Για πρώτη φορά μετά από δύο 10ετίες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αναμένεται να προχωρήσει σε μείωση των βασικών της επιτοκίων, το πιθανότερο κατά 0,25%, χωρίς να το πράττει υπό την πίεση κάποιας κρίσης.
Αντίθετα οι επενδυτές μοιάζουν να έχουν εμπιστοσύνη στην οικονομία της ευρωζώνης, γεγονός το οποίο αποδεικνύεται και από το ότι οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων είναι σε γενικές γραμμές υπό έλεγχο.
Ούτως ή άλλως η οικονομία της ευρωζώνης κατόρθωσε να εκπλήξει τους πάντες θετικά, ξεφεύγοντας της ύφεσης, αλλά σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Bloomberg, η καλή επιφάνεια κρύβει στο βάθος μία σειρά αρκετά δύσκολων, αναφορικά με την αντιμετώπισή τους, προβλημάτων.
Η ευρωζώνη μοιάζει να χάνει τη μάχη του δυναμισμού από ΗΠΑ και Κίνα, με την ανάπτυξή της να είναι αναιμική, την παραγωγικότητα να είναι χαμηλή, ενώ αντιμετωπίζει δημογραφικά προβλήματα και άσχημα δημοσιονομικά για ορισμένα κράτη-μέλη της.
Οι κυβερνήσεις – που βρίσκονται αντιμέτωπες και με τις ευρωεκλογές της Κυριακής- οφείλουν, σε πολλές περιπτώσεις, να προχωρήσουν σε μία σειρά μεταρρυθμίσεων που θα στηρίξουν την ανάπτυξη αλλά και θα βελτιώσουν τα δημοσιονομικά δεδομένα. Πρέπει να το πράξουν πριν να είναι πολύ αργά και υπάρξει περαιτέρω διόγκωση των προβλημάτων.
«Χωρίς κάποια μεγάλη αλλαγή και προσπάθεια η ευρωζώνη και η ΕΕ θα συνεχίσουν να είναι μία διεθνής δύναμη που υποχωρεί, αφήνοντας ΗΠΑ και Κίνα να "παλεύουν" μεταξύ τους για την κορυφαία θέση», εκτιμά ο Τζέιμι Ρας, επικεφαλής οικονομολόγος του Bloomberg Economics.
Ένας εξ αυτών που «κρούει» συνεχώς τον κώδωνα του κινδύνου για την απώλεια δυναμισμού της Ευρώπης είναι ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν. «Η ανησυχία μου δεν αφορά μόνο τη Γαλλία, αλλά την Ευρώπη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα», δήλωσε στο Bloomberg τον περασμένο μήνα. «Η βασική μου προτεραιότητα είναι να έχουμε μια ευρωπαϊκή πολιτική που να λέει ότι πρέπει να είμαστε πολύ πιο καινοτόμοι, πρέπει να δημιουργήσουμε μια πολύ πιο αποτελεσματική κεφαλαιαγορά, πρέπει να επενδύσουμε πολύ περισσότερο από έναν κοινό προϋπολογισμό ως Ευρωπαίοι και από τον ιδιωτικό τομέα».
Τα αγκάθια για την οικονομία
Η αγορά ομολόγων, παρά τις όποιες αυξομειώσεις της, παραμένει σε καλή τροχιά με το spread μεταξύ των ιταλικών 10ετών ομολόγων και των αντίστοιχων γερμανικών, ένα βασικό μέτρο κινδύνου, να έχει μειωθεί εντός του 2024 στο χαμηλότερο επίπεδο δύο ετών. Ενώ οι αποδόσεις έχουν αυξηθεί κάπως, καθώς οι επενδυτές αξιολογούν πόσο ακριβώς μπορεί να μειώσει η ΕΚΤ δεδομένης μιας πιο ανθεκτικής από ό,τι αναμενόταν οικονομίας, δεν υπάρχει κανένα σημάδι των φόβων κατακερματισμού που καταδίωκαν την αγορά πριν από την πρώτη αύξηση το 2022.
Παράλληλα υπάρχουν και τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και τα νέα εργαλεία που έχει παρουσιάσει η ΕΚΤ, γεγονός που διατηρεί σε καλή κατάσταση τη συγκεκριμένη αγορά.
«Ενώ η Ευρώπη τα πηγαίνει καλύτερα τώρα, βαθιές διαρθρωτικές προκλήσεις - γήρανση, κλιματική αλλαγή και παγκόσμιος κατακερματισμός – την περιμένουν», προειδοποίησε τον Μάιο ο Αλ. Κάμερ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Η αδύναμη παραγωγικότητα - και μαζί της η χαμηλή δυνητική ανάπτυξη - είναι ένα τέτοιο πρόβλημα. Η ΕΕ στο σύνολό της έχει σταθερά χειρότερες επιδόσεις από τις ΗΠΑ σε αυτό το θέμα από την αυγή του τρέχοντος αιώνα. Η βραδύτερη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και η «μείωση της παγκόσμιας οικονομικής ισχύος» είναι το αποτέλεσμα, ανέφερε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας σε μελέτη του τον Μάιο.
Το χάσμα μεταξύ των οικονομιών της Ευρώπης και των ΗΠΑ από το 2000 έφτασε περίπου στο 18% του δυνητικού ΑΕΠ το 2023 - που ισοδυναμεί με περισσότερα από 3 τρισεκατομμύρια ευρώ, το οποίο υπολογίζει ότι το έλλειμμα θα φτάσει σχεδόν στο 40% μέχρι το 2050.
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η γήρανση του πληθυσμού - που προσθέτει χαμηλό δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης και ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους, τουλάχιστον δεδομένου ότι οι συντάξεις σε όλη την περιοχή χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από το δημόσιο από τα τρέχοντα φορολογικά έσοδα.
Πιο πιεστική είναι η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών στις χώρες που ήδη αγωνίζονται να επιβάλουν δημοσιονομικό περιορισμό. Η Ιταλία θα έχει το μεγαλύτερο «πακέτο» χρέους στην Ευρώπη σε μόλις τρία χρόνια, σύμφωνα με την Scope Ratings.
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ δείχνουν τώρα ότι το χρέος ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος αυξάνεται στη Ρώμη αλλά και στη Γαλλία και το Βέλγιο - με ελλείμματα πολύ πάνω από το ανώτατο όριο του 3% που επιδιώκει να επιβάλει η ΕΕ.
Την Παρασκευή 31/5, η S&P Global Ratings μείωσε την αξιολόγηση της Γαλλίας κατά μία βαθμίδα στο AA-, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση έχασε τους στόχους στα σχέδια συγκράτησης του δημοσιονομικού κενού μετά τις τεράστιες δαπάνες κατά τη διάρκεια της πανδημίας του και της ενεργειακής κρίσης.
Ενώ οι αγορές ομολόγων δείχνουν τους επενδυτές να μην ανησυχούν, η προηγούμενη αναταραχή των κρατών της περιοχής προσφέρει σωτήρια μαθήματα για το πόσο γρήγορα μπορεί να αλλάξει το κλίμα. Παρ' όλες τις προσπάθειες που μπορεί να καταβάλουν οι κυβερνήσεις για να θέσουν υπό έλεγχο τα ελλείμματα και το χρέος μέσω περικοπών δαπανών ή αυξήσεων φόρων, οι καλύτερες προοπτικές τους για την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών μακροπρόθεσμα θα είναι μέσω της επίτευξης καλύτερης οικονομικής ανάπτυξης.
Στα μέσα Απριλίου ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα παρουσίασε μια έκθεση σχετικά με το μέλλον της ενιαίας αγοράς του μπλοκ. Μεταξύ άλλων, προέτρεψε την ενοποίηση των τηλεπικοινωνιακών φορέων και την περαιτέρω ενοποίηση των αγορών ενέργειας.
Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι θα δημοσιεύσει σύντομα μια πολυαναμενόμενη έκθεση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, η οποία θα επιχειρήσει να σταματήσει τη σήψη με μια έκκληση για «ριζική αλλαγή» που θα μπορούσε να περιλαμβάνει μικρότερο ρυθμιστικό βάρος και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μαζικές επιδοτήσεις. «Χωρίς στρατηγικά σχεδιασμένες και συντονισμένες δράσεις πολιτικής, είναι λογικό ότι ορισμένες από τις βιομηχανίες μας θα κλείσουν την παραγωγική τους ικανότητα ή θα μετεγκατασταθούν εκτός ΕΕ», δήλωσε τον Απρίλιο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
