Φως στα θολά σημεία γύρω από τη δημιουργία Digital ή Remote Towers (ψηφιακοί ή απομακρυσμένοι πύργοι ελέγχου) στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας επιχειρεί να ρίξει η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Η μελέτη που έγινε στις αρχές του 2023, υπό πέπλο μυστικότητας, δημιούργησε ανησυχία και αντιδράσεις στους κόλπους των εργαζομένων στην αεροναυτιλία, κυρίως όμως φούντωσε τα ερωτηματικά, γύρω από τη σπουδή να εκπονηθεί μία "fast track" μελέτη για μία επένδυση που προϋπολογίζεται συνολικά σε 168,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 71,289 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης που προορίζονται για τα αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport Greece.
Όπως διευκρινίζει η ΥΠΑ, σε απάντηση στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, τα υπό μελέτη συστήματα απομακρυσμένου ελέγχου αφορούν το σύνολο των περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, με την αρχή να γίνεται μεν από τα 12 εκ των 14 που διαχειρίζεται η Fraport Greece, αλλά σε δεύτερη φάση θα επεκταθούν και στα υπόλοιπα 22 μικρότερα αεροδρόμια που παραμένουν σήμερα στην ΥΠΑ. Σημειώνεται, μάλιστα, πως αυτά «θα λειτουργούν συμπληρωματικά με τους υφιστάμενους πύργους ελέγχου των εν λόγω αεροδρομίων για τις περιπτώσεις εκτάκτων και επειγουσών αναγκών (φυσικές καταστροφές, κυβερνοεπιθέσεις, αναγνωρίσεις αντικειμένων, ζώντων ζώων και αεροσκαφών κλπ)».
Σε μία προσπάθεια κατευνασμού των αντιδράσεων που προέκυψαν από ενώσεις εργαζομένων, η ΥΠΑ κάνει λόγο για αναβάθμιση των υπηρεσιών διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας, με τη συμμετοχή και αναβάθμιση του ρόλου των επιχειρησιακών ειδικοτήτων της αεροναυτιλίας με αναβαθμισμένη εκπαίδευση (ελεγκτές, ηλεκτρονικοί και πληροφοριών πτήσεων). «Από πουθενά δεν προκύπτει η απομάκρυνσή τους από τους υφιστάμενους Πύργους Ελέγχου», καταλήγει η απάντηση.
Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων εκφράζουν έντονα την αντίθεσή τους. Σε ανακοίνωσή του, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Τηλεπικοινωνιακών ΥΠΑ σημειώνει πως «η ασφάλεια των επιβατών έρχεται σε δεύτερη μοίρα στον βωμό της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων», βλέποντας Πύργους Ελέγχου χωρίς την παρουσία εκπαιδευμένου προσωπικού. Αντίστοιχα, για ένα αχρείαστο, επικίνδυνο και πρακτικά μη εφαρμόσιμο πρότζεκτ, για το οποίο θα κατασπαταληθούν δεκάδες εκατομμύρια από το Ταμείο Ανάκαμψης, κάνει λόγο η Ένωση Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας. Επικαλείται, μάλιστα, επιστολές των IFATCA και ATCEUC προς την πολιτική ηγεσία, με τις οποίες εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις τόσο υπό το πρίσμα της ασφάλειας, όσο και της εθνικής ασφάλειας, της βιωσιμότητας και της χρησιμότητας.
Μελέτη σε fast forward
Πάντως, το σημείο που τα πράγματα παραμένουν θολά είναι η σπουδή που έδειξε το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών και Μετφορών για την εκπόνηση της σχετικής μελέτης, η οποία ανατέθηκε στην εταιρεία PLANET, μετά από πρόσκληση σε τρεις οικονομικούς φορείς την 1η Φεβρουαρίου 2023. Η ανάθεση ύψους 29.512 ευρώ έγινε στις 9 Φεβρουαρίου 2023. Σύμφωνα με την ΥΠΑ, η μελέτη παραλήφθηκε από την αρμόδια Διεύθυνση Διαχείρισης και Ανάπτυξης Αεροναυτιλίας και υποβλήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023, δηλαδή ούτε ένα μήνα μετά την ανάθεση, στον Διοικητή της ΥΠΑ, δίχως σχόλια και παρατηρήσεις. Εν συνεχεία, εκείνος τη διαβίβασε αρμοδίως στο Υπουργείο για ενημέρωση και κατά την κρίση του ενέργειες.
Και παρότι η διοίκηση της ΥΠΑ υπεραμύνεται της διαδικασίας, οι φορείς που εκπροσωπούν τους εργαζόμενους σημειώνουν στις ανακοινώσεις τους, ότι οι αρμόδιες διευθύνσεις της Υπηρεσίας είχαν μαύρα μεσάνυχτα για την πρόθεση εκπόνησης τέτοιας μελέτης, ενώ δεν τους ζητήθηκε καν η συμβολή τους σε αυτή.
Βάσει των ελάχιστων συμπερασμάτων της μελέτης, που αφορά στην καταγραφή των επιχειρησιακών απαιτήσεων και τεχνικών προδιαγραφών και στη μελέτη κόστους για τη δημιουργία Remote Towers στα περιφερειακά αεροδρόμια, το μόνο που γίνεται γνωστό είναι πως προβλέπεται μία συνολική επένδυση 168,2 εκατ. ευρώ σε δύο φάσεις. Ειδικότερα, η ανάλυση προϋπολογισμού του έργου περιλαμβάνει δύο στάδια, εκ των οποίων το πρώτο αφορά στα 14 παραχωρημένα αεροδρόμια με κόστος 71,289 εκατ. ευρώ και το δεύτερο τα 22 κρατικά αεροδρόμια με κόστος 96,972 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Από την πρώτη φάση του έργου εξαιρούνται τα δύο αεροδρόμια πολιτικής και στρατιωτικής χρήσης, Χανίων και Ακτίου.
Έξυπνοι και ψηφιακοί οι πύργοι ελέγχου το μέλλοντος
Οι απομακρυσμένοι ή ψηφιακοί πύργοι ελέγχου ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες, τεχνητή νοημοσύνη ακόμη κι επαυξημένη πραγματικότητα. Με κάμερες υψηλής τεχνολογίας, αισθητήρες, ανιχνευτές κίνησης, υπέρυθρη απεικόνιση σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας, customized οθόνες που μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο ό,τι συμβαίνει σε μια πίστα αεροδρομίου ακόμη κι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, θεωρείται ότι μπορούν να αλλάξουν το τοπίο στην εναέρια κυκλοφορία.
Στόχος των remote towers είναι η βελτίωση της ασφάλειας πτήσεων και αεροδρομίων, μέσω περισσότερων εργαλείων ελέγχου. Το ενδιαφέρον για τους ψηφιακούς πύργους ελέγχου είναι έντονο διεθνώς, καθώς, σε πρώτη φάση, μπορούν να αποτελέσουν μία back up υπηρεσία για τα μεγάλα αεροδρόμια, και να βελτιώσουν τη χωρητικότητα και την ασφάλεια στους μικρούς και μεσαίους αερολιμένες.
Έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του πρώτου πύργου ελέγχου, οι τεχνολογίες αιχμής μπαίνουν στη μάχη για να μειώσουν τα κόστη συντήρησης και εκσυγχρονισμού, να διευκολύνουν το έργο των ελεγκτών και τις συνθήκες εργασίας και να περιορίσουν την ανάγκη μεγάλων επενδύσεων σε νέους πύργους, όταν αυτοί που λειτουργούν εξαντλήσουν το όριο ζωής τους. Ο έλεγχος της εναέριας κυκλοφορίας από απόσταση μπορεί να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία ενός αερολιμένα ακόμα και σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.
Σε κάθε περίπτωση, είναι μια νέα τάση που δεν κυριαρχεί, αλλά δοκιμάζεται ανά τον κόσμο. Ένα από τα πρώτα έργα απομακρυσμένων πύργων ήταν για τον γερμανικό πάροχο υπηρεσιών αεροναυτιλίας DeutscheFlugsicherung (DFS). Από το 2018, το γερμανικό αεροδρόμιο του Σααρμπρύκεν ελέγχει ψηφιακά από μια απομακρυσμένη εγκατάσταση, 450 χλμ. μακριά στη Λειψία, πάνω από 15.000 κινήσεις πτήσεων ετησίως. Στο κέντρο ελέγχου αυτής της εγκατάστασης, προστέθηκαν σε δεύτερη φάση και οι καθημερινές δραστηριότητες των αεροδρομίων της Ερφούρτης και της Δρέσδης.
Αντίστοιχη τεχνολογία απομακρυσμένου πύργου ελέγχου «τρέχει» στο αεροδρόμιο του Τζέρσεϋ στη Βρετανία και στην Ισλανδία, όπου δοκιμάζεται σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Στον κατάλογο συγκαταλέγονται ακόμη το αεροδρόμιο της Βιέννης και το δεύτερο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της Δανίας, ενώ στη Λατινική Αμερική η αρχή έγινε από τη Βραζιλία. Ψηφιακοί πύργοι σχεδιάζονται σε Νέα Ζηλανδία και Αργεντινή, ενώ εξετάζονται για τη Λιθουανία. Εκτιμάται ότι μέσα την επόμενη δεκαετία περίπου 100 αεροδρόμια διεθνώς θα ελέγχονται απομακρυσμένα.
Οι τρεις εκδοχές του ψηφιακού πύργου ελέγχου
Σήμερα εφαρμόζονται τρεις εκδοχές ψηφιακών πύργων. Ο πρώτος είναι ο απομακρυσμένος πύργος για αεροδρόμια μικρής και μεσαίας χωρητικότητας, όπου γίνεται προβολή αεροδρομίων σε απομακρυσμένη τοποθεσία. Περιλαμβάνει εργαλεία ανίχνευσης αεροσκαφών και αντικειμένων, παρακολούθηση και επαυξημένη πραγματικότητα. Ο εικονικός πύργος εφαρμόζεται για βελτιωμένη λειτουργία πύργου και έκτακτες ανάγκες, προσθέτοντας επί της ουσίας νέες λειτουργίες σε αεροδρόμια υψηλής χωρητικότητας για εφεδρικές υπηρεσίες και βελτιώνει την ασφάλεια.
Στην τρίτη του εκδοχή, ο ψηφιακός πύργος παρέχει ένα επιπλέον σύνολο «ματιών», επιτρέποντας τον έλεγχο της πίστας του αεροδρομίου από μια πανοραμική εικόνα που προσφέρει κάλυψη τυφλών σημείων, πληροφορίες θέσης αεροσκαφών, αυξημένες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του αεροσκάφους, την ασφάλεια του αεροδρομίου και την ασφάλεια της περιμέτρου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
