Ταβάνι φαίνεται να έχουν πιάσει τα μισθώματα γραφείων της Αττικής, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, που κάνουν λόγο για «ουδέτερη ζώνη» της αγοράς.
Στα ποιοτικά, σύγχρονα και πράσινα γραφεία, όπου η ζήτηση παραμένει ισχυρή, παρουσιάζεται μια σταθεροποίηση των μισθωμάτων με τις τιμές να κινούνται μέχρι τα 30-35 ευρώ ανά τ.μ. Ωστόσο, το περιθώριο για νέα άνοδο περιορίζεται από την οικονομική εικόνα της χώρας.
Λίγες είναι οι μεγάλες εταιρείες που «αντέχουν» τα υψηλά μισθώματα που απαιτούν οι χώροι εργασίας υψηλών προδιαγραφών, ενώ δεν ανακάμπτει η πραγματική οικονομία σε ρυθμό που θα βοηθήσει τις χιλιάδες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών να αναπτυχθούν και να απορροφήσουν το απόθεμα των γραφείων δεύτερης κατηγορίας.
Αν και τα μισθώματα σε εποχές προ κρίσης της χώρας είχαν σκαρφαλώσει στο επίπεδο των 40 ευρώ ανά τ.μ., υπενθυμίζεται ότι το μέγεθος της οικονομίας το 2009 ήταν 20% μεγαλύτερο από τα σημερινά επίπεδα.
Ουδέτερη ζώνη
Σε νέα έκθεση της, η εταιρεία συμβούλων JLL σημειώνει ότι η αγορά γραφείου της Αθήνας, βρίσκεται σε ουδέτερη ζώνη σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις όπου τα μισθώματα αυξάνονται.
Στην έκθεση της, η JLL τοποθετεί τις ευρωπαϊκές πόλεις σε έναν πίνακα με σχήμα «ρολογιού» και η Αθήνα βρίσκεται μόνη ανάμεσα στο σημείο των αγορών όπου η ανάπτυξη των ενοικίων επιβραδύνεται και οι τιμές μειώνονται, δηλαδή εκεί που δεν υπάρχει ούτε άνοδος ούτε κάθοδος μισθώσεων.
Σημειώνεται ότι σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις (με εξαίρεση το Δουβλίνο) οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται με επιβραδυνόμενο ρυθμό, σύμφωνα με την έκθεση «European Office Occupier Markets» για το δ΄ τρίμηνο του 2023.
«Οι αγορές εμπορικών ακινήτων δείχνουν πρώιμα σημάδια αισιοδοξίας το τέταρτο τρίμηνο, παρά τη συνεχιζόμενη επιφυλακτικότητα της αγοράς», τονίζει η εταιρεία στην έκθεση, που υπογραμμίζει, επίσης, ότι μόνο στο Δουβλίνο οι τιμές ενοικίασης έχουν μπει σε πτωτική τροχιά.
Πολλές ταχύτητες
Σε μια ακόμα ανάλυση της αγοράς που ετοίμασε πρόσφατα η Geoaxis, η εταιρεία συμβούλων ακινήτων σημειώνει, πως την περίοδο 2024-25 η αγορά γραφείων στην Αττική χαρακτηρίζεται από τρεις διαφορετικές ταχύτητες.
Η πρώτη ταχύτητα αφορά τα ποιοτικά, σύγχρονα, πράσινα γραφεία, σχεδόν ανεξάρτητα θέσης, που συγκεντρώνουν πολύ υψηλή ζήτηση και ενοίκια που μπορεί να ξεφύγουν πάνω από 30 ευρώ ανα τμ τον μήνα και αποδόσεις γύρω στο 6%.
Η δεύτερη ταχύτητα αφορά παλαιά, ανακαινισμένα γραφεία στο Κολωνάκι και σε κεντρικούς οδικούς άξονες, που σημειώνουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και μισθωτικές αξίες πέριξ των 15-20 ευρώ ανά τμ τον μήνα με αποδόσεις 7% και η τρίτη ταχύτητα αφορά παλαιότερα ή μη ανακαινισμένα γραφεία που δεν μπορούν να ενοικιαστούν ούτε προς 10 ευρώ/τμ/μήνα σε δευτερεύουσες θέσεις στο κέντρο της Αθήνας, με αποδόσεις περί τα 7,5%.
«Οι διαφορετικές αυτές ταχύτητες αναμένεται ότι θα συνεχιστούν για το υπόλοιπο 2024», τονίζει η έκθεση.
Ως γενική τάση, η Geoaxis εκτιμά ότι οι διαφορετικές ταχύτητες στην αγορά των γραφείων θα συνεχίσουν και το 2024/2025, με σταθεροποίηση στις αξίες για τα παλαιότερα γραφεία σε δευτερεύοντα σημεία, αύξηση για τα παλαιότερα ανακαινισμένα γραφεία προβολής και «ανακοπή στο ρυθμό αύξησης αξιών στα μοντέρνα, πράσινα γραφεία, ανεξάρτητα θέσης».