«Βροχή» επιχειρηματικών δανείων τον Ιούνιο: Νέο σκηνικό στη χρηματοδότηση

Ήταν ένας ξεχωριστός μήνας για τις χορηγήσεις δανείων και μάλιστα πριν ακόμη αποκλιμακωθούν ουσιαστικά τα επιτόκια, μετά την αύξηση από την ΕΚΤ σε επίπεδα ρεκόρ: Τον Ιούνιο του 2024, οι καθαρές ροές δανείων στις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις εκτινάχθηκαν στα 2,631 δισ., το δεύτερο μεγαλύτερο μηνιαίο ποσό από τον Ιανουάριο 2019 που δημοσιεύει σχετικά στοιχεία η Τράπεζα της Ελλάδος.

Στελέχη τραπεζών επιβεβαιώνουν ότι ο Ιούνιος ήταν ένας μήνας με… «βροχή» εκταμιεύσεων δανείων σε όλο το φάσμα του επιχειρηματικού τομέα, από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, μέχρι τις μεγάλες, αλλά και τις ναυτιλιακές. Σημειώνεται ότι στα 2,6 δισ. που είναι οι καθαρές ροές η ΤτΕ μετρά και τις αποπληρωμές δανείων, οι οποίες σε τίποτα δεν θύμιζαν την εικόνα των αρχών του έτους. Τον Ιανουάριο, οι ροές δανείων ήταν αρνητικές κατά 2,049 δισ. ευρώ, καθώς οι επιχειρήσεις διέθεταν πλούσια ρευστότητα και ήθελαν να αποφύγουν την επιβάρυνση από τα υψηλά επιτόκια δανεισμού.

Προφανώς, βέβαια, η απότομη αύξηση εκταμιεύσεων του Ιουνίου δεν αφορά δάνεια που έκλεισαν μέσα στον ίδιο μήνα, αλλά συμφωνίες των επιχειρήσεων και των τραπεζών, που βρίσκονταν σε προετοιμασία αρκετούς μήνες νωρίτερα.

Η επεξεργασία των στοιχείων της ΤτΕ δείχνει ότι ο Ιούνιος 2024 ήταν ο δεύτερος καλύτερος μήνας από το 2019 στις ροές δανείων των ΜΧΕ, με μικρή διαφορά από τον πρώτο, που ήταν ο Δεκέμβριος 2023.

Μάλιστα, ο Ιούνιος 2024 ξεπέρασε αισθητά και τον Ιούνιο του 2022, ένα μήνα όπου ακόμη δεν είχαν αρχίσει να επηρεάζονται οι χορηγήσεις δανείων από την αύξηση επιτοκίων της ΕΚΤ, που άρχισε το ίδιο καλοκαίρι.

Σχεδόν εξαπλάσιες ροές σε σχέση με το α' εξάμηνο 2023

Το σπουδαιότερο, όμως, είναι ότι με την επίδοση που καταγράφηκε τον Ιούνιο σημειώνεται μια θεαματική αναστροφή τάσης σε επίπεδο εξαμήνου, που πιθανότατα σηματοδοτεί μια νέα περίοδο για τη χρηματοδότηση του επιχειρηματικού τομέα. Ύστερα από μια δύσκολη διετία ακριβού χρήματος και προσπάθειας περιορισμού του δανεισμού, οι επιχειρήσεις φαίνεται ότι αρχίζουν και πάλι να αντλούν πιστώσεις για να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη των εργασιών τους (κεφάλαιο κίνησης) σε μια αναπτυσσόμενη οικονομία, αλλά και για να προωθήσουν τα επενδυτικά σχέδιά τους, αξιοποιώντας τη στήριξη από τα φθηνά δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και τα προγράμματα της Αναπτυξιακής Τράπεζας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ροές χρηματοδότησης του πενταμήνου ήταν πολύ κοντά στο μηδέν, κυρίως εξαιτίας των αρνητικών ροών του Ιανουαρίου. Όμως, με την προσθήκη των 2,631,77 δισ. ευρώ του Ιουνίου, οι συνολικές ροές του εξαμήνου εκτινάχθηκαν στα 2,632,45 δισ. Το πρώτο εξάμηνο του 2023 οι ροές δανείων ήταν μόλις 451 εκατ. ευρώ, συνεπώς το ποσό του φετινού πρώτου εξαμήνου είναι σχεδόν εξαπλάσιο!

Ροές δανείων (εκατ. ευρώ)

Η βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης είχε αρχίσει πάντως από το 2023. Όπως σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, «από την κορύφωση που επιτεύχθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 (12,3%), η πιστωτική επέκταση των επιχειρηματικών δανείων έχει χαλαρώσει σημαντικά λόγω των υψηλότερων επιτοκίων και της εξασθένησης της οικονομικής ανάπτυξης που στηρίζει τη ζήτηση δανείων. Ωστόσο, από τον Σεπτέμβριο του 2023 ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των επιχειρηματικών δανείων έχει ανακάμψει».

Στο πεντάμηνο, οι ροές θα ήταν πολύ καλύτερες αν δεν υπήρχαν μεγάλες αποπληρωμές, δεδομένου ότι οι νέες εκταμιεύσεις ήταν αυξημένες. Όπως αναφέρει η ΤτΕ, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2024, οι νέες εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων ανήλθαν σε 4,2 δισ. ευρώ έναντι 2,5 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, δηλαδή σημείωσαν μια αύξηση κατά 68%.

Το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΤΕΠΙΧ

Τα φθηνά δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, κατά κανόνα για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, αλλά και μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ της Αναπτυξιακής Τράπεζας διευκολύνουν ιδιαίτερα την παροχή χρηματοδότησης στις επιχειρήσεις και περιορίζουν τους κινδύνους για τις τράπεζες.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ για τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, μέσω ελληνικών εμπορικών τραπεζών, μέχρι τον Μάιο του 2024 είχαν υπογραφεί 312 δανειακές συμβάσεις χρηματοδότησης επενδύσεων συνολικού προϋπολογισμού 11,6 δισ. ευρώ (δάνεια RRF: 4,9 δισ. ευρώ, τραπεζικά δάνεια: 4,0 δισ. ευρώ, ιδία συμμετοχή επενδυτών: 2,7 δισ. ευρώ). Από την έναρξη εφαρμογής του προγράμματος, το ποσό των τραπεζικών δανειακών συμβάσεων που συγχρηματοδοτούν έργα του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αντιπροσωπεύει περίπου το 12% των συνολικών συμβάσεων τραπεζικών δανείων κατά την ίδια περίοδο.

Χρηματοδοτικοί πόροι, εν μέρει με τη μεσολάβηση τοπικών τραπεζών, εξακολουθούν να κατευθύνονται στην οικονομία μέσω χρηματοδοτικών μέσων που προσφέρονται στο πλαίσιο διαφόρων ευρωπαϊκών και εθνικών πρωτοβουλιών, τονίζει η ΤτΕ. Κατά τη διάρκεια του 2023, οι εκταμιεύσεις τραπεζικών δανείων προς τις ΜΧΕ, υποστηριζόμενες από τα προαναφερθέντα χρηματοδοτικά μέσα, ανήλθαν σε 2,0 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 11% των νέων τραπεζικών δανείων προς ΜΧΕ και ατομικές επιχειρήσεις (2022: 4,2 δισ. ευρώ, περίπου 20%) και απευθυνόμενες κυρίως σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024, οι εκταμιεύσεις τραπεζικών δανείων που υποστηρίχθηκαν από αυτά τα χρηματοδοτικά μέσα ανήλθαν σε σχεδόν 0,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 0,4 δισ. ευρώ αφορούσαν ΜμΕ.

Όπως ανακοίνωσε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, στο πλαίσιο του Ταμείου Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ, ο προϋπολογισμός των δανείων στο σκέλος του Ταμείου Εγγυήσεων ανέρχεται στα 1,79 δισ. ευρώ και στο σκέλος του Ταμείου Δανείων στα 466 εκατ. ευρώ. Από τα δάνεια του Ταμείου Εγγυήσεων, το 90,1% κατευθύνθηκε σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζόμενους, και το 91,5% σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μικρότερο των 10 εκατ. ευρώ. Από τα δάνεια του Ταμείου Δανείων, το 84% κατευθύνθηκε σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζόμενους, και το 84% σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών λιγότερο από 10 εκατ. ευρώ.

Τι λένε οι τραπεζίτες

Τα κορυφαία τραπεζικά στελέχη υπογραμμίζουν το τελευταίο διάστημα την ύπαρξη σχεδιασμού για την αύξηση της χρηματοδότησης ιδιαίτερα των επενδυτικών σχεδίων των επιχειρήσεων:

• Ο CEO της Εθνικής, Παύλος Μυλωνάς τόνισε χθες στη γενική συνέλευση των μετόχων ότι «το μακροοικονομικό και πολιτικό περιβάλλον προβλέπεται να είναι σταθερό και ευνοϊκό για τη χώρα με υγιή ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, θα υπάρξει ισχυρή ζήτηση δανεισμού, με αιχμή του δόρατος τις επιχειρηματικές επενδύσεις».
• Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας υπογράμμισε στη γενική συνέλευση των μετόχων ότι «οι επενδύσεις είναι βασικός στόχος του επιχειρηματικού σχεδιασμού. Η τράπεζα εστιάζει στη διοχέτευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην οικονομία με επιτυχία. Είμαστε η τράπεζα που ζήτησε πρώτη τις περισσότερες από τις έξι πρώτες δόσεις του Ταμείου, ενώ πριν από λίγες ημέρες αιτηθήκαμε πρώτοι ξανά και την εκταμίευση».
• Ο Χρήστος Μεγάλου, διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς, έχει τονίσει ότι «η Τράπεζα Πειραιώς θα συνεχίσει τη χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων με δυναμικό τρόπο. Το 2023 η καθαρή πιστωτική επέκταση της Τράπεζας Πειραιώς έφτασε στο 1,7 δισ. ευρώ, που ήταν η υψηλότερη στην ελληνική αγορά και πως ο λόγος δανείων προς καταθέσεις είναι 60% και στόχος είναι να φτάσει στο 80%».
• Ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης σημείωσε μιλώντας στους μετόχους τη στενή χρηματοδοτική σχέση που έχει χτίσει η τράπεζα με το 80% των μεγάλων και το 65% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. «Η εξειδίκευση σε συνδυασμό με την εμπειρία και τη βαθιά γνώση των αναγκών των πελατών μας, αποτελούν τα βασικά μας όπλα ώστε η Τράπεζα να είναι σε θέση να πρωταγωνιστεί σε νέα έργα στους τομείς της ενέργειας, των υποδομών αλλά και σε σημαντικά έργα αστικής ανάπλασης, όπως η νέα μαρίνα της Βουλιαγμένης, ο Πύργος του Πειραιά και το ιστορικό Μινιόν».