Υβριδικός πόλεμος εξ αποστάσεως κατά της φοροδιαφυγής με όπλο τα myDATA

Υβριδικό πόλεμο κατά της φοροδιαφυγής εξαπολύει η ΑΑΔΕ, με βασικό όπλο τα myDATA, καθώς διευκολύνουν αισθητά τη διαδικασία των φορολογικών ελέγχων οι οποίοι γίνονται εξ αποστάσεως και με ιδιαίτερη ευκολία.

Η σχετική πλατφόρμα αποτελεί τον «καθρέφτη» των συναλλαγών των επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών, ενώ η εφορία έχει τη δυνατότητα της online παρακολούθησής τους. Το ελεγκτικό έργο συνδράμουν και οι κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών, με συνέπεια να δημιουργείται ένας ασφυκτικός κλοιός στους ελεγχόμενους.

Πριν τα myDATA, οι εφοριακοί θα έπρεπε να επισκεφθούν κάθε εταιρεία και να ζητήσουν τα βιβλία της και την ταμειακή μηχανή, να ελέγξουν μία-μία τις αποδείξεις για τις πωλήσεις της και να τις αντιπαραβάλουν με τα άλλα στοιχεία που θα είχαν. Τώρα, πλέον η διαδικασία έχει απλοποιηθεί, με τα myDATA να αποτελούν το… drone της εφορίας, που αλλάζει σε «υβριδικό» τον πόλεμο κατά της φοροδιαφυγής.

Παράδειγμα, αν γίνει μια καταγγελία από φορολογούμενο για επιχείρηση που δεν εκδίδει αποδείξεις, οι ελεγκτικές υπηρεσίες έχουν τη δυνατότητα να τσεκάρουν άμεσα, αν πράγματι δεν έχουν διαβιβαστεί παραστατικά στο myDATA και να παρέμβουν. Το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις επιχειρήσεων που διαπιστώνουν οι ίδιοι οι εφοριακοί (ιδίοις όμμασι ή από το διαδίκτυο) αν κάτι δεν πάει καλά, στη δραστηριότητα μιας επιχείρησης.

Η «παγίδα» των myDATA

Ειδικότερα, στα myDATA οι υπόχρεοι, διαβιβάζουν υποχρεωτικά όλες τις συναλλαγές τους (αγορές, πωλήσεις) και η ΑΑΔΕ έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο, αλλά και αναδρομικά, ποια στοιχεία των πωλήσεων έχουν αναρτηθεί.

Στο πλαίσιο αυτό καταστρώνεται πλάνο στο οποίο μπαίνουν στο στόχαστρο διάφορες κατηγορίες επιχειρήσεων όπως:

1. Εκείνες με ιστορικό φοροδιαφυγής, οι συναλλαγές των οποίων παρακολουθούνται στενά, για να διαπιστωθεί εάν υπήρξε «συμμόρφωση». 
2. Οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν διαδικτυακές πωλήσεις, όπως οι 52 που εντοπίστηκαν να μην δηλώνουν τις πωλήσεις τους.
3. Οι επιχειρήσεις εποχικού χαρακτήρα, όπως οι τουριστικές ή εκείνες που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με αυξημένη τουριστική κίνηση, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τα στοιχεία που διαβιβάζουν είναι αντίστοιχα της αυξημένης τουριστικής κίνησης που καταγράφεται και συγκρίνονται με την περυσινή περίοδο.
4. Οι επιχειρήσεις διοργάνωσης κοινωνικών εκδηλώσεων, όπου επίσης έχουν εντοπιστεί δεκάδες περιπτώσεις φοροδιαφυγής, καθώς ενώ υπάρχουν αναρτήσεις στα social media για την πραγματοποίησή τους, εντούτοις στο myDATA, οι διοργανωτές δεν διαβίβασαν παραστατικά ή αξία εκείνων  που διαβιβάστηκαν ήταν ελάχιστη.
5. Επιχειρήσεις οι οποίες εμφανίζουν απότομη πτώση των πωλήσεων σε σύγκριση με τους προηγούμενους μήνες ή σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
6. Οι επιχειρήσεις συγκεκριμένων κλάδων που αποφάσισαν τα Ελεγκτικά Κέντρα να τεθούν στο στόχαστρο.

Ο έλεγχος

Κατά τον έλεγχο καταγράφεται η δραστηριότητα ης ελεγχόμενης επιχείρησης, όπως διαμορφώνεται με βάση στοιχεία που έχουν διαβιβαστεί στο myDATA.

Στη συνέχεια, τα δεδομένα διασταυρώνονται με στοιχεία από άλλες πηγές, στις οποίες έχει πρόσβαση η ΑΑΔΕ. Οι συγκεκριμένες «πηγές» μπορεί να είναι άλλων επιχειρήσεων, που εμπλέκονται στη διαδικασία πώλησης αγαθών ή υπηρεσιών, όπως οι εταιρείες ταχυμεταφορών, οι μεταφορικές, ταξιδιωτικά γραφεία, πάροχοι τουριστικών υπηρεσιών, το διαδίκτυο κ.λπ.

Ελέγχεται δηλαδή, εάν για τη Χ πώληση αγαθού ή υπηρεσίας που προκύπτει από άλλη πηγή, ο υπόχρεος διαβίβασε στο myDATA το παραστατικό.

Παράλληλα, τα στοιχεία των myDATA, διασταυρώνονται και με τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών των ελεγχόμενων, στις οποίες καταγράφονται όλες οι συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, αλλά και σχεδόν το σύνολο των διαδικτυακών συναλλαγών με εξαίρεση τις ελάχιστες που πληρώνονται με αντικαταβολή.

Ο… λογαριασμός

Όλη η διαδικασία πραγματοποιείται και ολοκληρώνεται από τα γραφεία των φοροελεγκτών, χωρίς να απαιτείται η επίσκεψη στην έδρα της επιχείρησης, γεγονός που σημαίνει ότι κερδίζεται χρόνος και ελέγχεται πολλαπλάσιος αριθμός επιχειρήσεων σε σχέση με τους επιτόπιους ελέγχους.

Επίσης τα αποτελέσματα των συγκεκριμένων ελέγχων δύσκολα αμφισβητούνται, αφού τα συμπεράσματα στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα.

Με την ολοκλήρωσή του, εκδίδεται και αποστέλλεται η Πράξη Προσδιορισμού του Φόρου στους ελεγχόμενους, οι οποίοι μπορούν στη συνέχεια να παράσχουν εξηγήσεις στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία εντός 20 ημερών, να προσφύγουν στη Διεύθυνση επίλυσης διαφορών εντός 30 ημερών και κατόπιν στα φορολογικά δικαστήρια.

Ποιοι πληρώνουν έτσι και αλλιώς

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι επιχειρήσεις που θα εντοπιστούν, να μην έχουν διαβιβάσει παραστατικά συναλλαγών στο myDATA, την… πληρώνουν έτσι και αλλιώς, ακόμη και αν έχουν εκδώσει αποδείξεις.

Η νομοθεσία προβλέπει αυστηρές ποινές (πρόστιμο και λουκέτο) και συγκεκριμένα, υπόχρεος που θα εκδώσει απόδειξη, αλλά δεν θα τη διαβιβάσει στο myDATA εντός συγκεκριμένων προθεσμιών, τιμωρείται με τις ίδιες ποινές που ισχύουν για τη μη έκδοση απόδειξης.

Αναλυτικότερα το ποινολόγιο της ΑΑΔΕ προβλέπει ότι εφόσον, από τον ίδιο μερικό επιτόπιο φορολογικό έλεγχο διαπιστώνεται είτε:

• Η μη έκδοση ή η κατά την έννοια του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας ανακριβής έκδοση πλέον των δέκα (10) προβλεπόμενων παραστατικών πώλησης, ή, ανεξαρτήτως του πλήθους αυτών, ότι η αξία των αγαθών ή των υπηρεσιών για τα οποία δεν εκδόθηκε παραστατικό πώλησης ή αυτό εκδόθηκε ανακριβώς υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) ευρώ.
• Η μη διαβίβαση στο Πληροφοριακό Σύστημα Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), πλέον των δέκα (10) στοιχείων λιανικής πώλησης που έχουν εκδοθεί μέσω Φορολογικού Ηλεκτρονικού Μηχανισμού (ΦΗΜ), ή, ανεξαρτήτως του πλήθους αυτών, ότι η μη διαβιβασθείσα αξία των αγαθών ή των υπηρεσιών υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) ευρώ, αναστέλλεται άμεσα για σαράντα οκτώ (48) ώρες, η λειτουργία της επαγγελματικής εγκατάστασης στην οποία διενεργήθηκε ο έλεγχος.
• Επίσης προβλέπεται, ότι εάν, εντός του ίδιου ή του επόμενου φορολογικού έτους από τη διαπίστωση των ως άνω παραβάσεων, διαπιστωθεί εκ νέου, από τον ίδιο μερικό επιτόπιο έλεγχο, η μη έκδοση ή η ανακριβής έκδοση τουλάχιστον τριών (3) παραστατικών πώλησης ή η μη διαβίβαση στο Πληροφοριακό Σύστημα (ΦΗΜ) της ΑΑΔΕ τουλάχιστον τριών (3) στοιχείων λιανικής πώλησης που έχουν εκδοθεί μέσω ΦΗΜ, ανεξαρτήτως αξίας αυτών, στην ίδια ή σε άλλη επαγγελματική εγκατάσταση του υπόχρεου, η λειτουργία της επαγγελματικής εγκατάστασης στην οποία διενεργήθηκε ο έλεγχος, αναστέλλεται αμελλητί για 96 ώρες.

Σε κάθε επόμενη διαπίστωση από τον ίδιο μερικό επιτόπιο έλεγχο των παραβάσεων, εντός δύο (2) φορολογικών ετών από τη διαπίστωσή τους σε οποιαδήποτε επαγγελματική εγκατάσταση του υπόχρεου, η λειτουργία της επαγγελματικής εγκατάστασης στην οποία διενεργήθηκε ο έλεγχος αναστέλλεται αμελλητί για δέκα (10) ημέρες.