εν ζωή, αλλά δεν έχουν «στο όνομά τους» κανένα περιουσιακό στοιχείο (ακίνητα, καταθέσεις) ώστε να το κατασχέσει η εφορία έναντι των χρεών τους.
- Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προέρχονται από επιχειρήσεις οι οποίες έχουν πτωχεύσει ή βρίσκονται σε αδράνεια.
- Δημιουργήθηκαν από εταιρείες, οι οποίες είχαν ως υπεύθυνους ανήλικους, ηλικιωμένους ή αλλοδαπούς, χωρίς προσωπικά περιουσιακά στοιχεία και ξεφεύγουν από τα αναγκαστικά μέτρα της εφορίας.
Τι κάνει η ΑΑΔΕ
Προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο, το οποίο φτάνει στο 190,6% των εισπραττόμενων ετησίως φορολογικών εσόδων, με αποτέλεσμα ο ΟΟΣΑ να κατατάσσει την Ελλάδα στην τρίτη χειρότερη θέση παγκοσμίως, η ΑΑΔΕ επιδιώκει την εκκαθάριση των οφειλών, ώστε οι εισπρακτικές υπηρεσίες να επικεντρώνονται στο «πραγματικό ληξιπρόθεσμο χρέος» αφήνοντας στην «άκρη» τα μη εισπράξιμα.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει χαρακτηρίσει ως «ανεπίδεκτα είσπραξης» χρέη ύψους 26,33 δισ. ευρώ, αφού έχουν εξαντληθεί τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης εναντίον των οφειλετών. Εκτιμάται, πως αργά ή γρήγορα, θα «παρκάρει» και τα υπόλοιπα χρέη των δεκάδων δισ. ευρώ, που αντικειμενικά είναι ανεπίδεκτα είσπραξης.
Πάντως μέχρι τώρα, ακόμη και το ποσό των 26,33 δις. ευρώ, που έχει χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτο είσπραξης, η ΑΑΔΕ το συμπεριλαμβάνει ακόμη στο συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων χρεών, ύψους 107,27 δισ. ευρώ.
Επίσης, όπως αποκάλυψε το BD η ΑΑΔΕ προχωρεί έως το τέλος του Δεκεμβρίου, στον επανέλεγχο των χρεών που έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτα είσπραξης από το έτος 2013 έως και το 2015, όπως επίσης τα χρέη των μεγάλων οφειλετών, αλλά και τα μικρά χρέη που εκκρεμεί η τακτοποίησή τους για χρόνια.