Στην αντεπίθεση πέρασε χθες η Ένωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, ενάμισι χρόνο μετά την ίδρυσή της, για τα θέματα του υψηλού ΦΠΑ, του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, αλλά και για τις προμήθειες στις συναλλαγές με κάρτες.
Λίγες ημέρες πριν μπούμε στον Δεκέμβριο, τον μήνα που το λιανεμπόριο «γιορτάζει» και η κατανάλωση αυξάνεται, και ενώ ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος έχει δείξει εδώ και καιρό τις προθέσεις του ότι δεν πρόκειται να πάρει πίσω τον νόμο για το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, η ΕΣΕ έθεσε τα θέματα που απασχολούν τον κλάδο επί τάπητος.
Η Ένωση, παρουσία εκπροσώπων των μεγαλύτερων σούπερ μάρκετ της αγοράς, σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποίησε χθες, υπογράμμισε την ανάγκη να καταργηθεί ο νόμος για το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, καθώς έτσι, όπως υποστηρίζει, όχι μόνο δεν είναι ανταγωνιστική η αγορά, αλλά περιορίζεται ο ανταγωνισμός και τελικά το μέτρο δεν βοηθάει να πέσουν οι τιμές. Όπως τονίστηκε, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ ξεπέρασαν τα 12 δισ., το 2023, ενώ το καθαρό περιθώριο κέρδους τους είναι μόλις στο 1,8%.
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΣΕ, κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, «οι δικές μας προτάσεις στο υπουργείο Ανάπτυξης επικεντρώνονται στο άνοιγμα της αγοράς και στην κατάργηση κάποιων περιοριστικών μέτρων. Είχαν ένα νόημα όταν ελήφθησαν. Μην επιτρέποντας στην αγορά να λειτουργήσει σωστά θεωρούμε ότι περιορίζουν αντί να ενισχύουν τον ανταγωνισμό. Η συντήρηση αυτού του περιοριστικού καθεστώτος θεωρούμε ότι πλέον βλάπτει τις τιμές και δεν επιτρέπει μειώσεις. Προσθέτοντας γραφειοκρατία και κόστη».
Για να συμπληρώσει στη συνέχεια: «Πόσο ανταγωνιστική, πόσο ανοιχτή είναι αυτή η αγορά όταν δουλεύει με καθορισμένο περιθώριο κέρδους, με καθορισμένο πακέτο προσφορών – το καλάθι του νοικοκυριού – με εθελοντική μείωση τιμών, με την τιμή αναφοράς των 30 ημερών, με απαγόρευση προσφορών 90 ημέρες μετά την ανατίμηση; Δεν εμπιστευόμαστε την αγορά και δεν την αφήνουμε να λειτουργήσει σωστά με αυτό τον τρόπο».
Για το ζήτημα των τιμών, όπως τόνισε ο πρόεδρος της ΕΣΕ, αυτές ανέβηκαν πολύ τα προηγούμενα χρόνια και έχουν σταθεροποιηθεί σε ένα υψηλό επίπεδο. Δεν μπορούν να γυρίσουν σε επίπεδα προ τριετίας. «Μόνη λύση είναι η αύξηση των μισθών, για να αποκατασταθεί ένα μέρος της απώλειας της αγοραστικής δύναμης του καταναλωτή», επισήμανε.
Ελλάδα: Το χαμηλότερο εισόδημα και ο μεγαλύτερος ΦΠΑ
Στην τιμή του καλαθιού του σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο κ. Λευτέρης Κιοσές γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ. Όπως τόνισε, σύμφωνα με έρευνα σε 44 αλυσίδες σούπερ μάρκετ, σε οκτώ χώρες της Ευρώπης, για 42 κατηγορίες προϊόντων, η Ελλάδα έχει σημαντικά φθηνότερο καλάθι, αλλά χωρίς το ΦΠΑ. Χωρίς το ΦΠΑ είμαστε φθηνότεροι ακόμα και από τη Ρουμανία.
«Ο ΦΠΑ στην Ελλάδα, το έχουμε πει πολλές φορές, είναι πολύ υψηλός. Το 13% στα τρόφιμα και το 24% στα μη τρόφιμα είναι μεγάλα ποσοστά. Ειδικά όταν χώρες με πολύ μεγαλύτερες οικονομίες έχουν συντελεστές από το 0% μέχρι 9%. Το 13% είναι από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Και όταν βάζουμε στην εικόνα τους μισθούς και τα εισοδήματα είναι περισσότερη η σημασία που έχει ο ΦΠΑ και όταν συγκρίνουμε τιμές και εισοδήματα», τόνισε ο γεν. Διευθυντής του ΙΕΛΚΑ.
Στο θέμα του ΦΠΑ, αναφέρθηκε και ο γενικός διευθυντής της ΕΣΕ, κ. Απόστολος Πεταλάς, ο οποίος τόνισε ότι ο συγκεκριμένος φόρος είναι το βασικότερο έσοδο της κάθε κυβέρνησης. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε όμως ότι η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο εισόδημα και τον μεγαλύτερο ΦΠΑ στην Ευρώπη. Και δεν είναι διαχειρίσιμο αυτό μακροχρόνια. Πρέπει να αλλάξει γιατί ο ΦΠΑ επηρεάζει το βιοτικό επίπεδο της χώρας, το επενδυτικό πεδίο της χώρας. Όταν θες να προσελκύσεις επενδυτές και να αλλάξεις την παραγωγική δομή της χώρας, ο ΦΠΑ είναι ένα στοιχείο που κοιτάνε όλοι οι επενδυτές», τόνισε.
Τι θα γίνει με τον κώδικα δεοντολογίας
Όσον αφορά τον κώδικα δεοντολογίας για ανακοινώσεις μείωσης τιμής, που θα τεθεί σε εφαρμογή στις αρχές του νέου έτους, αυτό που επισημάνθηκε είναι ότι χρειάζεται ένα διάστημα προσαρμογής της αγοράς σε αυτό το νέο καθεστώς. Ο κ. Απ. Πεταλάς τόνισε ότι υπάρχει μεγάλη συζήτηση στο οργανωμένο λιανεμπόριο στην Ευρώπη για το πως θα εφαρμοστεί ο κώδικας δεοντολογίας, γιατί αν δεν εφαρμοστεί σωστά θα υπάρξει «σοκ» στον καταναλωτή.
Παράλληλα επισήμανε ότι θα πρέπει «να αρθούν παρεμβατικά μέτρα γιατί έρχονται σε σύγκρουση με τον κώδικα. Δεν μπορείς να είσαι νόμιμος με τον κώδικα και παράνομος με τον νόμο περί μεικτού περιθωρίου ή με τον νόμο περί ανατιμήσεων. Πρέπει να υπάρχει σταδιακός συντονισμός με τους καταναλωτές. Εκτιμώ ότι μέχρι τον Μάιο – Ιούνιο θα έχει φτάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό συμμόρφωσης και η ελληνική αγορά».
Χαρακτηριστικό, όπως είπε, είναι ότι σε όσες χώρες εφαρμόστηκε ο κώδικας σε σούπερ μάρκετ ο τζίρος της αγοράς έπεσε σημαντικά.
Οι προμήθειες των τραπεζών
Πρόβλημα για τα σούπερ μάρκετ είναι, όπως ανέφερε η ΕΣΕ και οι προμήθειες όσον αφορά τη χρήση των καρτών. Το κόστος χρήσης των καρτών έχει ένα μέσο όρο 0,50% στον τζίρο. Δηλαδή, όταν ένα σούπερ μάρκετ πουλάει 100 ευρώ και με τον ΦΠΑ 120 ευρώ, πάνω στο 120 έχει ένα κόστος το σούπερ μάρκετ 0,50%. Η χρήση καρτών έχει ξεπεράσει το 70%, τα σούπερ μάρκετ πληρώνουν συνολικά πάνω από 50 εκατ. στον ισολογισμό τους για κόστος καρτών. «Άρα αν υπήρχε δυνατότητα να πέσει το μέσο κόστος στη χρήση καρτών αυτό θα βοηθούσε πολύ και τις τιμές», τόνισε ο κ. Πεταλάς.
Από το ποσοστό 0,50% που δίνουν τα σούπερ μάρκετ, όπως ανέφεραν τα μέλη της ΕΣΕ, η Visa και η Mastercard παίρνουν πάνω από το μισό. Το έσοδο των τραπεζών από αυτό το ποσό είναι στο 0,15%.
Ο πρόεδρος της ΕΣΕ κ. Παντελιάδης για το συγκεκριμένο θέμα σχολίασε πως «υπάρχει μια αυξητική τάση των προμηθειών και του κόστους χρήσης αυτών των καρτών. Είναι μια ιδιότυπη κατάσταση που έχει εντοπίσει η Ευρώπη. Στην Ελλάδα το σύστημα IRIS είναι μία προσπάθεια, φαίνεται όμως ότι έχουμε δρόμο μέχρι το σημείο που θα αντικατασταθεί η χρήση καρτών από άλλα συστήματα. Μέχρι τότε το κόστος έχει αυξηθεί αισθητά».