Ήταν μια διάψευση... αλά ελληνικά, αυτή που έγινε χθες για τα σενάρια των τελευταίων ημερών περί έκτακτου φόρου στις τράπεζες. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, διέψευσε μεν ότι είναι ήδη ειλημμένη η απόφαση για την επιβολή του φόρου, όμως έσπευσε να τονίσει ότι «η Κυβέρνηση εξετάζει όλα τα εργαλεία που έχει στα χέρια της». Κάπως έτσι, επιχειρείται να επιτευχθούν ταυτόχρονα δύο στόχοι, ή, για να το πούμε πιο απλά, να μείνει η πίτα αφάγωτη και ο σκύλος χορτάτος. Από τη μια, να συγκρατηθούν οι ανησυχίες των επενδυτών, πρωτίστως των ξένων, που είδαν ξαφνικά μπροστά τους μια σοβαρή απειλή από ένα φορολογικό μέτρο που θα άλλαζε τους υπολογισμούς για τις τραπεζικές μετοχές. Από την άλλη, όμως, να συνεχίσει να εμφανίζεται η κυβέρνηση «σκληρή» έναντι των τραπεζιτών, αφού αυτή η πολιτική στάση κρίνεται ότι «πουλάει» στην κοινή γνώμη. Στην ίδια κατεύθυνση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος θέλησε να δείξει στους πολίτες ότι η κυβέρνηση δεν παύει να ενδιαφέρεται για τις δικές τους ανάγκες, σημειώνοντας ότι «αυτό που έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία (σ.σ.: από τη συζήτηση για τον φόρο) είναι οι τράπεζες να προσαρμοστούν στις ανάγκες των πολιτών και με μια σειρά αποφάσεις που θα πάρουν, να μειώσουν τα βάρη και τις χρεώσεις έναντι των πολιτών. Αυτό είναι που επιδιώκει η Κυβέρνηση και θα εξαντλήσει όλα τα μέσα που έχει, προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί και αυτό είναι ένα μέρος του αυξημένου κόστους ζωής των πολιτών».
-- Το πώς ακριβώς ερμηνεύονται όλα αυτά, μόνο το μέλλον θα το δείξει. Άραγε, τι μπορεί να σημαίνει ότι «θα εξαντλήσει η Κυβέρνηση όλα τα μέσα που έχει»; Μπορεί να σημαίνει ότι θα φτάσει ακόμη και στην επιβολή του έκτακτου φόρου για να «τιμωρήσει» τις τράπεζες αν δεν «προσαρμοστούν στις ανάγκες των πολιτών»; Είναι δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς αυτούς τους συλλογισμούς και τελικά ίσως αποπροσανατολίζουν από την πραγματικότητα: όπως έχει γράψει το BD, η κυβέρνηση δεν προσανατολίζεται στην επιβολή του φόρου, γιατί αντιλαμβάνεται ότι δεν θα είναι μια σωστή απόφαση οικονομικής πολιτικής. Όλα τα άλλα, μάλλον είναι παιχνίδια πολιτικής επικοινωνίας με μικρή αξία.
-- Πάντως, στο συνέδριο που οργανώνουν τη Δευτέρα στο Λονδίνο το Χρηματιστήριο Αθηνών και η Morgan Stanley ίσως έχει ο ίδιος ο πρωθυπουργός την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει τη στάση του, μιλώντας στους ξένους διαχειριστές κεφαλαίων. Το πρόγραμμα της διήμερης εκδήλωσης (2 και 3 Δεκεμβρίου) περιλαμβάνει μια κλειστή συζήτηση του Κυριάκου Μητσοτάκης με ξένους επενδυτές και είναι πολύ πιθανό εκεί να ερωτηθεί για το τι ισχύει, τελικά, για τον έκτακτο φόρο. Ίδωμεν...
Στελέχη του Δημοσίου στα... μανταλάκια
Αποφασισμένος να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια επιβολής κυρώσεων σε φορείς και στελέχη υπηρεσιών του Δημοσίου, που θα καθυστερήσουν να υποβάλουν στοιχεία για την προσυμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων είναι ο Κωστής Χατζηδάκης. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι δεν καθιερώνονται μόνο πρόστιμα σε όσους κρίνεται ότι έχουν ευθύνη για καθυστερήσεις, αλλά προβλέπεται και κάτι σαν... κρέμασμα στα μανταλάκια για τους υπευθύνους. Στο φορολογικό νομοσχέδιο προστέθηκε ρύθμιση που αναφέρει ότι «τα στοιχεία των προστίμων που επιβάλλονται και των προσώπων στα οποία επιβλήθηκαν, δημοσιοποιούνται σε διαδικτυακό τόπο της Φορολογικής Διοίκησης για την ενημέρωση των φορολογουμένων». Έτσι, το στέλεχος μιας δημόσιας υπηρεσίας που θα καθυστερήσει την υποβολή στοιχείων δεν θα έχει μόνο μια οικονομική επιβάρυνση, αλλά θα έχει και μια «ρετσινιά» για το υπόλοιπο της σταδιοδρομίας του. Βαρύτατα μέτρα, που δείχνουν και πόσο αναγκαία θεωρεί το υπουργείο την επιτυχημένη εφαρμογή της μεταρρύθμισης για τις φορολογικές δηλώσεις, την ώρα που οι περισσότεροι αμφιβάλλουν ότι θα μπορέσει ποτέ να ξεφύγει από την... κατάρα των παρατάσεων. Από την πλευρά του, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δείχνει αποφασισμένος να πετύχει και σε αυτή την «επικίνδυνη αποστολή», όπως τα κατάφερε και με τη διασύνδεση των POS με τις ταμειακές, που επίσης ελάχιστοι πίστευαν ότι θα ολοκληρωθεί.
«Δώρα» στο φορολογικό και... παρατράγουδα
Με πρόσθετα... δώρα κατατέθηκε στη Βουλή το φορολογικό νομοσχέδιο, που ούτως ή άλλως ήταν προσανατολισμένο στην ελάφρυνση των φορολογουμένων και όχι στην επιβολή νέων βαρών. Μια αναμενόμενη παρέμβαση ήταν η παράταση, για πολλοστή φορά, της αναστολής του ΦΠΑ για τις νέες οικοδομές. Μια άλλη ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία, αν και δεν αφορά πολλούς, είναι η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ των διατηρητέων κτιρίων με αξία έως 400.000 ευρώ. Το νομοσχέδιο λύνει, όμως, και ένα περίεργο πρόβλημα που είχαν όσοι επιχειρηματίες ρύθμιζαν χρέη με τον εξωδικαστικό μηχανισμό και με μερική ή ολική διαγραφή. Σε αυτή την περίπτωση, η Εφορία τους βεβαίωνε φόρο εισοδήματος, επειδή θεωρούσε ότι τα χρέη που διαγράφονταν ήταν ισοδύναμα με εισόδημα. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επαναφέρει παλιότερη διάταξη, που ίσχυε ως το τέλος του 2020, για να πάψει να επιβάλλεται φόρος εισοδήματος σε αυτές τις περιπτώσεις. Επίσης, δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σε επιχειρηματίες να πληρώνουν οι ίδιοι ρυθμίσεις, που είχαν χαθεί από την επιχείρησή τους, ακριβώς με τους ίδιους όρους. Φαίνεται, λοιπόν, ότι το υπουργείο προσπάθησε να δει όχι μόνο όχι μόνο τη μεγάλη εικόνα των ρυθμίσεων που αφορούν πολλούς, αλλά και να διευθετήσει θέματα που μπορεί να μην κάνουν πρωτοσέλιδα αλλά δεν παύουν να είναι σημαντικά.
-- Το μόνο... παρατράγουδο σε όλα αυτά είναι η ρύθμιση για την επαναφορά κατοικιών σε μακροχρόνια μίσθωση, αν ήταν κλειστές ή προσφέρονταν σε βραχυχρόνιες μισθώσεις. Η ομοσπονδία των ιδιοκτητών εξέδωσε οργισμένη ανακοίνωση για το γεγονός ότι αγνοήθηκαν όλα τα σχόλια που είχαν γίνει στη διαβούλευση και η σχετική ρύθμιση κατατέθηκε χωρίς αλλαγές σε σημεία που είχαν επισημανθεί ως προβληματικά για την εφαρμογή της. Η ΠΟΜΙΔΑ είχε καταθέσει την αρχική πρόταση για φοροαπαλλαγή στους ιδιοκτήτες που θα επαναφέρουν κατοικίες σε μακροχρόνιες μισθώσεις, αλλά τώρα τονίζει ότι η ρύθμιση θα καταλήξει να ακυρωθεί στην πράξη, επειδή το υπουργείο δείχνει υπερβολικό ενδιαφέρον να «αστυνομεύσει καλύτερα τη φοροαπαλλαγή, μήπως χάσει μερικά ευρώ».
Νέα κόλπα με το ρωσικό πετρέλαιο
Είναι απίστευτη η εφευρετικότητα που δείχνει το κύκλωμα μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου στις αγορές της Ευρώπης, με τη γνωστή -και άκρως επικίνδυνη για το περιβάλλον- πρακτική της μεταφόρτωσης του πετρελαίου σε νέα τάνκερ, ώστε να «σβήνει» η ρωσική του προέλευση. Ο ελληνικός χώρος είχε τα παγκόσμια πρωτεία στη συχνότητα τέτοιων μεταφορτώσεων, οι οποίες γίνονταν στον Λακωνικό Κόλπο. Η κυβέρνηση, διαπιστώνοντας τους κινδύνους για το περιβάλλον από κάποιο ατύχημα, προσπάθησε να σταματήσει αυτή την πρακτική, δεσμεύοντας τις περιοχές όπου γίνονταν οι μεταφορτώσεις για ασκήσεις του Πολεμικού Ναυτικού (προσοχή: μόνο δεσμεύονταν οι περιοχές, ασκήσεις στην πραγματικότητα δεν γίνονταν). Ωστόσο στοιχεία εταιρείας αναλύσεων Vortexa, τα οποία δημοσίευσε χθες το Bloomberg, δείχνουν ότι το κύκλωμα διακίνησης ρωσικού πετρελαίου βρήκε άλλη περιοχή για μεταφορτώσεις πετρελαίου, κοντά στη Χίο και τη Λέσβο. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, η Vortexa υπολογίζει ότι ήδη έχουν γίνει μεταφορτώσεις περίπου 1 εκατ. βαρελιών ρωσικού πετρελαίου.
-- Παράλληλα, ακόμη και στον Λακωνικό Κόλπο οι μεταφορτώσεις δεν έχουν σταματήσει εντελώς. Η NAVTEX που έχει εκδοθεί από το Πολεμικό Ναυτικό αφήνει μια μικρή λωρίδα εκτός της περιοχής των υποτιθέμενων ασκήσεων και ακριβώς σε αυτή τη λωρίδα πηγαίνουν ορισμένα τάνκερ για μεταφορτώσεις. Έτσι όπως πάει αυτή η άκρως επικερδής δραστηριότητα, ίσως ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί θα ήταν να δεσμεύσει... όλο το Αιγαίο για ασκήσεις το Πολεμικό Ναυτικό!
Άνετος ο Κώστας Νεμπής
Σε οικονομική κατάθλιψη οι Έλληνες
Η εκλογή Τραμπ βασίστηκε κυρίως στη δυσαρέσκεια των πολιτών για την ακρίβεια και τον πληθωρισμό, παρά το γεγονός ότι τα μακροοικονομικά μεγέθη στις ΗΠΑ πήγαιναν καλά. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Ελλάδα, με τον προϋπολογισμό να έχει πλεονάσματα, αλλά μεγάλο μέρους του πληθυσμού να τα βγάζει πέρα δύσκολα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο επισήμανε προς τους υπουργούς πως «η τόνωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση».
-- Ίσως οι οικονομικοί σύμβουλοι ενημέρωσαν τον πρωθυπουργό για τα τελευταία στοιχεία της Eurostat σχετικά με τους δείκτες της υποκειμενικής φτώχειας και της αντικειμενικής φτώχειας. Ο πρώτος δείκτης περιγράφει ποιο ποσοστό πολιτών κάθε χώρας θεωρεί τον εαυτό του φτωχό και ο δεύτερος το πραγματικό ποσοστό πολιτών της χώρας που είναι στα όρια της φτώχειας, σύμφωνα με επιστημονικές μετρήσεις και κριτήρια. Στην Ελλάδα, στον πραγματικό δείκτη φτώχειας είμαστε οι όγδοοι φτωχότεροι στην ΕΕ με ποσοστό 18,9%, αλλά είμαστε μακράν οι πρώτοι στον υποκειμενικό δείκτη αυτοκατάταξης ως φτωχοί, με ποσοστό 67,1%.
-- Για να το αντιληφθούμε καλύτερα, σύμφωνα με τη Eurostat το πραγματικό ποσοστό φτώχειας στην ΕΕ είναι 22,5%, αλλά οι Ευρωπαίοι πολίτες δηλώνουν φτωχοί κατά 24,8%. Μια διαφορά 2,3 μονάδων, ενώ σε εμάς η διαφορά είναι 48 (!) μονάδες. Το φαινόμενο αυτό σύμφωνα με τους ειδικούς αποκαλείται «οικονομική κατάθλιψη» και αν δεν καταπολεμηθεί θα προκαλέσει σίγουρα κατάθλιψη στους κυβερνώντες στις επόμενες εκλογές.
Κινητικότητα για τη διασύνδεση
Επιστρέφει στην επικαιρότητα η διασύνδεση της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ. Χθες αναμενόταν επίσκεψη του υπουργού Ενέργειας του Ισραήλ Ελι Κοέν στην Αθήνα όπου θα υπέγραφε συμφωνία στο υπουργείο Ενέργειας σχετικά με το έργο Great Sea Interconnector, όμως ακυρώθηκε το ταξίδι λόγω έκτακτου κωλύματος. Και σήμερα ο υπουργός Ενέργειας, κ. Σκυλακάκης, μεταβαίνει στην Κύπρο. Στο πλαίσιο του 2ου Greece – Cyprus Summit- Advancing Together, ο Έλληνας υπουργός θα έχει την ευκαιρία να ανταλλάξει ιδέες κι απόψεις με Κύπριους συναδέλφους, μεταξύ των οποίων θα είναι και ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου. Αν και φαίνεται ότι το έργο έχει πάρει το δρόμο του, εκκρεμούν ορισμένα θέματα που ίσως απασχολήσουν τους δύο υπουργούς, όπως η λήψη της επενδυτικής απόφασης για τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο η οποία ακόμα εκκρεμεί.
Χυδαιότητες του Μασκ για τη Μέρκελ
Η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ εξέφρασε ανησυχία για την παρουσία πολλών δισεκατομμυριούχων στο πλάι του Ντ. Τραμπ. Ο μόνος εξ αυτών που αντέδρασε, αλλά με ολοκληρωτική απουσία καλών τρόπων, ήταν ο Έλον Μασκ, ο οποίος σε ανάρτησή του στο X αναρωτήθηκε ποια είναι, γράφοντας “Who is this Angela Merkin person?”. Η λέξη “merkin” («ηβική περούκα για ιερόδουλες», σύμφωνα με τα λεξικά) δεν αποτελεί ένα χαριτωμένο λογοπαίγνιο αλλά βωμολοχία στην αγγλική αργκό και σίγουρα δεν μπορεί να χρησιμοποιείται από τον Μασκ για την πρώην καγκελάριο της Γερμανίας. Εάν αναζητήσει κάποιος την ανάρτηση του Μασκ στο X (έχει δημοσιευτεί στις 24/11) θα δει χιλιάδες σχόλια, αρκετά εκ των οποίων τον επικρίνουν. Μάλιστα, διεθνή ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι και το πλήγμα για τη μετοχή της Tesla στις 25/11, με πτώση άνω του 3% ίσως δεν είναι άσχετη με αυτήν την ανάρτηση, με κάποιους επενδυτές να θέλουν να στείλουν το μήνυμα στον στενότερο συνεργάτη του Ντ. Τραμπ ότι θα πρέπει να διαθέτει αυτοσυγκράτηση και έστω τη βασική αστική ευγένεια.
Κυρώσεις της Ευρώπης σε εταιρείες της Κίνας;
Την επιβολή κυρώσεων σε κινεζικές εταιρείες που τροφοδοτούν τη Ρωσία στον πόλεμο με την Ουκρανία εξετάζει η ΕΕ. Η Κίνα αποτελεί ένα σταθερό συμπαραστάτη της Μόσχας, ενώ μεταξύ άλλων της πουλά και αμυντικό εξοπλισμό και κυρίως drones, με αρκετούς Ευρωπαίους διπλωμάτες να ζητούν να ληφθούν άμεσα μέτρα ώστε αυτό να περιοριστεί. Βέβαια, αποτελεί μία πρόταση που θα δυσκολευθεί αρκετά να «περάσει», καθώς χρειάζεται ομόφωνη έγκριση των 27 κρατών – μελών της ΕΕ. Από την πλευρά της, η Κίνα ισχυρίζεται ότι οι κατηγορίες της ΕΕ δεν ευσταθούν και ότι δεν έχει προχωρήσει σε πώληση drones στη Ρωσία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες της στήλης παρέχονται αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εκληφθούν ως συμβουλή, πρόταση, προσφορά για αγορά ή πώληση κινητών αξιών, ούτε ως προτροπή για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε μορφής επένδυσης. Δεν υφίσταται ουδεμία ευθύνη της ιστοσελίδας για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.