Τέλος και με τη «βούλα» έβαλε το ΤΑΙΠΕΔ στο διαγωνισμό πώλησης του 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας που έχει το ταμείο στην κατοχή του. Έναν διαγωνισμός που ξεκίνησε στις αρχές του 2020 με την εκδήλωση ενδιαφέροντος από εννέα σχήματα αλλά στην πορεία «κόλλησε» λόγω της δικαστικής διένεξης της ΔΕΠΑ Εμπορίας με την ELFE αλλά και λόγω της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία.
Τελικά, το ΤΑΙΠΕΔ την Παρασκευή αποφάσισε τη ματαίωση του διαγωνισμού λέγοντας πως θα εξετάσει τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην εγχώρια και τις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου και θα αξιολογήσει τις εναλλακτικές δυνατότητες αξιοποίησης του εν λόγω περιουσιακού στοιχείου.
Όλα όμως συνηγορούν πως μια τέτοια κίνηση θα καθυστερήσει αφού η εταιρεία έχει να αντιμετωπίσει δύο σημαντικές προκλήσεις: τη μείωση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου που «χτυπάει» την κερδοφορία αλλά και τις διαδικασίες μετασχηματισμού της με στόχο τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων της, δεδομένου ότι το φυσικό αέριο αποτελεί πλέον ένα μεταβατικό καύσιμο.
Το πρώτο πρόσκομμα στην πώληση του 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας -με δυνατότητα απόκτησης του συνόλου του μετοχικού κεφαλαίου, δυνάμει Μνημονίου Συνεργασίας με τα ΕΛΠΕ (νυν Helleniq Energy) που κατείχαν το υπόλοιπο 35% της ΔΕΠΑ Εμπορίας- προήλθε από τη δικαστική διαμάχη με την ELFE που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη.
Η κόντρα με την ELFE στα δικαστήρια
Η ELFE (πρώην Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων) με έδρα τη Νέα Καρβάλη Καβάλας είχε προσφύγει στα δικαστήρια καθώς θεωρούσε ότι το αέριο που αγόρασε την περίοδο 2010-2015 από τη ΔΕΠΑ δεν έπρεπε να τιμολογείται με ρήτρα βασισμένη στο πετρέλαιο. Η πρωτόδικη απόφαση το 2019 έχει δικαιώσει την ELFE, συμφερόντων Λαυρέντη Λαυρεντιάδη επιδικάζοντας 61 εκατ. ευρώ ωστόσο η ΔΕΠΑ προσέφυγε στη δικαιοσύνη κατά της πρωτόδικης απόφασης.
Με την υπ’ αρίθμ. 689/2022 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών που δημοσιεύθηκε στις 10 Φεβρουαρίου, απορρίφθηκε η αγωγή της εταιρείας «ELFE S.A.» για την παραβίαση των διατάξεων περί ανταγωνισμού και απορρίφθηκε επίσης η έφεση της «ELFE S.A.» για την απόρριψη της αγωγής της ΔΕΠΑ περί οφειλόμενων ποσών.
Και οι δύο εταιρείες προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο. Ο Άρειος Πάγος «γύρισε» την υπόθεση στο Εφετείο που σύμφωνα με την εμπειρία θα χρειαστεί σχεδόν δύο χρόνια για να αποφανθεί. Υπό αυτές τις συνθήκες ο διαγωνισμός είχε «παγώσει» αφού κανείς επενδυτής δεν θα μπορούσε να υποβάλει δεσμευτική προσφορά υπό το φόβο να υποχρεωθεί να ικανοποιήσει οφειλές εκατομμυρίων, σε περίπτωση δικαίωσης της ELFE στα δικαστήρια.
Ο ρόλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας στην ενεργειακή κρίση
Λίγες ημέρες μετά όμως ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία που εκτόξευσε τις τιμές του φυσικού αερίου και έφερε τις ευρωπαϊκές χώρες αντιμέτωπες με το στοίχημα της ενεργειακής επάρκειας.
Το κράτος μέσω της ΔΕΠΑ Εμπορίας παρενέβη τότε, τόσο σε επίπεδο συγκράτησης των τιμών όσο και σε επίπεδο διασφάλισης της ενεργειακής επάρκειας. Η ιδιωτικοποίηση μπορούσε να περιμένει. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας ήτσν ο κύριος εισαγωγές φυσικού αερίου αγωγών και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Ήταν επίσης ο άμεσος πάροχος φυσικού αερίου σε ηλεκτροπαραγωγούς, σε βιομηχανικούς καταναλωτές, στις υφιστάμενες Εταιρείες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) και σε τελικούς καταναλωτές σε περιοχές που δεν έχουν συσταθεί ΕΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας χορήγησε το 2022 κατά κύριο λόγο στους οικιακούς καταναλωτές και στους πελάτες της αεριοκίνησης εκπτώσεις συνολικού ποσού 108,69 εκατ. ευρώ.
Για την ιστορία να αναφέρουμε πως για την πώληση του 100% της ΔΕΠΑ Εμπορίας είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον εννέα όμιλοι και είχαν προεπιλεγεί για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, αυτή της υποβολής δεσμευτικών προσφορών, επτά σχήματα (κοινοπραξία Motor Oil – ΔΕΗ, κοινοπραξία ΕΛΠΕ-Edison, η Shell Gas, η ελβετική MET Holdings και οι εγχώριοι όμιλοι Μυτιληναίου, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Κοπελούζου).
Το δύσκολο 2023 και ο μετασχηματισμός της εταιρείας
Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αποκλιμακωθεί αλλά η μείωση της κατανάλωσης επηρεάζει αρνητικά τις επιδόσεις της εταιρείας. Το 2022 με την κατανάλωση να υποχωρεί κατά -19% σε σχέση με το 2021 τα κέρδη προ φόρων της ΔΕΠΑ Εμπορίας είχαν ανέλθει στα 76 εκατ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη στα 49,6 εκατ. ευρώ. Τ
Το 2023 όμως έχουν «γυρίσει» σε ζημιές. Σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ για το 2023 η ζήτηση του φυσικού αερίου στη χώρα μας αναμένεται να παρουσιάσει περαιτέρω κάμψη όχι μόνο σε σχέση με τα υψηλά επίπεδα του έτους 2021, αλλά και ως προς το 2022. Ως εκ τούτου, η ΔΕΠΑ καλείται να λειτουργήσει σε ένα περιβάλλον μεγάλης αβεβαιότητας και ρευστότητας, όπου προβλέψεις και εκτιμήσεις είναι δύσκολο να διατυπωθούν. Bεβαίως, οι ζημιές το πρώτο εξάμηνο του 2023 αποδίδονται στην αποτίμηση αποθεμάτων ασφαλείας Φυσικού Αερίου, λόγω πτώσης των διεθνών τιμών, αλλά και από αυξημένα κόστη για την εξασφάλιση δυναμικότητας στο δίκτυο για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Η διοίκηση της εταιρείας από το 2022 και μετά δίνει βαρύτητα στο μετασχηματισμό της δημόσιας επιχείρησης ώστε η εμπορία φυσικού αερίου να μην αποτελεί τη μοναδική πηγή εσόδων της επιχείρησης. Για το λόγο αυτό προωθείται από τη σημερινή διοίκηση η περαιτέρω δραστηριοποίηση στις ΑΠΕ, στη συμβατική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και στην επέκταση της σε καθαρότερες μορφές αερίου όπως το βιομεθάνιο.
Ειδικότερα, στις ΑΠΕ η ΔΕΠΑ Εμπορίας ελέγχει το 100% της NORTH SOLAR, η οποία έχει ως αντικείμενο την ανάπτυξη έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύς 500 MW στη Δυτική Μακεδονία, το 100% της NEW SPES CONCEPT που αναπτύσσει φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος 222 MW, και το 100% της NORTH SOLAR 1 που αναπτύσσει φωτοβολταϊκό ισχύος 95MW στη Λάρισα.
Στο πλαίσιο της επέκτασης και στην ηλεκροπαραγωγή συμμετέχει με 29% στη μονάδα που δημιουργείται στην Αλεξανδρούπολη δυναμικότητας 840MW μαζί με τη ΔΕΗ και τον όμιλο Κοπελούζου. Η επένδυση για το εργοστάσιο θα ανέλθει στα 400 εκατ. ευρώ.
Επίσης, η ΔΕΠΑ Εμπορίας ελέγχει το 100% της «Φυσικό Αέριο» και το 20% της Gas Τrade που «στήνει» τον τερματικό σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη
Πως επηρεάζει την Ηelleniq Energy η ματαίωση της πώλησης
Η ματαίωση του διαγωνισμού πώλησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας δημιουργεί νέα δεδομένα και για την Helleniq Energy που ελέγχει το 35% του μετοχικού κεφαλαίου. Οπως είχε δηλώσει και ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Aνδρέας Σιάμισιης: «Εμείς είτε θα αγοράσουμε όλη τη ΔΕΠΑ Εμπορίας -σ.σ.: για αυτό μετείχαν και στο διαγωνισμό που ματαιώθηκε- είτε θα πωλήσουμε το ποσοστό μας. Θέλουμε καθαρές λύσεις».
Να αγοράσει κάποιος τρίτος επενδυτής τώρα το 35% της ΔΕΠΑ αποκλείεται, όχι μόνο επειδή είναι μειοψηφικό ποσοστό, αλλά και γιατί υπάρχει και η δικαστική εκκρεμότητα με την ELFE Υπάρχει βέβαια και το σενάριο να αποκτήσει το Δημόσιο το 35% και να ελέγχει τη ΔΕΠΑ Εμπορίας κατά 100% αλλά και αυτό το σενάριο συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες, αφού θα υποχρέωνε το κράτος σε μία εκταμίευση τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ, όσο δηλαδή αποτιμάται στα βιβλία της Helleniq Energy η επένδυσή της στη ΔΕΠΑ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
