Σε Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας που πιθανόν να διεξαχθεί στις 15 Οκτωβρίου μπορεί να συζητηθεί η κοινή πρωτοβουλία κινητοποίησης που αναλαμβάνει η Ελλάδα, η Ρουμανία και η Βουλγαρία για την αποκλιμάκωση των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος, τονίζουν πηγές από τις Βρυξέλλες στο BD.
Επίσης, σύντομα θα ξέρουν οι τρεις χώρες σε ποιον θα προωθήσουν το αίτημά τους για δομικές αλλαγές που διεκδικούν στο ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας Target καθώς αύριο η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μοιράζει τα 26 χαρτοφυλάκια της Επιτροπής.
Το ράλι τιμών στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας - που διαμορφώνει και τις λιανικές τιμές - έχει προκαλέσει ανησυχίες στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Παρά την επιδότηση για τους οικιακούς χρήστες που παρέχεται από το ΥΠΕΝ (για μέχρι τρεις μήνες) επικρατεί μια ανασφάλεια για τον λογαριασμό ρεύματος που στέλνεται κάθε μήνα, επιβαρύνοντας όχι μόνο την κατανάλωση αλλά και τις επενδύσεις.
Τον τελευταίο καιρό οι χονδρικές τιμές κινούνται έντονα ανοδικά, σε μια κατάσταση που αρχικά θεωρείτο προσωρινή αλλά τείνει να συνεχιστεί και μέσα στο χειμώνα.
Μετά από την ισχυρή ζήτηση που δημιουργήθηκε από τους καύσωνες του καλοκαιριού, τώρα η Ουκρανία και η ανεπάρκεια των συνδέσεων της Ελλάδας με την υπόλοιπη Ευρώπη αποτελούν νέα πρόκληση για τη χώρα.
Ζημιές στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας από τις ρωσικές δυνάμεις αυξάνουν την ανάγκη για την εισαγωγή ρεύματος από το Κίεβο, «στραγγίζοντας» τόσο τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία όσο και την Ελλάδα από ρεύμα και παράλληλα στέλνοντας τις τιμές στον ουρανό.
Σε δηλώσεις του κ. Σκυλακάκη χθες, ο υπουργός ανέφερε ότι οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας σκοπεύουν να προχωρήσουν σε πρωτοβουλία με σκοπό τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού παρέμβασης, κάθε φορά που θα καταγράφονται ακραίες τιμές, που οφείλονται στην αποκοπή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή, ενεργειακή αγορά.
«Συμβαίνει το εξής παράδοξο: Δεν επαρκούν οι διασυνδέσεις, ώστε να μεταφέρεται ρεύμα από την Κεντρική Ευρωπαϊκή αγορά στην Νοτιοανατολική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε ακραίες τιμές κάποιες ημέρες, οι οποίες δεν μπορεί να γίνονται αποδεκτές κατά τη γνώμη μας και είναι προβληματική -στην ειδική αυτή περίπτωση- και η λειτουργία του λεγόμενου target model» υπογράμμισε ο κ. Σκυλακάκης.
Όπως εξήγησε ο υπουργός, «ενώ το πρόβλημα είναι ότι δημιουργείται ένα "ενεργειακό νησί" στην περιοχή -δηλαδή δεν υπάρχουν αρκετές διασυνδέσεις, το "σήμα" της αγοράς είναι να παίρνουν πιο πολλά χρήματα οι παραγωγοί. Δεν έχει νόημα να δίνουμε χρήματα στους παραγωγούς, όταν χρειάζονται επενδύσεις διασυνδέσεων (καλώδια) που θα έπρεπε να κάνουν οι διαχειριστές των δικτύων. Πόσο μάλλον όταν οι διαχειριστές παίρνουν τα λεφτά των επενδύσεων από τους ίδιους τους καταναλωτές. Αυτό είναι ένα θεμελιώδες επιχείρημα. Και έχουμε μία καλή αιτιολόγηση, για να επιδιώξουμε μία μόνιμη λύση, ένα σωστό εργαλείο, σε αυτά τα ενδημικά φαινόμενα. Ασχέτως από αυτή την πρωτοβουλία, η κυβέρνηση όποτε χρειάζεται παρεμβαίνει και αυτό το έχουμε αποδείξει, επανειλημμένως, κατά το παρελθόν».
Η απόκλιση των τιμών ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες είναι τεράστια. Η μέση τιμή ανά μεγαβατώρα για τις πρώτες 9 ημέρες του Σεπτεμβρίου στην Ελλάδα ανέρχεται στα 146,28 ευρώ, στα 146,34 ευρώ στη Βουλγαρία και στα 158,74 ευρώ στη Ρουμανία. Αντιθέτως, στη Γερμανία η τιμή βρίσκεται στα 94,41 ευρώ και στα 77,21 ευρώ στη Γαλλία. Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία, το βάρος το σηκώνουν τα Βαλκάνια. Η Ουκρανία, που εισάγει μεγάλες ποσότητες ρεύματος, έχει το τελευταίο διάστημα αστρονομικές τιμές χονδρικής, που έχουν ξεπεράσει και τα 6.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Ο διάδρομος που ξεκινά από την Ουγγαρία περνά από Ρουμανία, Βουλγαρία και καταλήγει στην Ελλάδα, με διακλαδώσεις προς Αλβανία, Σερβία, Μαυροβούνιο και Κόσοβο, καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των ουκρανικών αναγκών, ωθώντας ανοδικά την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η αύξηση των συνδέσεων, δηλαδή οι επιλογές με τις οποίες μια χώρα μπορεί να εισάγει ή να εξάγει ρεύμα, με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης θεωρείται ότι αποτελεί κλειδί για τη λύση του προβλήματος. Πρόκειται, ωστόσο, για χρονοβόρα λύση με πολλά ρίσκα, όπως φάνηκε και από την περίπτωση της διασύνδεσης της Ελλάδας με την Κύπρο, όπου γίνεται σήμερα η επόμενη συνάντηση για το Great Sea Interconnector.
Σε μια προσπάθεια να αναδείξει το θέμα στις Βρυξέλλες, ο πρωθυπουργός ανέφερε από τη ΔΕΘ ότι τις επόμενες ημέρες θα σταλεί επιστολή στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τονίζοντας ότι κάτι δεν πάει καλά. Όμως, έσπευσε να προσθέσει ο κ. Μητσοτάκης ότι «δεν αναμένω ότι θα υπάρχουν άμεσες λύσεις».
«Λέμε ότι έχουμε μια ενιαία αγορά, έχουμε το target model, αλλά αυτό δεν λειτούργησε τους τελευταίους μήνες. Και πρέπει να σας πω ότι τις επόμενες μέρες θα αναδείξω το ζήτημα αυτό με μια επιστολή την οποία θα στείλω στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την κα φον ντερ Λάιεν εξηγώντας ακριβώς το τι έγινε, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία. Και πώς γίνεται να υπάρχουν ώρες της ημέρας όπου η οριακή τιμή του συστήματος να είναι 10 φορές ακριβότερη στα Βαλκάνια από ό,τι είναι στην Αυστρία ή στην Τσεχία. Κάτι δεν δουλεύει καλά. Δεν δουλεύει καλά στο ευρωπαϊκό μοντέλο», τόνισε ίδιος.