Πόσο αυξάνουν τους μισθούς οι κλαδικές και επιχειρησιακές συμβάσεις

Πάνω από 600 επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας έχουν υπογραφεί από το 2022 έως το τέλος Αυγούστου 2024, οι οποίες κάλυψαν σχεδόν 430.000 εργαζόμενους. Όμως, μόνο 204 συμβάσεις, περίπου το ένα τρίτο, ενσωμάτωσαν προβλέψεις για αύξηση μισθών. Παράλληλα, αυξήσεις μισθών, αρκετά σημαντικές σε πολλές περιπτώσεις, προβλέπουν οι κλαδικές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί τα τελευταία χρόνια.

Μετά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης, όπου συμπιέστηκαν δραματικά οι μισθοί και ατόνησαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, τα τελευταία χρόνια οι επιχειρησιακές και κλαδικές συμβάσεις αρχίζουν να κερδίζουν πάλι έδαφος, συμβάλλοντας στη βελτίωση αποδοχών και όρων εργασίας.

Οι επιχειρησιακές συμβάσεις κατά κανόνα βελτιώνουν τους όρους εργασίας, ενώ μία στις τρεις συμβάσεις ενσωματώνουν και αυξήσεις αποδοχών. Με βάση στοιχεία του οκταμήνου (Ιανουάριος – Αύγουστος) από το σύστημα Εργάνη, οι αυξήσεις που δόθηκαν με όσες επιχειρησιακές συμβάσεις ενσωμάτωναν και αυξήσεις μισθών κυμάνθηκαν στα επίπεδα του 5,1% κατά μέσο όρο. Αντίστοιχα, το 2023, η αύξηση τους μισθούς που προέκυψε από τις επιχειρησιακές συμβάσεις, ήταν στα επίπεδα του 6,39% και το 2022 κυμάνθηκαν στο 4,72% κατά μέσο όρο.

Η συντριπτική πλειονότητα, δηλαδή περισσότερες από 7 στις 10 συμβάσεις αυτού του τύπου, ενσωματώνουν μόνο αλλαγές εργασιακών όρων, ή ωραρίων απασχόλησης. Δεν περιλαμβάνουν όμως τυχόν μισθολογικές αυξήσεις, που είναι απαραίτητες για την εξέλιξη των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, στους κλάδους που αναφέρονται.

Ειδικότερα, τα στοιχεία που έχει  συγκεντρώσει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) δείχνουν ότι, κατά το οκτάμηνο (Ιανουάριος – Αύγουστος) της φετινής χρονιάς, υπογράφηκαν 178 επιχειρησιακές συμβάσεις, που κάλυπταν 123.579 εργαζόμενους. Από αυτές, 65 συμφωνίες προέβλεπαν μισθολογικές αυξήσεις, ενώ στις υπόλοιπες δεν προβλεπόταν μισθολογική μεταβολή.

Αντίστοιχα, για το 2023 τα στοιχεία της ΤτΕ περιγράφουν μια ανάλογη κατάσταση. Σε όλη την περσινή χρονιά, υπογράφηκαν 209 επιχειρησιακές συμβάσεις, που κάλυπταν 137.179 εργαζόμενους, πανελλαδικά. Από το σύνολο όμως των ανωτέρω συμβάσεων, μόλις οι 59 προέβλεπαν κάποια μισθολογική αύξηση (ποσοστό 28,22%). Οι υπόλοιπες 150 δεν εμπεριείχαν την παραμικρή μισθολογική μεταβολή (ποσοστό 71,78%).

Το 2022, είχαν υπογραφεί 217 επιχειρησιακές συμβάσεις, που κάλυπταν τότε 168.472 εργαζόμενους. Αυξήσεις στους μισθούς προέβλεπαν μόνο οι 80 εξ αυτών (ποσοστό 36,86%). Υπήρξαν άλλες 137 επιχειρησιακές συμβάσεις (ποσοστό 63,14%) που ρύθμιζαν κάθε άλλης μορφής εργασιακό ζήτημα, πλην του μισθολογικού.

Κλαδικές συμβάσεις

Διαφορετική είναι η εικόνα που καταγράφεται στις κλαδικές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί την ίδια περίοδο, καθώς σε όλες υπάρχουν και μισθολογικές αυξήσεις.

Πιο αναλυτικά:

• Τον Δεκέμβριο του 2023, υπογράφηκε διετής συμφωνία στον κλάδο της βιομηχανίας τσιμέντου, που προέβλεπε αυξήσεις κατά 5% από την 1η Ιανουαρίου 2023 και 5% από την 1η Απριλίου 2023 (και τα δύο αναδρομικά) και κατά 4% από την 1η Ιανουαρίου 2024.
• Τον Ιούνιο του 2023, υπογράφηκε επίσης διετής συμφωνία στον κλάδο της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών, που καλύπτει περίπου 400.000 εργαζόμενους. Προβλέπει αυξήσεις 5,5% από την 1η Ιουνίου 2023 και 5% από την 1η Ιουνίου 2024.
• Τον Δεκέμβριο του 2022, υπογράφηκε διετής συμφωνία στον κλάδο των ξενοδοχείων που προέβλεπε αύξηση μισθού 5,5% από την 1η Ιανουαρίου 2023 και επιπλέον 5% από την 1η Ιανουαρίου 2024.
• Τον Απρίλιο του 2022, υπογράφηκε τριετής συμφωνία για τους εργαζόμενους στις τράπεζες, που προέβλεπε αυξήσεις 2% από την 1η Οκτωβρίου 2022, 1% από την 1η Δεκεμβρίου 2023 και 2,5% από την 1η Δεκεμβρίου 2024.
• Τον Απρίλιο του 2023, υπογράφηκε διετής κλαδική συλλογική σύμβαση για την καπνοβιομηχανία, που προέβλεπε αυξήσεις από 4% σε 6,8% για το 2023 και το 2024.
• Σύμφωνα με απόφαση που υπεγράφη από τον Υπουργό Εργασίας στις 29 Απριλίου 2024, επεκτάθηκε η κάλυψη της κλαδικής συλλογικής σύμβασης στις ιδιωτικές ασφαλιστικές επιχειρήσεις σε όλους τους εργαζόμενους στον κλάδο -η σύμβαση προβλέπει αυξήσεις 3% για το 2024.