Αποφασισμένο να βοηθήσει τους καταναλωτές ώστε να δούνε στην πράξη τη μείωση στο λογαριασμό του σούπερ μάρκετ είναι το υπουργείο Ανάπτυξης, καθώς μέρα με τη μέρα διευρύνει όλο και περισσότερο τη λίστα με τους κωδικούς προϊόντων στους οποίους γίνεται μείωση τιμής. Μπορεί αυτή η μείωση να ξεκινάει από το μικρό ποσοστό του 5%, ωστόσο υπάρχουν προϊόντα που η μείωση φτάνει στο 18%.
Μάλιστα, είναι ζήτημα χρόνου πότε θα αυξηθούν σε 600 οι κωδικοί της λίστας από 362 που είχε η τελευταία, ενώ σε αυτή την πρωτοβουλία θα συμμετέχουν συνολικά 40 εταιρείες από 14 που ήταν στην αρχή. Προκειμένου αυτά τα προϊόντα να είναι πιο αναγνωρίσιμα, μέσα στα σούπερ μάρκετ θα τοποθετηθεί και ειδική σήμανση (καρτελάκια) ώστε να μπορούν να τα βρίσκουν εύκολα οι καταναλωτές.
Πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης αναφέρουν ότι ο αγώνας για τις τιμές είναι καθημερινός και είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί οπωσδήποτε, για αυτό το λόγο χρειάζεται τη βοήθεια των εταιρειών σούπερ μάρκετ.
Σχετικά με τα προϊόντα που θα συμμετέχουν στη λίστα του υπουργείου Ανάπτυξης, όπως δήλωσε στο BD ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, Απόστολος Πεταλάς «πρόκειται για βασικά προϊόντα καθημερινής ανάγκης, που θα έχουν ένα ειδικό καρτελάκι πάνω στο ράφι. Τα προϊόντα είναι ήδη στο ράφι, έχουν πάνω την παλιά και την καινούργια τιμή». Όπως ανέφερε, η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να φτάσει μέχρι και τις αρχές του 2025.
Υπενθυμίζεται ότι πριν δύο ημέρες ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Τάκης Θεοδωρικάκος, συναντήθηκε με το προεδρείο της Ένωσης των σούπερ μάρκετ μετά από αίτημά τους για την ενημέρωσή του σχετικά με τις μετρήσεις του ΙΕΛΚΑ, τη σύγκριση των τιμών των προϊόντων τους με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την πορεία των μεγεθών του κλάδου, την κοστολόγηση των προϊόντων από το χωράφι στο ράφι, την εξέλιξη της πρωτοβουλίας μείωσης των τιμών και τα μέτρα ελέγχου των τιμών.
Ο κ. Θεοδωρικάκος τόνισε στα μέλη της αντιπροσωπείας πως οφείλουν να συνεχίσουν την πρωτοβουλία για σοβαρές μειώσεις τιμών, να επεκτείνουν την πρωτοβουλία σε τουλάχιστον 600 κωδικούς και πέρα από αυτόν τον στόχο, να παρατείνουν χρονικά το μέτρο και να το στηρίξουν τοποθετώντας ειδική σήμανση για τη διευκόλυνση των καταναλωτών.
«Πρέπει όλοι να συνεχίσουν την προσπάθεια μείωσης των τιμών με μείωση του μικτού περιθωρίου κέρδους σε όφελος των καταναλωτών», τόνισε ο υπουργός.
Ο ρόλος του ΦΠΑ στις τιμές των προϊόντων
Πολλές φορές έχει τεθεί από παράγοντες της αγοράς άλλοτε εμμέσως και άλλοτε ευθέως το ζήτημα της μείωσης του ΦΠΑ τουλάχιστον στα τρόφιμα και στα είδη οικιακής χρήσης, ο οποίος σημειωτέων είναι και από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, καθώς μια μείωσή του θα μπορούσε να ρίξει τις τιμές σε πολλά προϊόντα που έχουν κυριολεκτικά «εκτιναχθεί».
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΛΚΑ για τον Σεπτέμβριο 2024, η σύγκριση των μέσων τιμών των καλαθιών (πίνακας 1) δείχνει ότι και οι τέσσερις χώρες έχουν σημαντικά ακριβότερο μέσο καλάθι από την Ελλάδα, 33% η Γερμανία, 25% η Γαλλία, 19% το Ηνωμένο Βασίλειο, 14% η Ιταλία, ενώ ακριβότερο κατά 3% η Πορτογαλία, 5% η Ισπανία και η Ρουμανία είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με την Ελλάδα.
Η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά όταν αφαιρέσουμε τον αναλογούντα ΦΠΑ ανά χώρα για να γίνουν αντιληπτές οι πραγματικές τιμές των προϊόντων σουπερμάρκετ. Η σύγκριση των καλαθιών σε αυτή την περίπτωση (σχήμα 1 και πίνακας 1) δείχνει ότι οι και οι επτά χώρες έχουν πιο ακριβό μέσο καλάθι από την Ελλάδα, η Γερμανία κατά 40%, η Γαλλία κατά 33%, το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 27%, η Ιταλία κατά 21%, η Ισπανία κατά 12% η Πορτογαλία κατά 5% και η Ρουμανία κατά 5%. Αυτό είναι αποτέλεσμα της διαφοράς που έχει ο χαμηλός ΦΠΑ ανά χώρα (πρόκειται για τον ΦΠΑ που αναφέρεται σε τρόφιμα και ποτά).
Στην Ελλάδα αυτός ο ΦΠΑ είναι 13%. Ο ΦΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερος από το Ηνωμένο Βασίλειο (0% ή 5%) και τη Γαλλία (10% και 5,5%), την Ισπανία (10% και 4%), την Πορτογαλία (13% και 6%), την Ιταλία (5% και 4%), την Γερμανία (7%) και την Ρουμανία (9%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της ΕΕ.
Η βασική διαφορά είναι ότι τρόφιμα που στην Ελλάδα υπάγονται ακόμα και στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ με 24% στις υπόλοιπες χώρες υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος είναι και χαμηλότερος του ελληνικού με 6%, 5,5%, 4% ή ακόμα και 0%. Ελάχιστα προϊόντα βρίσκονται στον χαμηλό ΦΠΑ στην Ελλάδα και στο υψηλό στις άλλες χώρες (π.χ. Μωρομάντηλα). Τέλος η επίδραση ειδικών φόρων κατανάλωσης (π.χ. καφές) δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστεί στα παραπάνω στοιχεία.
Όταν ο κ. Απόστολος Κεφαλάς ρωτήθηκε από το BD σχετικά είπε: «Στην Ελλάδα οι συντελεστές ΦΠΑ είναι ιδιαίτερα υψηλοί, οι υψηλότεροι στην Ευρώπη. Και βεβαίως αυτό οφείλεται στην περίοδο των μνημονίων, που τα δημόσια έσοδα έπρεπε να στηριχτούν με σημαντικές φορολογίες, μεταξύ αυτών και τον ΦΠΑ. Τώρα αν πρέπει να πέσει μακροχρόνια ο ΦΠΑ, πρέπει να πέσει αλλά πρέπει να πέσει από οποιαδήποτε κυβέρνηση είναι στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια διότι επηρεάζει σημαντικά. Ταυτόχρονα πρέπει να διατηρηθεί και η δημοσιονομική ισορροπία. Δεν πρέπει να ξαναχρεοκοπήσει η χώρα, άρα ποτέ δεν θα λέγαμε ότι αν μειωθεί ο ΦΠΑ θα βελτιωθούν όλα. Θα βελτιωθούν αρκετά πράγματα αλλά δεν είναι αρκετό αυτό. Πάντα θυμίζουμε στους κυβερνώντες ότι οι συντελεστές ΦΠΑ είναι πολύ υψηλοί στην Ελλάδα και πρέπει να μειωθούν».