Μείωση της χρήσης ΙΧ στους δρόμους της Αθήνας κατά τουλάχιστον 5,3% ως το 2030 μπορεί να επιφέρει η άρση των ισχυρών φραγμών που ισχύουν σήμερα στις on demand μετακινήσεις, όπως έδειξε η έρευνα που διενήργησε ο τομέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ με την υποστήριξη της UBER. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι εφόσον ξεκινήσουν στη χώρα μας υπηρεσίες ridesharing, παραγγελίας δηλαδή δρομολογίου με ΙΧ και οδηγό, μπορούν να προσελκύσουν ημερησίως 647.000 με 772.000 μετακινούμενους.
Ο υφιστάμενος νόμος του 2018 για τις πλατφόρμες διαμεσολάβησης, που είχε πυροδοτήσει μία άνευ προηγουμένου κόντρα μεταξύ του τότε υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σπίρτζη και κατά κύριο λόγο της Beat -που ήταν και η πρώτη πλατφόρμα μετακινήσεων στην Ελλάδα-, ουσιαστικά απαγόρευσε οποιαδήποτε κατά παραγγελία υπηρεσία πέραν των ταξί. Αιχμή του δόρατος ήταν η απαγόρευση της διαμόρφωσης της τιμής της διαδρομής, ξεφεύγοντας από τη λογική της «ταρίφας», που τελικά επικράτησε.
Όσο όμως οι Αθηναίοι εγκλωβίζονται στο κυκλοφοριακό χάος, αναζητούν εναλλακτικές λύσεις που θα δώσουν διέξοδο με οικονομικό, γρήγορο και ευέλικτο τρόπο, με τους ερευνητές να τάσσονται ξεκάθαρα υπέρ της άρσης των περοριστικών κανονιστικών ρυθμίσεων για τις υπηρεσίες διαμοιρασμού διαδρομών. Σήμερα, σύμφωνα με την ανάλυση του ΕΜΠ, στο κέντρο της πόλης η μέση ταχύτητα είναι 18 χλμ./ώρα κατά την πρωινή αιχμή. Στους δρόμους της Αττικής κυκλοφορούσαν 3.179.189 οχήματα ιδιωτικής χρήσης το 2022, που αντιστοιχούν στο 74% του συνολικού στόλου. Επίσης, λειτουργούν επί του παρόντος 13.589 ταξί.
Κοινωνικά και οικονομικά οφέλη
Υπολόγισαν, ακόμη, ότι οι τυπικές ημερήσιες διαδρομές στην πόλη το 2030 βάσει των εκτιμώμενων τάσεων του ΑΕΠ θα αυξηθούν σε 7,1 εκατ. από 6,4 εκατ. για τη φετινή χρονιά, όταν το 2019 ήταν 6 εκατ. Με αυτά τα δεδομένα, η είσοδος του ridesharing στην ελληνική αγορά εκτιμήθηκε ότι θα εξοικονομήσει 92-116 εκατ. ώρες μετακίνησης με ΙΧ, μειώνοντας κατά 2-2,6 λεπτά τον χρόνο κάθε ταξιδιού.
«Ο χρόνος παγκοσμίως καθορίζει το μέσο. Αν πας πιο γρήγορα και πιο άνετα, τότε το επιλέγεις», είπε ο καθηγητής του ΕΜΠ, Γιώργος Γιαννής, που ήταν και ο επικεφαλής της έρευνας, κατά τη χθεσινή παρουσίαση των συμπερασμάτων. «Όταν ο μετακινούμενος δει ότι ο συνολικός χρόνος πόρτα – πόρτα με το ΙΧ, συνυπολογίζοντας το παρκάρισμα ή το να πάει εκεί που έχει παρκάρει, είναι πολύ περισσότερος από το να κάνει κλικ στην πλατφόρμα, να φτάσει το όχημα και να τον αφήσει ακριβώς εκεί που θέλει να πάει, τότε θα το προτιμήσει», εξήγησε, σημειώνοντας ότι οι τάσεις στην Ευρώπη όπου υπάρχει ridesharing δείχνουν ότι εξοικονομείται χρόνος.
Στο κοινωνικό πεδίο, η είσοδος των νέων υπηρεσιών εκτιμάται πως θα δημιουργήσει 17.000 ως 36.000 νέες θέσεις απασχόλησης -πλήρους και μερικής- ως το 2030. Σημαντικό θα είναι το αποτύπωμα στην οδική ασφάλεια, αφού θα έχουμε 21 λιγότερους νεκρούς στην άσφαλτο και 116-150 λιγότερους τραυματίες.
Ακόμη, θα εξοικονομηθεί αστικός χώρος που αντιστοιχεί περίπου στο 4,2% με 5,3% του κέντρου της Αθήνας (39,8 τ.χλμ) λόγω της μειωμένης ζήτησης για πάρκινγκ. Εκτιμήθηκε, δε, πως ο χώρος αυτός αντιστοιχεί σε ποδηλατοδρόμους διπλής κατεύθυνσης συνολικού μήκους 900–1.130 χλμ. ή λεωφορειολωρίδες συνολικού μήκους 480–600 χλμ. Από την κοινωνικοοικονομική ανάλυση, προκύπτει ακόμα ότι θα μειωθούν οι εκπομπές CO2 ως 90 χιλ. τόνους μέχρι το 2030, εξοικονομώντας ως και 37 εκατ. λίτρα καυσίμου.
Ως προς την οικονομική απόδοση του σεναρίου, όπου οι υπηρεσίες διαμοιρασμού διαδρομής εισάγονται με ένα επαρκώς ρυθμισμένο πλαίσιο, ο κοινωνικοοικονομικός Βαθμός Εσωτερικής Απόδοσης (IRR) ανέρχεται σε 21%, με μία υψηλή και θετική Καθαρά Παρούσα Αξία στα 237,9 εκατ. ευρώ. επιδεικνύοντας υψηλή οικονομική απόδοση και βιωσιμότητα στο πέρασμα των χρόνων.
Μεταβαλλόμενο κόμιστρο
Επί της ουσίας όταν ψηφίστηκε το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο το 2018, απέκλεισε κάθε δυνατότητα προσφορών ή εκπτώσεων υπέρ της τσέπης των καταναλωτών, που έως τότε εφαρμόζονταν από τις εν λειτουργία πλατφόρμες. Βεβαίως, εκείνη την εποχή, τα φώτα της δημοσιότητας κέρδισε περισσότερο η «ανίερη» συμμαχία μεταξύ του υπουργού και του γνωστού «γαλάζιου» συνδικαλιστή Θύμιου Λυμπερόπουλου, παρά η ουσία της ρύθμισης.
Οι δικαστικές διαμάχες πήγαν και ήρθαν, εν τω μεταξύ οι υπηρεσίες εκμίσθωσης ΙΧ οχημάτων με οδηγό που είχαν εισαχθεί από το 2012 από ταξιδιωτικά γραφεία και εταιρείες ενοικίασης αυτοκίνητων, κόπηκαν μαχαίρι. Το ίδιο συνέβη και με τις υπηρεσίες ridesharing που μπήκαν στην ελληνική αγορά τον Δεκέμβριο του 2014 μέσω της UberX.
Ειδικότερα, με τον νόμο 4530/2018, οι πλατφόρμες μίσθωσης διαδρομών (ridehailing) αντιμετωπίζονται ως πάροχοι υπηρεσιών μεταφοράς και όχι ως τεχνολογικές πλατφόρμες. Οι περιορισμοί, πάντως, που τέθηκαν περιορίζοντας αυτές τις υπηρεσίες μόνο στα ταξί, δεν έχουν αρθεί μέχρι σήμερα, παρά την ενθουσιώδη δημόσια στήριξη που παρείχε εκείνη την εποχή ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και νυν πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ελληνική ακόμα Beat.
Στον αντίποδα, οι προτεινόμενες υπηρεσίες διαμοιρασμού διαδρομής, όπως εξήγησε ο κ. Γιαννής, έχουν τη λογική του μεταβαλλόμενου κομίστρου, άρα μπορεί να είναι φθηνότερο ή και ακριβότερο από το ταξί ανά περίπτωση. Δίνεται δηλαδή δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, ανάλογα με το εάν η διαδρομή γίνεται σε ώρα αιχμής ή όχι.
Με τη σειρά της, η country operations manager Ελλάδας της UBER, κυρία Μαίρη Γαϊτανάρου, εστίασε στο γεγονός ότι ο επιβάτης μιας τέτοιας κατά παραγγελία υπηρεσίας γνωρίζει εκ των προτέρων το κόστος και τη διάρκεια της διαδρομής του. Την ίδια στιγμή, δίνεται η δυνατότητα στους επαγγελματίες οδηγούς να αναπροσαρμόζουν το κόμιστρο ανάλογα με τη ζήτηση.
«Βλέπουμε να αυξάνονται συνεχώς τόσο οι επιβάτες, όσο και οι επαγγελματίες που στρέφονται στις on demand μετακινήσεις», είπε σχετικά με τη διείσδυση των υπηρεσιών, σημειώνοντας πως η πλατφόρμα της UBER παγκοσμίως έχει 150 εκατ. χρήστες.
Ο παράγων «τουρισμός»
Εκεί που θεωρείται ότι το ridesharing θα απογειώσει τις διαθέσιμες υπηρεσίες είναι οι τουριστικές περιοχές της χώρας, ιδιαίτερα τα νησιά μας όπου οι εναλλακτικές δυνατότητες μετακίνησης είναι περιορισμένες. Ειδικότερα, η διαθεσιμότητα ταξί είναι εξαιρετικά χαμηλή, κυρίως στα νησιά του Ιονίου και του Νοτίου Αιγαίου. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία που προέκυψαν στο πλαίσιο της έρευνας, καθώς η διαθεσιμότητα στο πικ της τουριστικής σεζόν είναι στο Ιόνιο μόλις 13 ταξί ανά 10.000 μετακινουμένους και 12 στο Νότιο Αιγαίο.
Η κατάσταση είναι ασφυκτική στην Κρήτη, που είναι και μια από τις ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού. Παρουσιάζει τη χαμηλότερη αναλογία διαθεσίμων ταξί ανά μετακινούμενο σε όλη τη διάρκεια του έτους. Η διαθεσιμότητα παίζει από 12 ως το ανώτερο 16 ταξί ανά 10.000 μετακινούμενους, όταν ο εθνικός μέσος όρος είναι λίγο πάνω από 24 ταξί ανά 10.000 μετακινούμενους.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
