Η άφιξη στη χώρα μας των πρώτων 249 ολοκαίνουργιων λεωφορείων μετά από δεκατέσσερα χρόνια είναι γεγονός. Το νήμα έκοψε η Θεσσαλονίκη στο λιμάνι της οποίας έφτασαν την Παρασκευή τα 110 ηλεκτρικά οχήματα της κινεζικής Yutong, ενώ η Κυριακή ήταν η ημέρα της Αθήνας με τα 139 νέα λεωφορεία να πιάνουν Πειραιά. Το πρώτο βήμα για την ανανέωση των στόλων έγινε, μετά από εξαγγελίες έξι ετών και μία διαγωνιστική διαδικασία που ξεκίνησε το 2021.
Όμως, τόσο οι συμφωνίες με τα ΚΤΕΛ όσο και το leasing που ξεκίνησαν ως «σανίδα σωτηρίας» των αστικών συγκοινωνιών μέσα στην πανδημία, αποτελούν πια κανονικότητα. Έτσι, ο ΟΑΣΑ προχωρά στην απευθείας διαπραγμάτευση με τα ΚΤΕΛ για μία νέα συμφωνία ανάληψης των γραμμών της Ανατολικής και της Δυτικής Αττικής ως τα τέλη του 2024, προϋπολογισμού 27,7 εκατ. ευρώ, καθώς ο σχετικός διαγωνισμός δεν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί ως τη λήξη της τρέχουσας.
Ο στόλος της Αθήνας είναι τόσο γερασμένος, έχοντας μέσο όρο ηλικίας κοντά στα 19 έτη, όταν ο ευρωπαϊκός είναι περίπου στα 13. Έτσι, ακόμα και τα συνολικά 740 ολοκαίνουργια οχήματα, που θα μετρά μέσα στην ερχόμενη διετία, εκ των οποίων 140 ηλεκτρικά -το πρώτο έχει μπει σε φάση τεχνικών δοκιμών εδώ και 15 μέρες-, 300 CNG και 300 νέα λεωφορεία με leasing, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες.
Επεκτείνεται η ανάθεση στα ΚΤΕΛ
Με τον ανοιχτό διαγωνισμό για την 8ετή ανάθεση 63 γραμμών της Ανατολικής και της Δυτικής Αττικής με 211 οχήματα, ύψους 400,33 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), να βρίσκεται σε εξέλιξη, ο ΟΑΣΑ προχωρεί σε απευθείας ανάθεση στα ΚΤΕΛ Κορίνθου ως το τέλος του 2024, προϋπολογισμού 27.701.218,77 ευρώ. Δεδομένου ότι η τετράμηνη παράταση της συμφωνίας με τα ΚΤΕΛ λήγει στις 28 Απριλίου, εκτιμάται ότι ο τρέχων διαγωνισμός δεν θα προλάβει να πάρει απευθείας τη σκυτάλη.
Στον διαγωνισμό, που την πρώτη φορά παρήλθε άγονος κι επαναλήφθηκε, συμμετείχε μόνο μία κοινοπραξία, αυτή των ΚΤΕΛ με δύο ταξιδιωτικά πρακτορεία. Στη νέα σύμβαση, που προτού υπογραφεί θα πρέπει να λάβει και το πράσινο φως του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο ΟΑΣΑ έχει προεκτιμήσει την αμοιβή για κάθε τμήμα με βάση το μέγιστο μοναδιαίο κόστος εκτέλεσης συγκοινωνιακού έργου σε 2,340 ευρώ/οχηματοχιλιόμετρο.
Για να καλύψει το κενό, το διοικητικό συμβούλιο του ΟΑΣΑ ενέκρινε, μετά τη σχετική σύμφωνη γνώμη της ΕΑΔΗΣΥ, στα τέλη Φεβρουαρίου τη διενέργεια διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, καθώς και τους όρους των δύο προσκλήσεων για την παροχή υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών με αστικά λεωφορεία στην Ανατολική και τη Δυτική Αττική. Ο προϋπολογισμός ανά τμήμα ανέρχεται σε 13.730.868,52 ευρώ για την Ανατολική Αττική και 13.970.350,25 ευρώ για τη Δυτική Αττική για το διάστημα μέχρι τις 31.12.2024. Η πρόσκληση θα απευθυνθεί στα ΚΤΕΛ Κορινθίας και για τα δύο τμήματα.
Στόχος της διοίκησης του ΟΑΣΑ είναι η νέα σύμβαση να προχωρήσει με διαφορετικούς όρους από την υφιστάμενη, άρα να μην λειτουργήσει ως ακόμα μία παράταση αυτής.
Επόμενα βήματα
Ως προς τα επόμενα βήματα, για να βγουν στους δρόμους τα νέα ηλεκτρικά λεωφορεία, θα πρέπει αυτά να εκτελωνιστούν, βάσει των διαδικασιών που προβλέπει η σχετική νομοθεσία. Εν συνεχεία, θα γίνει η εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού εντός των οχημάτων, όπως είναι τα μηχανήματα επικύρωσης εισιτηρίων, το σύστημα τηλεματικής κ.ά. Το μεγάλο στοίχημα είναι η προετοιμασία των απαραίτητων υποδομών στα αμαξοστάσια που θα τα υποδεχθούν, ώστε να μπορούν να μπουν στο καθημερινό πρόγραμμα των δρομολογίων.
Σε αυτή την πρώτη φάση, η φόρτιση θα γίνεται στα αμαξοστάσια με φορτιστές βραδείας φόρτισης των 90KW. Στο πλαίσιο της νέας προμήθειας, συνολικά 750 καινούργιων λεωφορείων, εκ των οποίων τα 250 προορίζονται για τη Θεσσαλονίκη, θα περιληφθεί και ταχυφόρτιση. Ο διαγωνισμός αναμένεται μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους, με την συντριπτική πλειοψηφία των οχημάτων να είναι ηλεκτρικά, αλλά και περίπου 50 λεωφορεία υδρογόνου.
Η δαπάνη της ΟΣΥ για τη σύνδεση των υποδομών επαναφόρτισης με τον ΔΕΔΔΗΕ σε νέες ή υφιστάμενες παροχές μέσης τάσης, στα αμαξοστάσια σε Ρέντη, Άγιο Δημήτριο, Ρουφ και Πλατεία Αττικής ανήλθε σε 1.159.000 ευρώ. Ανάδοχος για την προμήθεια και εγκατάσταση δικτύου αγωγών για τη φόρτιση των 140 νεών ηλεκτρικών οχημάτων, προϋπολογισμού 7,95 εκατ. ευρώ, διάρκειας 3 μηνών, αναδείχθηκε η Εύδρομος ΑΤΕ.
Αντίστοιχα στη Θεσσαλονίκη έχει υπογραφεί από τον περασμένο Δεκέμβριο η προγραμματική σύμβαση μεταξύ ΟΑΣΘ και Αναπτυξιακής Νομού Θεσσαλονίκης, ύψους 9,54 εκατ. ευρώ για τη διαμόρφωση του σταθμού φόρτισης στο αμαξοστάσιο της Σταυρούπολης. Επίσης, έχει ανακηρυχθεί ο προσωρινός ανάδοχος για την επένδυση για τις υποδομές φόρτισης και το σχέδιο σύμβασης έχει σταλεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο προς έγκριση. Οι δαπάνες που έχει αναλάβει μέχρι σήμερα ο ΟΑΣΘ ανέρχονται σε 9,3 εκατ. ευρώ.
Εντωμεταξύ, στις 20 Φεβρουαρίου, υπεγράφη η σύμβαση για την προμήθεια των 100 αρθρωτών λεωφορείων συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) της Iveco France, μήκους 18 μέτρων, που θα δρομολογηθούν στην Αθήνα. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, αναμένεται να πέσουν οι υπογραφές και για το τελευταίο τμήμα της προμήθειας, που αφορά σε ακόμη 200 οχήματα CNG της Industria Italiana Autobus, που στο σύνολό τους θα ενισχύσουν τις συγκοινωνίες της πρωτεύουσας σταδιακά ως το 2025.
Αναζητείται νέα ηγεσία για το «τιμόνι» του ΟΣΕΘ
Η Θεσσαλονίκη πέρα από την πρωτιά της άφιξης των νέων, πρωτοεμφανιζόμενων στη χώρα μας ηλεκτρικών λεωφορείων, είναι και η πρώτη πόλη όπου ένας φορέας έχει αναλάβει από το 2018 την ανάπτυξη, τον συντονισμό και την εποπτεία των αστικών μετακινήσεων. Υπό την ομπρέλα του ΟΣΕΘ έχουν τεθεί εκτός από τα λεωφορεία και το πολυαναμενόμενο μετρό, η θαλάσσια συγκοινωνία, τα δημόσιας χρήσης επιβατικά οχήματα, αλλά και ο υπό μελέτη δυτικός αστικός σιδηρόδρομος και το τραμ, καθώς και τα μέσα μικροκινητικότητας.
Αυτή την περίοδο, βρίσκεται στον αέρα πρόσκληση για την κάλυψη των θέσεων του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΣΕΘ για τετραετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης για ακόμη τέσσερα χρόνια. Η θητεία του υφιστάμενου διοικητικοί συμβουλίου έληξε στις 4/10/2023. Η βραχύβια προθεσμία υποβολής των αιτήσεων ξεκίνησε την 1η/03/2024 και λήγει στις 13/03/2024.
Σήμερα, στους δρόμους της Θεσσαλονίκης από τα 245 λεωφορεία του ΟΑΣΘ που ήταν τον περασμένο Δεκέμβριο προσεγγίζουν και ενίοτε ξεπερνούν τα 300, όπως σημείωσε πρόσφατα ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας. Πρόσθετα, μάλιστα, ο ΟΣΕΘ επιβεβαίωσε την αυξητική τάση στις επικυρώσεις εισιτηρίων της αστικής συγκοινωνίας, φτάνοντας τις 9,6 εκατομμύρια επικυρώσεις εισιτηρίων το 2023, 69% περισσότερες από το 2022.