Η ελβετική Landis+Gyr κατέβηκε ως φαβορί στο διαγωνισμό του ΔΕΔΔΗΕ για την αντικατάσταση 7,5 εκατ. ρολογιών της ΔΕΗ με έξυπνους μετρητές, καθώς είχε το πλεονέκτημα της εγχώριας παραγωγής έξυπνων μετρητών στο εργοστάσιο της Κορίνθου σε αντίθεση με τους άλλους διεκδικητές του διαγωνισμού.
Ο αποκλεισμός της όμως από το διαγωνισμό προκάλεσε απογοήτευση και εκνευρισμό στα κεντρικά της Ελβετίας και με χθεσινή του ανακοίνωση ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Werner Lieberherr ξεκαθάρισε ότι «παγώνει» τις επενδύσεις στην Ελλάδα και σε δεύτερο χρόνο εξετάζεται το ενδεχόμενο μεταφοράς της παραγωγής σε άλλη χώρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν υπάρχει ειλημμένη απόφαση για περαιτέρω ενέργειες. Από το ρεπορτάζ του BD προκύπτει πως αν αποφασιστεί η μεταφορά της έδρας θα χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα, «όχι όμως δραματικά μεγάλο για να υλοποιηθεί».
Οι Ελβετοί θεωρούν ότι αδικήθηκαν καθώς όπως υποστηρίζουν δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να λάβουν μέρος στη διαγωνιστική διαδικασία, αλλά αποκλείστηκαν από τη φάση της προεπιλογής, αν και είναι ο μοναδικός κατασκευαστής έξυπνων μετρητών σε όλη την Ελλάδα.
Υπενθυμίζεται πως το ΔΣ του ΔΕΔΔΗΕ απέρριψε την αίτηση προεπιλογής της Landis+Gyr AG στον διαγωνισμό των έξυπνων μετρητών με το σκεπτικό ότι η εταιρεία, ενώ στηρίζεται στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα της ελληνικής θυγατρικής της, της «Landis + Gyr SA», για την κατασκευή του εξοπλισμού πεδίου, παρέλειψε να δηλώσει την εταιρεία αυτή, ως υπεργολάβο που θα αναλάβει την εν λόγω κατασκευή.
Κατά της απόφασης του ΔΣ του ΔΕΔΔΗΕ η Landis+Gyr AG άσκησε προδικαστική προσφυγή ενώπιον της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.), η οποία όμως απορρίφθηκε δικαιώνοντας το ΔΣ του ΔΕΔΔΗΕ. Οι Ελβετοί προσέφυγαν τότε στο ΣτΕ και κατά του ΔΕΔΔΗΕ αλλά και κατά της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. αλλά το ΣτΕ επικύρωσε την απόφαση της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων.
Σύμφωνα με το ΣτΕ, «εφόσον η ελληνική εταιρεία αποτελούσε υποχρεωτικά υπεργολάβο, από τη στιγμή που δηλώθηκε από την Landis+Gyr AG ως τρίτος φορέας δανείζων εμπειρία, θα έπρεπε να δηλωθεί και ως υπεργολάβος της για την εκτέλεση συγκεκριμένου τμήματος της σύμβασης και, ταυτοχρόνως, θα έπρεπε να δηλωθεί το ποσοστό υπεργολαβίας που αναλογεί στο τμήμα αυτό». Κάτι που έκαναν οι οι άλλοι διεκδικητές του διαγωνισμού που δήλωσαν ποιους υπεργολάβους θα χρησιμοποιήσουν αν κερδίσουν το έργο αλλά και τα ποσοστά της εργολαβίας.
Από τη Landis παραδέχονται ότι δεν συμπλήρωσαν σωστά κάποια «κουτάκια» του διαγωνισμού, ωστόσο απορούν με τη σπουδή του ΔΕΔΔΗΕ να τους πετάξει έξω από το διαγωνισμό αντί να τους ζητήσει διευκρινίσεις. «Φυσικά, θα είχαμε κατασκευάσει τους μετρητές στην Ελλάδα για την Ελλάδα, και αυτό το έχουμε καταστήσει απόλυτα σαφές σε όλα τα έγγραφα της αίτησης, επομένως, η απόφαση μας στενοχωρεί ακόμη περισσότερο», αναφέρουν από τη Landis+Gyr.
Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν πως ίσως ο ΔΕΔΔΗΕ θα έπρεπε να δείξει κάποια ευελιξία και να ζητήσει διευκρινίσεις ώστε να μείνει στο διαγωνισμό η Landis, γεγονός που θα ενίσχυε τον ανταγωνισμό και ίσως έφερνε καλύτερες προσφορές από όλους τους διεκδικητές, δεδομένου ότι η προσφορά της Landis δεν θα επιβαρυνόταν με τα κόστη παραγωγής σε άλλη χώρα.
Από την άλλη πλευρά δεν είναι λίγοι αυτοί που επισημαίνουν πως σε ένα διεθνή διαγωνισμό πρέπει να ακολουθούνται κατά γράμμα όλες οι διαδικασίες που προβλέπονται και να τηρείται η αρχή της ισονομίας. Παραπέμπουν μάλιστα και στον αποκλεισμό της Hard Rock στο διαγωνισμό της ΕΕΕΠ για την άδεια καζίνο στο Ελληνικό για κάποιο λάθος στις ημερομηνίες της εγγυητικής -αν και εκεί τελικά η αδυναμία χρηματοδότησης του έργου από τον προσωρινό νικητή του διαγωνισμού, τη Mohegan, επανέφερε τη Ηard Rock στο διαγωνισμό που μαζί με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έλαβαν τελικά την άδεια.
Οι επιτελείς της Landis+Gyr είχαν δηλώσει πως αν δεν δικαιωθούν από το ΣτΕ θα προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ενημέρωση αν έχει αναληφθεί μια τέτοια πρωτοβουλία.
Το εργοστάσιο της Landis στην Κόρινθο- σε μια περιοχή με υψηλή ανεργία- απασχολεί 900 εργαζόμενους και επηρεάζει με την πρόοδο των εργασιών της πολλούς Έλληνες μεταποιητές οι οποίοι την προμηθεύουν με εξαρτήματα των μετρητών, όπως χαλκός και πλαστικά τμήματα.
Αν οι απειλές-προειδοποιήσεις της μητρικής Landis για μεταφορά της παραγωγής υλοποιηθούν θα είναι ένα μεγάλο πλήγμα για την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής και όχι μόνο. Βεβαίως, τα εργοστάσια δεν κλείνουν τόσο εύκολα, ιδίως όταν είναι αποδοτικά όπως το συγκεκριμένο και με επενδύσεις εκατομμυρίων τα τελευταία χρόνια. Σύντομα θα δούμε τι αποφάσεις θα ληφθούν για την Ελλάδα στο Τσουγκ της Ελβετίας, έδρα της Landis+Gyr.
Πάνω από 40 χρόνια παρουσία στην Ελλάδα
H ελβετική Landis+Gyr αποφάσισε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 να εγκατασταθεί παραγωγικά στην Ελλάδα εκμεταλλευόμενη τα ισχυρά επενδυτικά κίνητρα της εποχής. Στην πρώτη φάση της δραστηριοποίησής του, ο ελβετικός όμιλος εντάχθηκε στην ελληνική αγορά με τη δημιουργία κοινής εταιρείας με την Ελληνική Τράπεζα Επενδύσεων. Αντικείμενο της κοινής εταιρείας ήταν η παραγωγή μετρητών ηλεκτρικού ρεύματος στην Κόρινθο και πελάτης της η ΔΕΗ.
Σταδιακά η εταιρεία απογαλακτίστηκε από τη ΔΕΗ και μόνο ένα μονοψήφιο ποσοστό του κύκλου εργασιών έχει να κάνει με παραγγελίες από τη ΔΕΗ. Το 2012 εν μέσω μνημονιακών συνθηκών, πτώσης της οικοδομής και μετά από δύο ζημιογόνες χρήσεις, υπήρξε η πρόταση αποχώρησης από την Ελλάδα με την παραγωγή του εργοστασίου να μεταφέρεται σε Βρεταννία και Γαλλία.
Οι εργαζόμενοι τότε μπροστά στον κίνδυνο του λουκέτου συμφώνησαν σε μείωση των αποδοχών τους, ενώ παράλληλα το εργοστάσιο εξασφάλισε και μια μεγάλη παραγγελία για την εγκατάσταση 1,7 εκατ. έξυπνων μετρητών στη Ρώμη και η απόφαση για μετεγκατάσταση ανακλήθηκε.
Για μια τριετία το εργοστάσιο πήγε πολύ καλά με μεγάλες παραγγελίες και από τη Landis+Gyr Βορείου Αμερικής με αποτέλεσμα το 2015 να αποφασιστεί η μεταφορά των γραμμών παραγωγής από την Ελβετία στην Κόρινθο. Ήταν μια δύσκολη απόφαση αφού οι γραμμές παραγωγής λειτουργούσαν για πάνω από 100 χρόνια στην Ελβετία. Μάλιστα λίγο μετά την επένδυση επιβλήθηκαν στην Ελλάδα τα capital controls προκαλώντας πανικό στους Ελβετούς.
Τελικά όλα πήγαν καλά με το εργοστάσιο στην Κόρινθο να δέχεται παραγγελίες από όλη την υφήλιο, να εξάγει πάνω από το 90% της παραγωγής του, να απασχολεί πάνω από 900 εργαζόμενους και τα τελευταία χρόνια να έχει υποδεχθεί επενδύσεις άνω των 50 εκατ. ευρώ.
Η μητρική Landis+Gyr ιδρύθηκε το 1896 στην Ελβετία. Έχει ενοποιημένες πωλήσεις που ξεπερνούν το 1,5 δισ. δολάρια, δραστηριοποιείται σε 30 χώρες σε πέντε ηπείρους και απασχολεί 6.800 εργαζομένους.
Ο διαγωνισμός και τα επόμενα βήματα
Ο διαγωνισμός συνεχίζεται με τις τέσσερις εταιρείες που πληρούν τις προδιαγραφές του διαγωνισμού (short list) και θα ακολουθήσει η υποβολή των τεχνικών προσφορών. Από τη διαδικασία αυτή θα προκριθούν τρία σχήματα που θα είναι και οι νικητές του διαγωνισμού.
Θα είναι νικητές γιατί θα υποβάλουν μεν οικονομικές προσφορές αλλά θα έχουν εξασφαλισμένο κομμάτι του έργου που υπολογίζεται πως θα ξεπεράσει τα 1,2 δισ. ευρώ. Από το πόσο ανταγωνιστική οικονομική προσφορά θα υποβάλουν θα εξαρτηθεί και ο αριθμός των «έξυπνων» μετρητών που θα κληθούν να εγκαταστήσουν.
Ο διαγωνισμός αφορά στην αντικατάσταση των περίπου 7,5 εκατομμυρίων συμβατικών μετρητών και θεωρείται κρίσιμος για την αγορά ηλεκτρισμού, με δεδομένο ότι οι έξυπνοι μετρητές θα ανοίξουν μια σειρά από δυνατότητες που σήμερα δεν υπάρχουν με τους υφιστάμενους συμβατικούς μετρητές.
Δυνατότητες που αφορούν τόσο στη διαχείριση των βλαβών και τη γρήγορη αποκατάσταση των διακοπών, την τηλεμέτρηση, αλλά πρωτίστως στην καλύτερη διαχείριση της ζήτησης.
Υπενθυμίζεται ότι στο μεγάλο διαγωνισμό των έξυπνων μετρητών έχουν προκριθεί:
1) Η ισπανική θυγατρική της αμερικανικής εταιρείας κατασκευής μετρητών Itron Spain SLU, από κοινού με την επίσης ισπανική ZIV Aplicaciones y Tecnologia SL (modems και παρεμφερής εξοπλισμός).
2) Η ρουμανική θυγατρική της επίσης αμερικανικής εταιρείας παραγωγής μετρητών Elster Rometrics SRL (μέλος του διεθνούς ομίλου Honeywell), μαζί με τις Intracom SA Telecom Solutions και Elster Gmbh.
3) Η γνωστή στον χώρο σλοβενική εταιρεία κατασκευής μετρητών Iskraemeco d.d., έχει κατέβει στο διαγωνισμό από κοινού με την γαλλική Oracle France SAS.
4) Η ελληνική Protasis AE σε κοινοπραξία από κοινού με την γαλλική Sagemcom Energy & Telecom SAS, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της γαλλικής Enedis.
Εάν δεν παρουσιαστούν νέα προβλήματα και καθυστερήσεις στον διαγωνισμό που ήδη τρέχει από το Δεκέμβριο του 2021, τότε εκτιμάται ότι μέχρι το 2030 μπορεί να έχει εγκατασταθεί το μεγαλύτερο μέρος των νέων ψηφιακών μετρητών.