Μια σημαντική επιτυχία της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας, που μένει να φανεί στο μέλλον αν ήταν συγκυριακή ή έχει μόνιμο χαρακτήρα, κρύβεται πίσω από το άλμα των ταξιδιωτικών εισπράξεων του 2019: κάθε ξένος επισκέπτης άφησε πέρυσι στην Ελλάδα 76,2 ευρώ περισσότερα για τις ημέρες που έμεινε στη χώρα και μάλιστα όχι επειδή αυξήθηκε ο μέσος χρόνος παραμονής σε κάθε ταξίδι, αλλά κυρίως επειδή αυξήθηκε η δαπάνη για κάθε ημέρα παραμονής στην Ελλάδα.
Αυτό σημαίνει ότι, τον περασμένο χρόνο, η ελληνική τουριστική βιομηχανία, που έχει κάνει μεγάλες επενδύσεις για την αναβάθμιση των υποδομών της, κατάφερε να τις εξαργυρώσει με μια σημαντική αύξηση της αποδοτικότητάς της. Έτσι, η αύξηση της κατά κεφαλήν δαπάνης των ξένων επισκεπτών έγινε η κύρια προωθητική δύναμη για τον τουρισμό μας το 2019 και επέτρεψε τη θεαματική αύξηση των συνολικών εσόδων, κατά 2 δισ. ευρώ, που ήταν, με τη σειρά της, μια από τις κύριες προωθητικές δυνάμεις στην ανάκαμψη της οικονομίας.
Αν και είναι νωρίς να εξαχθούν συμπεράσματα, το άλμα της κατά κεφαλήν δαπάνης του 2019 πιθανόν να αντανακλά μια μόνιμη ποιοτική αναβάθμιση της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας, που αρχίζει να ξεφεύγει από το μοντέλο του φθηνού, μαζικού τουρισμού και να προσελκύει επισκέπτες υψηλότερης εισοδηματικής στάθμης.
Σύμφωνα με την Eurobank Research, η τουριστική βιομηχανία αποτέλεσε βασικό μοχλό ενίσχυσης του εγχώριου εισοδήματος στην Ελλάδα το 2019. Αυτό αναδεικνύεται από τα στοιχεία των τουριστικών εισπράξεων της περιόδου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2019 (πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος).
Συγκεκριμένα, τα ταξιδιωτικά έσοδα εκτός κρουαζιέρας διαμορφώθηκαν στα €17,7 δις σε τρέχουσες τιμές το 2019 (€18,2 δις συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από κρουαζιέρες) ενισχυμένα σε ετήσια βάση κατά 12,9% ή €2,0 δις.
Ο αριθμός των ταξιδιωτών που επισκέφτηκαν την Ελλάδα ανήλθε στα 31,3 εκατ. (30,1 και 27,2 εκατ. το 2018 και το 2017 αντίστοιχα) με το επίπεδο της κατά κεφαλήν ταξιδιωτικής δαπάνης να διαμορφώνεται στα €563,9 (€519,6 και €522,3 το 2018 και το 2017 αντίστοιχα).
Βάσει των παραπάνω στοιχείων, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση παρέδωσε τον τίτλο της συνιστώσας με την υψηλότερη συνεισφορά στην άνοδο των τουριστικών εισπράξεων στην κατά κεφαλήν ταξιδιωτική δαπάνη. Η μεν πρώτη κατέβασε ταχύτητα στο 4,1% από 10,8% πέρυσι, η δε δεύτερη ενισχύθηκε κατά 8,5% από οριακή πτώση -0,5% το περασμένο έτος.
Η αύξηση κατά κεφαλήν δαπάνης, κύρια προωθητική δύναμη του τουρισμού
Από ποια σύνολα χωρών προήλθε η επιβράδυνση του ετήσιου ρυθμού ανόδου των ταξιδιωτικών αφίξεων το 2019; Η Ευρωζώνη είχε τη μεγαλύτερη συνεισφορά και ακολούθησε το σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 28 κρατών με-λών (ΕΕ-28) εκτός Ευρωζώνης.
Αναλυτικά, το σύνολο της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης διαμορφώθηκε στα 11,1 εκατ. ταξιδιώτες μειωμένο σε ετήσια βάση κατά -0,4 εκατ. ταξιδιώτες ή -3,2% από αύξηση 1,6 εκατ. ταξιδιώτες ή 15,9% το 2018.
Αν και δεν γνωρίζουμε τα αναλυτικά στοιχεία για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, φαίνεται πως η Γερμανία είχε τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην προαναφερθείσα πτώση. Οι αφίξεις από την ομάδα κρατών της ΕΕ-28 εκτός Ευρωζώνης ανήλθαν στα 11,0 εκατ. ταξιδιώτες, ενισχυμένες με υψηλό ωστόσο μειωμένο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 10,2% από 14,2% το 2018.
Στην εν λόγω κατηγορία κρατών ξεχώρισε θετικά με την επίδοση του το Ηνωμένο Βασίλειο (3,5 εκατ. ταξιδιώτες το 2019), καταγράφοντας απότομη αύξηση ταξιδιωτών της τάξης του 18,9% από πτώση -2,0% το 2018.
Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση από το σύνολο των χωρών εκτός ΕΕ-28 διαμορφώθηκε στα 9,3 εκατ. ταξιδιώτες, σημειώνοντας ετήσια ενίσχυση 6,5% από 1,3% το 2018. Για τις επί μέρους χώρες που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι αφίξεις από τις ΗΠΑ (1,2 ε-κατ. ταξιδιώτες το 2019) αυξήθηκαν κατά 7,4% και από τη Ρωσία (0,6 εκατ. ταξιδιώτες) κατά 12,1%.
Αριθμός επισκεπτών, μεταβολή έτους (εκατομμύρια επισκέπτες)
Η κατά κεφαλήν ταξιδιωτική δαπάνη, η συνιστώσα με την υψηλότερη συνεισφορά στην αύξηση του συνόλου των τουριστικών εισπράξεων το 2019, ενισχύθηκε σε όλες τις ομάδες χωρών, όπως και σε όλες τις επί μέρους οικονομίες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Σε αυτό το αποτέλεσμα συνεισέφερε κυρίως η άνοδος της δαπάνης ανά διανυκτέρευση και σε μικρότερο βαθμό η άνοδος της μέσης διάρκειας παραμονής ανά ταξίδι (τα τελευταία στοιχεία δημοσιεύονται σε τριμηνιαία βάση από την ΤτΕ με τελευταία παρατήρηση το 3ο τρίμηνο 2019).
Συγκεκριμένα, η δαπάνη σε τρέχουσες τιμές του μέσου ταξιδιώτη από την Ευρωζώνη ανήλθε στα €697,2 το 2019, αυξημένη κατά €76,2 ή 12,3% σε σύγκριση με το 2018. Στην περίπτωση της Γερμανίας η κατά κεφαλήν δαπάνη (€734,1) αυξήθηκε κατά €58,2 ή 8,6% αντισταθμίζοντας σε έναν βαθμό την αρνητική επίδραση στα τουριστικά έσοδα από την πτώση των αφίξεων (αρνητικό αποτέλεσμα κλίμακας).
Για το σύνολο των χωρών της ΕΕ-28 εκτός Ευρωζώνης, η άνοδος της κατά κεφαλήν δαπάνης (€415,0) ήταν της τάξης των €22,9 ή 5,8% με το Ηνωμένο Βασίλειο (€730,3) να ξεχωρίζει με αύξηση €72,0 ή 10,9%. Οι Βρετανοί ταξιδιώτες, παρά την αυξημένη αβεβαιότητα λόγω Brexit, αναδείχτηκαν σε πρωταθλητές των τουριστικών εισπράξεων το 2019, καταγράφοντας άνοδο της τάξης των €0,6 δισ. ή 31,9%. Το προαναφερθέν αποτέλεσμα πηγάζει κυρίως από την επίδοση της συνιστώσας των αφίξεων (18,9%) και σε δεύτερο βαθμό από τη συνιστώσα της κατά κεφαλήν δαπάνης (10,9%). Τέλος, από το σύνολο των χωρών εκτός ΕΕ-28, ο μέσος ταξιδιώτης δαπάνησε €580,9 το 2019 από €532,3 το 2018 (ετήσια αύξηση κατά €48,6 ή 9,1%).
Η κατά κεφαλήν δαπάνη: μεταβολή έτους, ποσά σε ευρώ