Ζητείται ο πραγματικός... ιδιοκτήτης του αεροδρομίου «Ν. Καζαντζάκης»

Ως ορόσημο για να λυθεί ο μίτος του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του σημερινού διεθνούς αεροδρομίου του Ηρακλείου έθεσε το τέλος του έτους ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κρήτη. Όπως αναδείχθηκε από τις συναντήσεις που είχε με τους τοπικούς φορείς, αυτό αποτελεί προϋπόθεση για να γίνει οποιοδήποτε βήμα, ώστε να σχεδιαστεί η επόμενη μέρα της έκτασης που στεγάζει το «Νίκος Καζαντζάκης».

Με την πρώτη πτήση να πραγματοποιείται τον Μάρτιο του 1939 και την ανέγερση του πρώτου τερματικού σταθμού το 1947, η ιστορία της έκτασης πηγαίνει πολύ πίσω κι έχει στιγματιστεί από μακρά δικαστική διαμάχη. Όλα αυτά δυσχεραίνουν τη χαρτογράφηση των ιδιοκτησιών, που αποτελεί προτεραιότητα ήδη από το 2021, όταν άνοιξε η όλη συζήτηση με το σκεπτικό να μην φτάσουμε σε ένα νέο «Ελληνικό».

Τα συμπεράσματα της τεχνικής έκθεσης που εκπονήθηκε για λογαριασμό του υπουργείου, σχετικά με την προέλευση των διαφόρων εκτάσεων του υφιστάμενου αερολιμένα στη Νέα Αλικαρνασσό, έφεραν σωρεία αντιδράσεων. Σε κάθε περίπτωση φέρνουν στην επιφάνεια ελλιπή στοιχεία, μη διαθέσιμα τοπογραφικά, «θολές» εξαγορές ή παραχωρήσεις.

Έτσι, την 1^η Οκτωβρίου, η ειδική μονάδα (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ που έχει αναλάβει την προετοιμασία της αξιοποίησης, απέστειλε στη δημοτική αρχή του Ηρακλείου έγγραφο, ζητώντας όλα τα διαθέσιμα στοιχεία που θα συμπληρώσουν το παζλ. Από την απάντηση που έχει ήδη αποσταλεί, είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει μεγάλη απόκλιση.

Ασυμφωνία στοιχείων

Βάσει των στοιχείων που παρουσίασε ο δήμαρχος Ηρακλείου, Αλέξης Καλοκαιρινός, στο πλαίσιο των συναντήσεων με τον κ. Σταϊκούρα, και που περιλαμβάνονται στον φάκελο που εστάλη στο PPF, ο δήμος είναι ιδιοκτήτης του 32,8% της έκτασης των 1.736,8 στρεμμάτων του αεροδρομίου. Πρόκειται για μία ιστορία που ο δήμος έχει πιάσει από την οριστική διανομή των κλήρων Αγροκτήματος Νέας Αλικαρνασσού του 1932, ως την αντιδικία του τότε δήμου Νέας Αλικαρνασσού με το Δημόσιο, που έληξε το 1990.

Βάσει της απόφασης, ο δήμαρχος έχει συχνά διαμηνύσει ότι έχει αρθεί κάθε αμφισβήτηση ως προς την κυριότητα των κληροτεμαχίων, ξεκαθαρίζοντας πως ο δήμος Ηρακλείου δεν θα κάνει πίσω από τα εμπράγματα δικαιώματά του.

Στον αντίποδα, βάσει όσων είχε παρουσιάσει στη Βουλή πριν λίγους μήνες ο υπουργός, από ένα σύνολο εκτάσεων 2.573.400 τ.μ., εκ της μελέτης, που περιλαμβάνει αεροφωτογράφηση και σύνταξη ορθοφωτοχαρτών υψηλής ευκρίνειας, προκύπτει ότι 2.219.774 τ.μ. είναι ιδιοκτησίας του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Ακόμη, 253,255 τ.μ. ανήκουν στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Δεν φαίνεται, όμως, πουθενά ο δήμος Ηρακλείου.

Ερωτήματα και προϋποθέσεις

Στο επόμενο στάδιο, πάντως, τίθεται ένα ακόμα ζήτημα που συνδέεται άρρηκτα με τον ιδιοκτησιακό χάρτη. Θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν η προς αξιοποίηση έκταση θα περιοριστεί στα 1.736,8 στρ. του αεροδρομίου ή αν θα συμπεριλάβει συνολικά το ακίνητο-φιλέτο των 2.800 στρ. Εκδοχή που ως φαίνεται προκρίνει η δημοτική αρχή Ηρακλείου, προκειμένου να γίνει μία ολοκληρωμένη ανάπτυξη.

Ως προϋπόθεση τίθεται σε κάθε περίπτωση η επιλογή να «κουμπώνει» με το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης του Ηρακλείου. «Πρέπει να αποτρέψουμε να φτιάξουμε μία πόλη δίπλα στην πόλη. Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σαν ένα ξεκομμένο επιχειρηματικό σχέδιο», είπε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του ο κ. Καλοκαιρινός.

Δεδομένου ότι το υπό κατασκευή αεροδρόμιο στο Καστέλλι θα ανοίξει τις πύλες του το 2027, το περιθώριο για τις αποφάσεις είναι πιεστικό. «Πρέπει να αποφύγουμε να έχουμε μία “νεκρή” περίοδο σε αυτό το κρίσιμο κομμάτι για το πολεοδομικό συγκρότημα Ηρακλείου», υπογράμμισε ο δήμαρχος.

Καθώς όλες οι πλευρές έχουν συμφωνήσει και δεσμευτεί ότι θα ξεκαθαρίσει το ζήτημα της ιδιοκτησίας ως το τέλος του 2024, το ΤΑΙΠΕΔ έχει ήδη επιλέξει τεχνικό και νομικό σύμβουλο για την πλήρη αποτύπωση και αποσαφήνιση της υφιστάμενης κατάστασης. Έτσι θα ανοίξει ο δρόμος ώστε στη συνέχεια να διερευνηθούν εναλλακτικά σενάρια αξιοποίησης, προκειμένου να επιλεγεί η βέλτιστη λύση.

Παρεμβάσεις για τις υποδομές

Τα τελευταία δύο χρόνια τα ρεκόρ επιβατικής κίνησης έχουν φτάσει στα όρια τους τις παρωχημένες υποδομές του σημερινού αεροδρομίου Ηρακλείου, που παρόλα αυτά υποδέχεται το 20% του εισερχόμενου τουρισμού της χώρας. Αυτό βεβαίως φέρνει εσωτερικές γκρίνιες και αρνητικά σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θολώνοντας την εικόνα του ελληνικού τουρισμού αφού σε έναν βαθμό αυτά επηρεάζουν το διεθνές κοινό.

Για να σωθεί η παρτίδα μέχρι τη λειτουργία του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι, που δεν αναμένεται παρά στις 6 Φεβρουαρίου 2027, προχωρούν ορισμένες εμβαλωματικές παρεμβάσεις. Μεταξύ αυτών, είναι σε εξέλιξη η ασφαλτόστρωση στον κυρίως διάδρομο προσγείωσης, με νέο ασφαλτοτάπητα επιπλέον 800 μέτρων. Συνυπολογίζοντας εκείνες που προηγήθηκαν το 2023, η ασφαλτόστρωση ξεπερνά τα 1.500 μ.

Ακόμη, στην εργασίες αναβάθμισης περιλαμβάνονται η αντικατάσταση θυρών εισόδου, διαδρόμου – τροχοδρόμων, 24 κεντρικών κλιματιστικών μονάδων και αρκετών μέτρων παλιών σωληνώσεων του κυκλώματος κλιματισμού, καθώς και η μόνωση της ταράτσας. Είναι, δε, σε εξέλιξη η προμήθεια και τοποθέτησης δύο νέων κλιματιστικών ψυκτικών μονάδων συνολικής ισχύος 700 Kw.

Ολοκληρώνονται η αντικατάσταση των ταινιoζυγών στα 40 counters, η ανακατασκευή πεσμένων τοιχίων από τη μεγάλη πλημμύρα του 2022 και η εγκατάσταση νέων αυτόματων συστημάτων ελέγχου διαβατηρίων σε αφίξεις και αναχωρήσεις, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό. Για την ενίσχυση του προσωπικού, γίνονται αποσπάσεις από άλλα αεροδρόμια (ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί, ψυκτικοί, αερολιμενικοί, κ.τ.λ.).

Σύμφωνα με την παρουσίαση του κ. Σταϊκούρα, κατά την ημερίδα της Eurobank που έλαβε χώρα στο Ηράκλειο, δρομολογούνται και ορισμένες ακόμη εργασίες αναβάθμισης. Βρίσκεται υπό έγκριση η ολοκλήρωση συντήρησης του υποσταθμού του αερολιμένα, θα ανακαινιστούν τα WC σε αφίξεις και αναχωρήσεις και θα αντικατασταθεί ο φωτισμός πίστας με Led για μείωση της ηλεκτρικής κατανάλωσης.

Αναμένεται ακόμη η έγκριση κονδυλίου για εσωτερικό και εξωτερικό ελαιοχρωματισμό του κτηρίου του αερολιμένα, ενώ στην επόμενη σύμβαση καθαριότητας θα προβλεφθεί ενίσχυση του προσωπικού. Τέλος, θα ορισθεί project manager για τη διαδικασία ORAT (Operational Readiness and Airport Transfer), με στόχο την οργάνωση, συντονισμό και επίβλεψη της ομαλής μεταφοράς των λειτουργιών του υφιστάμενου αεροδρόμιου στο νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι.