Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Δικαιοσύνης και της Υγείας αποτελούν από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει μπροστά της η Ελλάδα καθώς τα κρίσιμα στοιχήματα για την επόμενη ημέρα της χώρας θα κριθούν και από τα στενά χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δ. Παπαστεργίου το τελευταίο διάστημα έχει επισημάνει πως «το Ταμείο Ανάκαμψης δεν θα μας περιμένει», δίνοντας το έναυσμα για να τρέξουν τα έργα. Ο κ. Παπαστεργίου έχει υπογραμμίσει ότι είναι απαραίτητο να ολοκληρωθούν έγκαιρα τα έργα, καθώς η Πληροφορική κατέχει εξέχουσα θέση στην Υγεία και τη Δικαιοσύνη. «Οι δυνατότητες είναι εδώ, η γνώση είναι εδώ, χρειαζόμαστε καλύτερη συνεννόηση και οργάνωση, έχουμε καλές εταιρείες πληροφορικής και γι αυτό πρέπει να είμαστε ακριβείς στα χρονοδιαγράμματα για να ολοκληρωθεί η συνολική προσπάθεια», έχει σημειώσει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστεργίου.
Επιταχύνεται η απόδοση Δικαιοσύνης
Οι μεγάλες καθυστερήσεις που καταγράφει η χώρα στην απονομή της Δικαιοσύνης έχουν μετατρέψει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της σε ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της χώρας για να αλλάξει σελίδα. Η ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης εκτιμάται πως θα φέρει μεγάλα οφέλη για την ελληνική οικονομία και θα ενισχύσει την προσπάθεια για προσέλκυση επενδύσεων, απελευθερώνοντας παράλληλα πόρους τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, που παραμένουν εγκλωβισμένοι σε γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Περισσότερα από 220 εκατ. ευρώ θα πέσουν στην ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης με τους πόρους να προέρχονται τόσο από το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και από το ΕΣΠΑ. Μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2026 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί επίσης η αναβάθμιση και επέκταση των ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων της Διοικητικής, Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης (ΟΣΔΔΥ-ΔΔ, ΟΣΔΔΥ-ΠΠ).
Στο έργο αυτό που στοχεύει στην ενοποίηση, ομογενοποίηση, απλούστευση και ψηφιοποίηση δικαστικών και διοικητικών διαδικασιών, καθώς και η διασύνδεση και διαλειτουργικότητα μεταξύ των Φορέων της Δικαιοσύνης, αλλά και με τρίτα πληροφοριακά συστήματα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, περιλαμβάνεται και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης.
Επίσης, υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης (τηλεδίκες) σε δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήματα και παροχή υπηρεσιών ενημέρωσης της πορείας των πινακίων και των εκθεμάτων των δικαστηρίων. Η Ψηφιοποίηση των Εντύπων Αρχείων και Δεδομένων Δικαστηρίων αποτελεί από τα κρισιμότερα έργα, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και το σύνολο των σελίδων που θα ψηφιοποιηθούν εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 300.244.990 και περιλαμβάνει ακόμη και αρχεία, όπως αποφάσεις του Αρείου Πάγου, που χρονολογούνται από το 1835.
Έχοντας ανοίξει πλέον και ο δρόμος με τις πρώτες πιλοτικές επιδόσεις, μέσω της πλατφόρμας poinikesepidoseis.gov.gr, έρχεται και η Ψηφιακή επίδοση εγγράφων ποινικής διαδικασίας. Δημιουργείται επίσης Ολοκληρωμένο Σύστημα Συλλογής και Επεξεργασίας Στατιστικών Δεδομένων της Δικαιοσύνης, καθώς επίσης και Ψηφιακή πλατφόρμα κοινωφελούς εργασίας, ενώ θα γίνεται και ψηφιακή καταγραφή, αποθήκευση και διάθεση πρακτικών συνεδριάσεων δικαστηρίων (ηχογράφηση/αποηχογράφηση πρακτικών δικαστηρίων).
Ακόμα ένα πολύ σημαντικό έργο για την ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης αποτελεί το νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στο έργο αυτό θα υπάρχει και εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης σε λειτουργίες παραγωγής, ανάλυσης και οργάνωσης πληροφοριών, και θα πραγματοποιούνται έλεγχοι αυτοματοποιημένων διαδικασιών πληρωμής.
Η ενίσχυση Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Ποινικού Μητρώου και ο ψηφιακός φάκελος υπόθεσης που θα μπορεί να κάνει εφικτή την παρακολούθηση μιας υπόθεσης από την πρώτη ημέρα μέρα την έκδοση απόφασης αναμένεται να συμβάλλουν επίσης κομβικά στην επιτάχυνση απονομής της Δικαιοσύνης.
Η ψηφιακή αναβάθμιση της Υγείας
Η ΗΔΙΚΑ σχεδιάζει και υλοποιεί έργα συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ που αλλάζουν και αναβαθμίζουν τον χάρτη των υπηρεσιών Υγείας. Η ψηφιοποίηση του υγειονομικού συστήματος, η χρήση τεχνολογίας και η αξιοποίηση των δεδομένων δίνουν στην Ελλάδα όλα τα εχέγγυα για να προσφέρει καλύτερη υγεία στους πολίτες της. Στο σχέδιο του ψηφιακού μετασχηματισμού της Υγείας έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα διαμοιρασμού των εξετάσεων διευκολύνοντας τη συνεργασία των επαγγελματιών Υγείας χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς.
Στην προμετωπίδα του σχεδιασμού βρίσκεται η αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων όλων των νοσοκομείων και η ενοποίησή τους, ένα έργο ύψους 111,6 εκατ. ευρώ που εκτιμάται ότι μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την Υγεία και την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, μέχρι το 2025 αναμένεται να τρέξουν έργα που ξεπερνούν τα 265 εκατ. ευρώ και θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων των νοσοκομείων, δίνοντας έμφαση στην υψηλή διαθεσιμότητα και ασφάλεια των δεδομένων.
Το 2025 θα έχει ολοκληρωθεί ο Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενούς και ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ογκολογικού Ασθενούς, όπου πολίτες, γιατροί, επαγγελματίες υγείας, νοσοκομεία και κέντρα υγείας, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στον ιατρικό φάκελο. Προστίθενται επίσης και ψηφιακά εργαλεία όπως η Ενιαία Ψηφιακή Λίστα Χειρουργείου.
Στο πρώτο τρίμηνο του 2025 θα έχει ολοκληρωθεί και η εγκατάσταση των συστημάτων RIS/PACS (Radiology Information System/Picture Archive and Communication System) στα νοσοκομεία. Το έργο ύψους 29 εκατ. ευρώ θα εξασφαλίζει την ασφαλή λήψη, αποθήκευση και ανάκτηση των ακτινοδιαγνωστικών εξετάσεων και γνωματεύσεων.
Το 2026 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η Ψηφιοποίηση Αρχείων του Δημόσιου Συστήματος Υγείας που αφορά 127 Νοσοκομεία και 190 εκατ. σελίδες φακέλων νοσηλείας. Το έργο είχε αρχικό προϋπολογισμό 117,8 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα προαίρεσης αύξησης του μεγέθους της αξίας της σύμβασης στα 235,6 εκατ. ευρώ, το έχουν αναλάβει οι Intrakat, OTE, Μυτιληναίος και οι κοινοπραξίες «Uni Systems – Αρχειοθήκη», «Netcompany Intrasoft – Qualco», «Nova – Profile» και «Vodafone – Inform – Cosmos Business Systems» και στόχος του είναι η ψηφιοποίηση του ιστορικού αρχείου φακέλων ασθενών και η κανονικοποίηση – συσχέτιση πρωτοκόλλου φυσικής αρχειοθέτησης με το Ηλεκτρονικό Μητρώο Ασθενών.
Κρίσιμο έργο αποτελεί η επέκταση και αναβάθμιση του Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής (ΕΔΙΤ) στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την διασύνδεσή του με υφιστάμενα συστήματα θα επιτευχθεί η κάλυψη υγειονομικών αναγκών ορεινών, δυσπρόσιτων και νησιωτικών οικισμών της χώρας που δεν διαθέτουν σήμερα υποδομές του Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής (ΕΔΙΤ) καθώς και 30 σωφρονιστικών καταστημάτων και 20 δομών υποδοχής προσφύγων και μεταναστών.
Το έργο «Ενίσχυση της παρακολούθησης της Δημόσιας Υγείας μέσω της αξιοποίησης των δεδομένων υγείας (Health Monitoring)» που στοχεύει στη διαμόρφωση τεκμηριωμένων πολιτικών δημόσιας υγείας, που θα προέρχεται από την αξιοποίηση των δεδομένων. Το έργο ύψους 28 εκατ. ευρώ θέλει να ενισχύσει τη διαλειτουργικότητα των υφιστάμενων συστημάτων και την επέκταση του οργανισμού Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ).
Η «ενίσχυση του Δικτύου Δημόσιας Υγείας σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο» που θα στοιχίσει 20,65 εκατ. ευρώ, στοχεύει στην περαιτέρω διασύνδεση-ενσωμάτωση του Συστήματος Πρωτοβάθμιας Υγείας με το ευρύτερο Σύστημα Δημόσιας Υγείας και τη δημιουργία ενός one stop care.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη παράλληλα θα αποτελέσει ένα χρήσιμο οριζόντιο εργαλείο, αρκεί να αξιοποιηθεί κατάλληλα, με τη χρήση RWD και RWE να αποτελούν «κλειδί». Στην Ελλάδα, τα δεδομένα υγείας συλλέγονται μέσα από ένα εκτενές οικοσύστημα (ΕΟΠΥΥ, ΗΔΙΚΑ, ΕΟΔΥ, BI-Health, ΕΛΣΤΑΤ), ωστόσο ακόμα δεν έχει προχωρήσει η αξιοποίησή τους, καθώς υπάρχουν προκλήσεις σχετικά με τη διασύνδεση των διαφορετικών πηγών, την ασφαλή πρόσβαση, και την προστασία της ιδιωτικότητας των ασθενών.