Ριζικά έχουν αλλάξει οι σχέσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων με το Δημόσιο, καθώς η χώρα μας έχει καταγράψει σημαντική πρόοδο στην ψηφιοποίηση των υπηρεσιών. Η Ελλάδα δείχνει να κλείνει την ψαλίδα με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, ενώ το μέλλον προαλείφεται ακόμα καλύτερο, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η Ελλάδα για χρόνια βρισκόταν στους ουραγούς της Ευρώπης προς τους ευρωπαϊκούς ψηφιακούς στόχους. Το 2023 αποτέλεσε χρονιά καμπής, καθώς καταγράφηκε με απόλυτα στοιχεία η πρόοδος που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό πως από τις 40 εκατ. συναλλαγές πολιτών στο Δημόσιο το 2019, ο αριθμός αυτός εκτοξεύτηκε 37 φορές υψηλότερα, σε σχεδόν 1,5 δισ. συναλλαγές το 2023, με τις περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους μέσω της διαλειτουργικότητας. Το Gov.gr ξεκίνησε με 500 υπηρεσίες και έχει πλέον περισσότερες από 1.730, ενώ το κέντρο διαλειτουργικότητας ξεκίνησε με 20 υπηρεσίες και σήμερα έχει περισσότερες από 200.
Η επικαιροποιημένη έκθεση της Κομισιόν για την Ψηφιακή Δεκαετία, καταγράφει τη σημαντική αυτή πρόοδο που έχει πραγματοποιήσει η Ελλάδα στη ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, διευκολύνοντας σημαντικά την καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων, ενώ εκτιμά ότι μέχρι το 2030 η χώρα θα έχει επιτύχει τους ψηφιακούς στόχους που έχουν τεθεί από την ΕΕ.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα βελτίωσε το 2023 το επίπεδο ψηφιοποίησης των υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις κατά 17,5% σε σχέση με το 2022, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνει 86,2 βαθμούς στη σχετική κλίμακα αξιολόγησης και να ξεπερνά τον μέσο όρο για την ΕΕ. Η ίδια έκθεση διαπιστώνει επίσης σημαντική βελτίωση στον βαθμό ψηφιοποίησης των δημοσίων υπηρεσιών που απευθύνονται σε πολίτες, επίσης κατά 17,5% το 2023 και σε ετήσια βάση.
Ειδικότερα, οι ψηφιακές υπηρεσίες για τους πολίτες το 2023 βρέθηκαν στο 75,9% σημειώνοντας άνοδο κατά 17% ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν στο 79,4% με άνοδο 3,1%. Αντίστοιχα, οι ψηφιακές υπηρεσίες για τις επιχειρήσεις ήταν στο 86,2% με άνοδο 17,5%, έναντι του 85,4% του ευρωπαϊκού μέσου όρου που ενισχύθηκε κατά 2% την περασμένη χρονιά. Στο 73,8% η πρόσβαση των Ελλήνων πολιτών στα ψηφιακά αρχεία Υγείας που ενισχύθηκε κατά 21,6% το 2023, και κλείνει το χάσμα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που διαμορφώθηκε στο 79,1% μετά από άνοδο 10,6% το 2023.
Μέσα στο 2023 εντάχθηκαν στο gov.gr 189 νέες υπηρεσίες από 40 φορείς της Δημόσιας Διοίκησης, με αποτέλεσμα να φτάσει τις 1.638 ο συνολικός αριθμός των διαθέσιμων ψηφιοποιημένων υπηρεσιών. Συνολικά, οι ψηφιακές υπηρεσίες στο gov.gr παρέχονται από 20 Υπουργεία, την Προεδρία της Κυβέρνησης, 85 φορείς και οργανισμούς, 13 Ανεξάρτητες Αρχές και 13 Περιφέρειες.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην υπηρεσία του Δημοσίου
Ένα από τα σημαντικά ορόσημα του 2023 ήταν η ενεργοποίηση του βοηθού mAigov, που με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης βοηθά τους πολίτες στον εντοπισμό της ψηφιοποιημένης δημόσιας υπηρεσίας που ανταποκρίνεται στην εκάστοτε ανάγκη τους. Ο βοηθός δίνει την απάντηση αναλυτικά, καθοδηγώντας όποιον ρωτάει, βήμα βήμα, για τις απαραίτητες διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθήσει, όπως π.χ. τι απαιτείται για να εκδώσει μια ταυτότητα, ή και πιο ειδικές ως προς το πού μπορεί να βγάλει τη φωτογραφία. Αποτελεί ένα «σούπερ» δημόσιο υπάλληλο που είναι διαθέσιμος όλες τις ώρες και ημέρες του χρόνου.
Η Ελλάδα αποτέλεσε το πρώτο κράτος-μέλος της ΕΕ, που εισήγαγε έναν βοηθό LLM στην αλληλεπίδραση Δημοσίου-πολίτη. Ο ψηφιακός βοηθός μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις που αφορούν τη δημόσια διοίκηση, αλλά έχει εκπαιδευτεί να απαντάει και σε πιο ελεύθερες ερωτήσεις που μπορεί να αφορούν ενδοοικογενειακή βία ή κακοποίηση ζώων.
Μέσα στον πρώτο μήνα λειτουργίας το mAigov δέχθηκε 200.000 ερωτήματα, αριθμός που δείχνει το ενδιαφέρον των πολιτών για τη δυνατότητα εξυπηρέτησής τους με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Μπορεί στη συνέχεια ο… ενθουσιασμός των πολιτών να μετριάστηκε, ωστόσο ο ψηφιακός βοηθός δέχεται περίπου 6.000 ερωτήσεις ημερησίως, δίνοντας απαντήσεις σε ζητήματα που αφορούν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ενώ συνεχώς προστίθενται και νέες λειτουργίες που επιτρέπουν στο χρήση να προχωρήσει στην άμεση εκτέλεση της εντολής του.
Τι έρχεται στη συνέχεια
Πλέον ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημοσίου περνάει στην επόμενη φάση, όπου σχεδιάζεται η κατάργηση διαδικασιών και η αξιοποίηση των δεδομένων για την ακόμα μεγαλύτερη διάδραση μεταξύ πολιτών και κράτους. Οι νέες εφαρμογές που προστίθενται στο ψηφιακό πορτοφόλι του Gov θα δώσουν τέλος στις περιττές διαδικασίες ταυτοποίησης σε συμβόλαια και ενοικιάσεις.
Όπως έχει επισημάνει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δ. Παπαστεργίου, οι νέες καινοτόμες εφαρμογές έρχονται να συμπληρώσουν τη «φαρέτρα» διάδρασης μεταξύ πολιτών και Δημοσίου, και η αναβάθμιση του Walletθα φέρει το τέλος της ψηφιακής γραφειοκρατίας. Έχει υπογραμμίσει πως αλλάζει και ο τρόπος που διακινούνται υπηρεσίες στους πολίτες, με το επόμενο βήμα να είναι η μετάβαση από τη ψηφιακή διακίνηση εγγράφων στην ψηφιακή διακίνηση δεδομένων. Στόχος είναι να «απαιτείται λιγότερη διακίνηση στοιχείων και περισσότερη διακίνηση δεδομένων για να κάνουμε τα πράγματα γρηγορότερα».
Έχοντας πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια, το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης αναμένεται να προσθέσει στο κινητό μας ακόμα περισσότερα δημόσια έγγραφα, ενώ ήδη τρέχει και το ηλεκτρονικό εισιτήριο για τους αγώνες μπάσκετ και ποδοσφαίρου.
Για την είσοδο στα γήπεδα με ψηφιακό εισιτήριο ο υπουργός έχει τονίσει ότι «μέχρι τον Σεπτέμβριο θα είμαστε σε απόλυτη λειτουργία, εναρμονισμένοι με την νομοθεσία».
Το πρόγραμμα Smart Cities συνεχίζει να τρέχει, ενώ και στο Κτηματολόγιο έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες. Σειρά έχει πάρει η ψηφιοποίηση των αρχείων της Δικαιοσύνης και της Υγείας, όπου σκανάρονται εκατομμύρια έγγραφα.
Ειδικότερα, στην Υγεία, εκτός της ψηφιοποίησης των αρχείων του ΕΣΥ, προχωράει και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των νοσοκομείων της χώρας, ενώ και ο ηλεκτρονικός φάκελος Υγείας θα ενισχύσει την προσπάθεια ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους. Στον τομέα της Δικαιοσύνης που υπάρχει η στόχευση να επιταχυνθούν οι διαδικασίες απονομής της, εκτός της ψηφιοποίησης των αρχείων, τρέχουν πολλά και σημαντικά ψηφιακά έργα, όπως η Αναβάθμιση του Συστήματος Τήρησης των Αρχείων των Δικαστηρίων και η αναβάθμιση και επέκταση υποδομών ΤΠΕ.