Η νοσογόνος παχυσαρκία αποτελεί μια χρόνια μεταβολική και ορμονική διαταραχή, η οποία επηρεάζει σημαντικά τη συνολική υγεία και ειδικά τη γυναικεία γονιμότητα.
Γυναίκες με ιδιαίτερα υψηλό δείκτη μάζας σώματος (BMI ≥40) συχνά παρουσιάζουν ασταθή έμμηνο κύκλο, ανωοθυλακιορρηξία και δυσκολία στη σύλληψη, ακόμα και με τη χρήση μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Βώρο, Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, Ειδικό στην Υπογονιμότητα και Μεταδιδακτορικό Ερευνητή στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, «η παχυσαρκία διαταράσσει βαθιά τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-ωοθηκών, συνοδεύεται από ινσουλινοαντίσταση και χρόνια φλεγμονή, και τελικά υπονομεύει τη λειτουργία των ωοθηκών και την ποιότητα των ωαρίων».
Επιστημονικές μελέτες επικεντρώνονται στη σχέση μεταξύ παχυσαρκίας, βαριατρικής χειρουργικής και αναπαραγωγικής υγείας. Σε πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση (Life, 2025), όπου αναλύθηκαν 34 διεθνείς μελέτες, διαπιστώθηκε ότι πάνω από το 75% των γυναικών που υποβλήθηκαν σε βαριατρική επέμβαση παρουσίασαν επαναφορά της ωορρηξίας, ρύθμιση του κύκλου και αυξημένες πιθανότητες φυσικής σύλληψης.
Επιπλέον, οι εγκυμοσύνες μετά από χειρουργική απώλεια βάρους εμφάνισαν χαμηλότερα ποσοστά διαβήτη κύησης, υπέρτασης και μακροσωμίας νεογνών, συγκριτικά με εγκυμοσύνες παχύσαρκων γυναικών χωρίς απώλεια βάρους.
Η σύσταση των ειδικών είναι σαφής: συστήνεται αναμονή 12-18 μηνών πριν την προσπάθεια σύλληψης, ώστε να αποκατασταθούν τα θρεπτικά αποθέματα και οι ορμονικές ισορροπίες.
Μοριακοί μηχανισμοί και γονιμότητα
Πέρα από τα κλινικά αποτελέσματα, οι ερευνητές εξέτασαν τους μοριακούς μηχανισμούς που συνδέουν το σωματικό βάρος με τη γονιμότητα. Σε προοπτική μελέτη (Journal of Clinical Medicine, 2024), παρακολουθήθηκαν 29 γυναίκες κάτω των 40 ετών πριν και έξι μήνες μετά από sleeve γαστρεκτομή.
Μετρήθηκαν δείκτες γονιδιακής έκφρασης σχετικοί με την όρεξη και την αναπαραγωγή, όπως CART και λεπτίνη. Μετά τη χειρουργική επέμβαση, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της έκφρασής τους, παράλληλα με βελτίωση βασικών ορμονών γονιμότητας (FSH, LH, οιστραδιόλη, AMH).
Αυτό δείχνει ότι η απορρύθμιση που «μπλοκάρει» την ωορρηξία αρχίζει να υποχωρεί.
Σε άλλη δημοσίευση (Antioxidants, 2025), αναδείχθηκε ο ρόλος του μονοξειδίου του αζώτου (NO) ως «γέφυρας» μεταξύ μεταβολισμού και γονιμότητας. Μετά τη βαριατρική επέμβαση αυξήθηκε η έκφραση του ενζύμου eNOS, ενώ μειώθηκαν οι δείκτες οξειδωτικού στρες.
Το NO συμβάλλει στη βελτίωση της μικροκυκλοφορίας και της αγγειακής λειτουργίας στις ωοθήκες και το ενδομήτριο, στοιχεία κρίσιμα για την ωρίμανση ωαρίων, την ωορρηξία και την εμφύτευση εμβρύου.
Όπως σημειώνει ο Δρ. Βώρος, «η απώλεια βάρους μέσω της βαριατρικής δεν αλλάζει μόνο το νούμερο στη ζυγαριά, αλλά επαναρυθμίζει μοριακά "ρολόγια" που σχετίζονται με τη γονιμότητα».
Ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη γυναικεία υπογονιμότητα
Τα ευρήματα συνολικά διαμορφώνουν μια νέα, ολοκληρωμένη προσέγγιση για γυναίκες με νοσογόνο παχυσαρκία και υπογονιμότητα. Απαιτείται προσεκτικός προεγχειρητικός έλεγχος, εξατομικευμένη επιλογή χειρουργικής τεχνικής, στενή μετεγχειρητική παρακολούθηση θρέψης και σωστός χρονισμός στην προσπάθεια σύλληψης.
Η βαριατρική χειρουργική μπορεί, υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, να λειτουργήσει ως θεραπευτική «γέφυρα» για την αποκατάσταση της φυσικής γονιμότητας και τη μείωση των κινδύνων κατά τη διάρκεια της κύησης.
Όπως καταλήγει ο Χαράλαμπος Βώρος, «η βαριατρική δεν είναι "συντόμευση"· είναι μία ιατρική παρέμβαση με βαθύ βιολογικό αντίκτυπο. Ρυθμίζει γονίδια όπως τη λεπτίνη, αποκαθιστά την παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου και τελικά ξαναδίνει ελπίδα σε γυναίκες που δυσκολεύονται να γίνουν μητέρες».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
